Ferie w góralskim stylu – najpiękniejsze miejscowości w Tatrach

Zakopane

Zacznijmy od Zakopanego, niekwestionowanej stolicy Podhala. To właśnie tutaj pod koniec XIX wieku zaczął rozpowszechniać się styl zakopiański, zwany niekiedy witkiewiczowskim od nazwiska jego inicjatora i wielkiego propagatora – Stanisława Witkiewicza, ojca słynnego Witkacego. Ze względu na nasilony ruch turystyczny szybko powstawały wille i pensjonaty wpisujące się w nowy styl architektoniczny, którego główne cechy to: wysokie podmurówki, motywy ludowe i secesyjne, ozdobne werandy, tarasy i ganki. To wówczas została wybudowana słynna Willa Koliba, gdzie współcześnie mieści się Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza.

Później, w dwudziestoleciu międzywojennym, zaczęto bardziej zwracać się w stronę modernizmu i szukać równowagi między góralską tradycją a nowoczesnymi rozwiązaniami. Dobrym przykładem takiego połączenia jest elegancka Willa Excelsior, znana wcześniej pod nazwą „Pod Berłami” – jest to klasyczna rezydencja w międzywojennym stylu, która ostatnio została gruntownie odnowiona.

Przechadzając się urokliwymi uliczkami Zakopanego można odnaleźć mnóstwo pensjonatów stanowiących architektoniczne perełki. Swoim unikalnym charakterem zachwycają nie tylko polskich, ale i zagranicznych podróżników.

- Coraz więcej turystów zwraca uwagę na architektoniczne walory hotelu, w którym się zatrzymują – dodaje Marek Świrkowicz - redaktor z portalu Travelist.pl – Nie wystarczy już dobre położenie, liczy się piękny budynek i ciekawy wystrój.

Bukowina Tatrzańska

Choć Bukowina Tatrzańska to mała miejscowość, na pewno warta jest odwiedzenia – nie tylko ze względu na piękno natury, ale również ciekawą architekturę wpisującą się w podhalańską tradycję. Największą atrakcją jest budynek Domu Ludowego, będący jedną z największych w kraju budowli drewnianych. Od ponad 80 lat Dom stanowi centrum kulturalne Bukowiny – to właśnie tu organizowane są dwa duże wydarzenia ogólnopolskie: Sabałowe Bajania i Góralski Karnawał.

Poza Domem Ludowym znajdziemy tu wiele pensjonatów wybudowanych w stylu zakopiańskim. Przykładem takiej budowli jest Willa Hyrny, która zachwyca świeżością i nowoczesnymi rozwiązaniami, które idealnie komponują się z podhalańską architekturą.

Kolejnym miejscem wartym zobaczenia jest wzniesiony pod koniec XIX wieku kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa. Budowla łączy w sobie elementy murowane i drewniane, a w oczy rzuca się zwłaszcza interesująca wieżyczka na sygnaturkę, czyli najmniejszy z dzwonów kościoła.

Warto dodać, że zarówno Dom Ludowy, jak i kościół leżą na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce – łącznie Szlak skupia aż 253 zabytkowe obiekty.

Białka Tatrzańska i Jurgów

Na Szlaku Architektury Drewnianej leży również znajdujący się w Białce Tatrzańskiej kościół św. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza. Został on wybudowany bardzo dawno temu, bo już ok. 1700 roku, a jego twórcy byli cieślami. Warto zwrócić uwagę na wyjątkowe otoczenie budowli – leży ona bowiem w cieniu zabytkowych lip, a wokół rozciąga się ogrodzenie z bramami z XVIII i XIX wieku.

Ciekawą miejscowością jest również znajdujący się nieopodal malutki Jurgów – jego położenie sprawia, że rozpościerają się stąd piękne widoki na Tatry. Należy podkreślić, że Jurgów leży już na terenie Spiszu, historycznego regionu sąsiadującego z Podhalem. Większa część Spiszu należy do Słowacji, zaś w Polsce w ramach tej krainy znajduje się 14 wsi – w tym właśnie Jurgów. Do tej urokliwej miejscowości powinny nas przyciągnąć nie tylko zapierająca dech w piersiach przyroda czy narty, ale również architektoniczne ciekawostki. Jedną z nich jest na pewno Zagroda Sołtysów z 1861 roku, która stanowi typowy przykład chłopskiej chałupy spiskiej. Tuż przy tej budowli możemy zobaczyć zabytkową remizę strażacką, w której obecnie odbywają się wystawy sztuki.

Ponadto warto zwiedzić znajdujące się za wsią szałasy pasterskie, a także napędzany kołem wodnym tartak. Ciekawostką jest fakt, że za tartakiem mieści się słupek graniczny, który za czasów monarchii austro-węgierskiej dzielił Galicję od Węgier.

Gmina Poronin

Choć dziś trudno w to uwierzyć, na początku XIX wieku do Poronina przyjeżdżało więcej turystów niż do Zakopanego. Wypoczywały tu takie sławy jak: Jan Matejko, Leopold Staff, Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Leon Wyczółkowski. Później w miejscowości przebywał Włodzimierz Lenin, dlatego też tuż po wojnie utworzono tu na jego cześć muzeum, w którym teraz znajduje się Gminny Ośrodek Kultury. W samym Poroninie warto zobaczyć kościół św. Marii Magdaleny oraz niedziałającą już skocznię narciarską Galicowa Grapa. Jeśli chcemy nacieszyć oczy unikatowymi budynkami w góralskim stylu, warto wybrać się do znajdujących się nieopodal miejscowości wchodzących w skład gminy Poronin. Jedną z nich jest Suche, gdzie mieści się zabytkowy drewniany Dom Orłów, pełniący do 2003 roku funkcję szkoły podstawowej. Kolejna interesująca wieś to Ząb, w której podziwiać można drewniany kościół parafialny z początku XX wieku, przydrożne zdobione kapliczki oraz pięknie położony cmentarz, z którego rozciąga się widok na góry.

Jak widać z powyższych przykładów, Tatry to nie tylko wędrówki i narty, ale również architektoniczne zabytki, które można spotkać na każdym kroku – wystarczy mieć oczy (i mapę!) szeroko otwarte.