Jak uprawiać derenia jadalnego?
Dereń jadalny jest dziś mało znaną rośliną jadalną. Z jej owoców wyrabiano kiedyś najlepsze nalewki – dereniówki. Teraz usiłuje się wrócić do tej tradycji, a krzewy derenia są coraz częściej dostępne w sprzedaży. Naprawdę opłaca się mieć w swoim ogrodzie ten mało wymagający, a przy tym bardzo plenny i wartościowy krzew. Dlaczego warto go uprawiać oraz jak to się robi przeczytacie poniżej.
Wymagania siedliskowe derenia
Dereń jest bardzo wytrzymały na susze i mrozy, można go uprawiać bez obaw na obszarze całego kraju. Najlepiej rośnie na glebach żyznych i obfitych w wapń, ale jego uprawa udaje się nawet na mało żyznych podłożach. Nie znosi natomiast terenów podmokłych, dużo lepiej wytrzymuje okresowe niedobory wody. Najobficiej rośnie i owocuje na stanowiskach słonecznych, ale może też rosnąć w półcieniu.
Wskazówki dotyczące uprawy
Derenia można prowadzić formie dużego krzewu lub niewielkiego drzewka. Wyjątkowo dobrze znosi przycinanie,ogrodnicy posiadający większe doświadczenie mogą go prowadzić w bardziej wyszukanych formach szpalerowych. Planując wyprowadzenie formy piennej, należy pozostawić tylko jeden pęd, który do wysokości 70-80 cm obcinamy z wszystkich bocznych gałęzi. Z tych wyrastających powyżej formuje się 4-5 pędową koronę.
Starsze rośliny przycinamy w razie potrzeb wykonując cięcie prześwietlające i sanitarne.
Dereń nie wymaga nawożenia, jedynie wiosną możemy podsypać go niewielką dawką wieloskładnikowego nawozu mineralnego lub rozłożonym kompostem albo obornikiem, który przekopujemy z wierzchnią warstwą ziemi.
Dereń jest rzadko atakowany przez choroby i szkodniki, toteż chemiczna ochrona tych krzewów jest w zasadzie niepotrzebna. Najczęściej spotykanymi szkodnikami na dereniu są przędziorki, które zwalczamy tak jak na innych roślinach – stosując odpowiedni preparat chemiczny.
Powierzchnię pod krzewem dobrze jest wyściółkować agrowłókniną oraz korą lub zrębkami.
Dla dobrego owocowania, dobrze jest posadzić w ogrodzie przynajmniej dwa egzemplarze derenia. Sadzimy je w odległości przynajmniej 2,5 m od siebie. Ponieważ dereń jest rośliną długowieczną, powinniśmy dobrze zastanowić się nad miejscem, w którym go posadzimy.
Dereń kwitnie bardzo wcześnie, na przedwiośniu, jeszcze przed rozwojem liści. Jego kwiaty są jednak wytrzymałe na przymrozki i rzadko są przez nie uszkadzane. Owoce, w zależności od odmiany dojrzewają od końca sierpnia aż do października.
Jakie odmiany warto uprawiać?
W sprzedaży jest coraz więcej odmian derenia, większość pochodzi zza naszej wschodniej granicy, gdzie roślina ta jest dużo bardziej powszechna niż u nas. Kupuje się najczęściej derenie szczepione, ale można też natrafić na dużo tańsze siewki derenia. Oczywiście lepiej jest kupić droższą, szczepioną sadzonkę, ponieważ wiemy jakich owoców możemy się spodziewać z takiego krzewu, a w okres dojrzewania wchodzą one bardzo szybko – często można kupić już owocujące rośliny.
Spośród odmian dostępnych w sprzedaży można wybrać derenie o owocach żółtych, jak np. ‘Jantarnyj’, lub czerwonych, jakie ma większość odmian. Bardzo dobre są odmiany ‘Juliusz’, ‘Szafer’, ‘Słowianin’, ‘Bolestraszyski’, ‘Devin’ i Titus’. Różnią się one między sobą kształtem i odcieniem owoców oraz terminem ich dojrzewania.
Wartości odżywcze owoców
Dojrzałe owoce derenia mają bardzo wiele zastosowań. Można je spożywać w stanie świeżym, lub przeznaczyć na przetwory, takie jak: dżemy, konfitury, galaretki, soki i nalewki. Bardzo ciekawą potrawą są kiszone owoce derenia, przypominające w smaku oliwki. Wszystkie przetwory z derenia mają piękną barwę i wyborny smak. Medycyna ludowa zaleca owoce derenia na schorzenia związane z przemianą materii oraz jako lek przeciw gorączce. Owoce zawierają wiele cennych składników odżywczych, m.in. dużo witaminy C i związków żelaza.
