Dziedziczenie kont bankowych

Możemy już w prosty sposób sprawdzić, czy nie odziedziczyliśmy w spadku pieniędzy na koncie, o którego istnieniu nie wiedzieliśmy. Umożliwiają to nowe przepisy prawa bankowego, które weszły w życie 1 lipca 2016 roku. Wcześniej spadkobiercy też mogli sprawdzić, czy w banku lub Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej (SKOK-u) nie ma pieniędzy, do których mają prawo. Było to jednak czasochłonne, bo z takim pytaniem należało wystąpić do każdego banku lub SKOK-u osobno. A w Polsce takich instytucji finansowych jest około 650. Teraz wszystkie podstawowe informacje o kontach trafiają do wspólnej bazy. Jest nią Centralna informacja o rachunkach bankowych prowadzona przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR).

Tak więc, składając jeden wniosek, otrzymamy kompletny raport ze wszystkich banków i SKOK-ów. Niestety, nie jest to usługa bezpłatna. Bank, w którym złożyliśmy zapytanie, ma prawo pobrać za to opłatę, zazwyczaj kilkadziesiąt złotych. Centralna informacja umożliwi rozwiązanie problemu "rachunków uśpionych". Chodzi o należące do osób zmarłych konta bankowe, o których nie wiedzieli spadkobiercy. I o rachunki należące do osób, których spadkobierców nie odnaleziono. Określenie to obejmuje także konta, o których istnieniu zapomnieli sami właściciele. W ramce opisujemy procedurę uzyskania informacji.

To nie koniec zmian. Od 1 lipca wszystkie banki i SKOK-i mają obowiązek informować klientów zakładających konto o możliwości złożenia tzw. dyspozycji na wypadek śmierci. Wskazujemy w niej osoby, które będą miały prawo podjąć pieniądze z konta - bez konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego. Nie mamy pełnej dowolności w doborze osób, które wskażemy w dyspozycji. Według przepisów może to być tylko małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki) oraz rodzeństwo.

Maksymalna kwota, jaka może być przekazana bliskim, wynosi dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw - obecnie jest to ok. 83 tys. zł. Poza tym, jeśli od ostatniej odnotowanej aktywności na danym rachunku minie pięć lat, banki i SKOK-i są zobligowane do ustalenia, czy właściciel konta żyje. W tym celu będą musiały wystąpić do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o udostępnienie danych z rejestru PESEL, które umożliwiają ustalenie losów posiadacza danego rachunku. Gdzie uzyskać szczegółowe dane dotyczące rachunku, w tym zgromadzonej na nim kwoty oszczędności? Będzie to możliwe wyłącznie w placówce banku lub SKOK-u, w którym rachunek jest prowadzony.

Można to zrobić w każdym oddziale banku lub SKOK-u działającego w Polsce. Musimy przedstawić dokumenty potwierdzające, że mamy prawo do spadku - prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Bank przyjmujący wniosek skieruje stosowne zapytanie do Centralnej informacji. Aplikacja następnie "odpyta" wszystkie banki i SKOK-i o rachunek należący do danej osoby.

Każdy bank i SKOK będzie miał obowiązek udzielenia odpowiedzi niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania zapytania. Następnie Centralna informacja prześle raport - w formie zbiorczej informacji - do instytucji finansowej, w której klient złożył zapytanie.