Nalewka z lawendy: Kiedy i jak zrobić? Na co pomaga?

Lawenda pochodzi z rejonu basenu Morza Śródziemnego, ale jest uprawiana w wielu krajach Europy, Azji i Afryki. Rodzina Lavandula obejmuje ponad trzydzieści gatunków oraz setki odmian. W Polsce najczęściej można spotkać lawendę francuską lub wąskolistną nazwaną zwyczajowo lekarską. To właśnie wąskolistna ze względu na olejki eteryczne i unikalną aktywność biologiczną cieszy się największym uznaniem wśród lawend.

Roślina ta jest wiecznie zielonym półkrzewem o sztywnych i mocno rozgałęzionych pędach, które mogą osiągać do sześćdziesięciu centymetrów wysokości. Lawenda może mieć równowąskie lub lancetowate, biało omszone liście. Jej fioletowe kwiaty tworzą kwiatostany w kształcie kłosów. Owoce rośliny mają postać rozłupni. Piękne kwiaty oraz uwodzicielski zapach sprawiają, że lawenda jest wspaniałą ozdobą ogrodów.

Najbardziej wartościową częścią lawendy są jej kwiaty. Suszone zawierają do trzech procent olejku lawendowego bogatego w terpenoidy, flawonoidy, fenolokwasy, kumaryny i garbniki. Badania dowiodły, że lawenda wykazuje aktywność przeciwbakteryjną, przeciwgrzybiczą, przeciwutleniającą, przeciwdrgawkową, antydepresyjną, nasenną, uspokajającą oraz miejscowo znieczulającą. Lawenda może być pomocna w łagodzeniu objawów depresji i innych chorób neurologicznych, redukowaniu stresu, walce z bezsennością. Substancje zawarte w roślinie pobudzają układ odpornościowy do walki z chorobami, mogą zwalczać grzyby i bakterie, działać przeciwbólowo, rozkurczowo na mięśnie gładkie oraz pobudzać prawidłową pracę jelit i wydzielanie żółci.

Przygotowanie lawendowej nalewki należy rozpocząć w czasie, gdy roślina zaczyna kwitnąć. Należy zebrać jej kwiaty, gdy nie są one jeszcze w pełnym rozkwicie. Zbiór najlepiej przeprowadzić wczesnym rankiem lub wieczorną porą. Dzięki temu lawendowy olejek eteryczny nie będzie ulatniał się zbyt intensywnie, co mogłoby się wydarzyć w ostrych promieniach południowego słońca.

Zebrane kwiaty należy wysuszyć. Najłatwiej można to zrobić, wiążąc gumką-recepturką lub drutem ogrodniczym obrane z liści gałązki w bukiety po dwadzieścia — trzydzieści sztuk. Takie kępki trzeba powiesić kwiatostanami w dół. Po mniej więcej siedmiu — dziesięciu dniach lawenda będzie już dobrze wysuszona.

Do wykonania nalewki będzie potrzebny duży, szklany słój. Na jego dnie należy ułożyć pociętą w plastry i obrane ze skórki trzy cytryny i jedną pomarańczę. Następnie trzeba ugnieść cytrusy, aby wydobyć z nich nieco soku. Kolejny krok to wsypanie do słoja około siedmiu łyżek suszonych kwiatów lawendy, trzech szczypt imbiru i czterech goździków. Całość należ zalać litrem wódki (40 proc.). Słoik powinien przez dwa tygodnie stać w ciemnym miejscu. Od czasu do czasu można nim potrząsnąć, aby składniki się lepiej wymieszały.

Po czternastu dniach należy dodać czterysta gramów naturalnego miodu. Do nalewki lawendowej najlepiej będzie pasował miód lipowy. Słój jeszcze przez tydzień powinien stać w ciemnym miejscu. Po upływie siedmiu dni należy przefiltrować nalewkę przez gazę i rozlać do butelek. Mikstura powinna leżakować jeszcze minimum miesiąc, choć koneserzy twierdzą, że najlepiej smakuje po upływie roku.

Lawenda jako remedium na stres i bezsenność znana była w medycynie ludowej od wieków. Współczesne badania udowodniły, że kilka kropli nalewki lawendowej dodane do leków przeciwdepresyjnych wzmocniło ich działanie. W efekcie objawy depresji zostały zredukowane w większym stopniu niż po podaniu samego leku. Naukowcy nadal badają wpływ składników zawartych w lawendzie na organizm człowieka i podkreślają, że stan dotychczasowej wiedzy sugeruje, że lawenda może redukować stany lękowe, bezsenności i uczucie niepokoju. Olejek i nalewka z lawendy na depresję mogą stać się w przyszłości zalecanym przez lekarzy środkiem.

Nalewka z lawendy łagodzi ugryzienia owadów i pomaga uporać się z zakażeniami skórnymi, grzybicą czy liszajem. Aby przygotować nalewkę do stosowania zewnętrznego, należy sto gramów suszonych kwiatów lawendy macerować w pół litrze spirytusu (30 proc.). Kompres z takiej nalewki przykładać na zainfekowane miejsca.

Substancje zawarte w kwiatach lawendy działają rozluźniająco na mięśnie, pobudzają wydzielanie soków żołądkowych i żółci, mogą łagodzić kolki i wzdęcia oraz przyspieszyć trawienie i ruchy perystaltyczne jelit. Nalewka z lawendy może okazać się pomocna w łagodzeniu bólów miesiączkowych, wzdęć i zaparć.

Sezon kwitnienia lawendy trwa. Warto część pachnących kwiatostanów zasuszyć i przygotować z nich aromatyczną nalewkę. Napój pity w niewielkich ilościach może złagodzić objawy wielu dolegliwości, będzie też smacznym i niebanalnym poczęstunkiem dla gości.