Zgaga – jak zapobiegać i jak ją leczyć domowymi metodami?
Pozornie niegroźna, może popsuć cały dzień. Bo jak skoncentrować się na obowiązkach czy przyjemnościach, gdy odczuwamy piekący ból za mostkiem i kwaśny posmak w ustach? Zgaga pojawia się najczęściej, gdy zjemy coś w pospiechu, pochłoniemy zbyt dużą porcję albo jemy w stresie. Choć rzadziej, może być objawem chorobowym. Jak zapobiegać zgadze i jak sobie z nią radzić? Jak sobie pomóc przy użyciu domowych sposobów? Wyjaśniamy.
Czym jest zgaga?
Zgaga jest nieprzyjemnym odczuciem, które pojawia się najczęściej 30-60 minut po zjedzeniu zbyt obfitego, tłustego posiłku. Dochodzi do niej, gdy występuje problem z dolnym zwieraczem przełyku. Zgadze sprzyja pozycja leżąca, dlatego jeśli mamy do niej skłonność, nie warto kłaść się z pełnym żołądkiem. Choć dolegliwości zazwyczaj same ustępują, zgaga może skutecznie obniżyć jakość życia. Zwłaszcza jeśli pojawia się często. Nie pozostaje też obojętna dla błon śluzowych przełyku i gardła.
Zobacz również: Rzuć palenie w kilku krokach. Organizm ci za to podziękuje
Przyczyny i konsekwencje zgagi
Przyczyną zgagi jest cofanie się nadtrawionej treści żołądkowej do przełyku. Kwaśne soki żołądkowe mogą uszkadzać delikatne śluzówki wyższych partii przewodu pokarmowego, w których panuje mniej kwaśne środowisko. Jedną z przyczyn zgagi może być choroba refluksowa, a dokładniej refluks żołądkowo-przełykowy. Powodem zgagi może być też zapalenie przełyku i zaburzenia jego pracy.
Długotrwała, bagatelizowana zgaga może doprowadzić do powstania zmian nowotworowych w obrębie permanentnie uszkadzanych śluzówek przełyku. To jej odległe konsekwencje. A jakie są jej najczęstsze objawy?
Zgaga - najczęstsze objawy
Wśród najczęściej pojawiających się objawów zgagi są:
- pieczenie i ból za mostkiem,
- nieprzyjemny, kwaśny posmak w jamie ustnej,
- ból gardła jako efekt podrażnień śluzówek,
- suchy kaszel,
- wrażenie, że coś utknęło w przełyku.
Objawy nasilają się w pozycji leżącej i podczas schylania. Dlatego osoby ze skłonnością do zgagi powinny dbać nie tylko o spokój w trakcie spożywania posiłków i jedzenie małych porcji, ale pamiętać również o zachowaniu pozycji pionowej po zjedzeniu - najkorzystniejsza dla procesów trawiennych jest siedząca.
Jak leczyć zgagę?
Leki zobojętniające kwas żołądkowy można dziś kupić w każdej aptece, bez recepty. Owszem, one pomogą pozbyć się nieprzyjemnego palenia za mostkiem, ale - trzeba to wyraźnie zaznaczyć - nie likwidują przyczyny, a jedynie objawy. Nie są też wolne od działań niepożądanych i nie powinny być stosowane na własną rękę, zwłaszcza przewlekle. Jeśli ból i pieczenie w okolicy zamostkowej (oraz inne dolegliwości związane ze zgagą) pojawiają się często - trzeba udać się z tym do lekarza. Problem sam nie zniknie.
Nawet jeśli będzie potrzebna farmakoterapia czy inne metody leczenia, nieodłącznym elementem terapii jest zawsze zapobieganie zgadze.
5 złotych zasad w profilaktyce zgagi
Zapobieganie zarzucania delikatnych śluzówek przełyku kwaśną treścią nadtrawionego w żołądku pokarmu jest kluczem do minimalizowania strat, czyli uszkodzeń komórek, bólu, pieczenia i wszystkich innych (szybkich i odległych) konsekwencji zgagi. Jak jej unikać? Oto pięć złotych zasad:
1. Przede wszystkim obserwować, co u nas wywołuje zgagę i ograniczyć lub wyeliminować to z menu. Przyczyny mogą być różne, jednak wśród produktów, które często przyczyniają się do zgagi powtarzają się:
- papierosy,
- alkohol,
- napoje gazowane,
- tłuste i smażone produkty,
- żywność typu fast food,
- słodkie i słone przekąski,
- kawa.
2. Wśród częstych przyczyn zgagi pojawiają się też leki, zwłaszcza przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe - warto pamiętać o stosowaniu ich z rozwagą.
3. W profilaktyce zgagi bardzo ważne jest spożywanie posiłków w spokoju, dokładnie gryzienie i przeżuwanie każdego kawałka. Duże, przełykane w pośpiechu, kęsy to niemal niezawodna recepta na zgagę.
4. Bardzo ważne jest to, żeby ostatni posiłek zjeść nie później niż dwie-trzy godziny przed snem - żołądek zdąży wykonać swoje zasadnicze zadania związane z trawieniem kolacji, co zmniejszy ryzyko zgagi.
5. Nie mniej ważne jest ułożenie ciała - spanie na lewym boku chroni przed cofaniem się treści pokarmowej do przełyku (wynika to z anatomicznej budowy żołądka - nie jest on symetryczny).
10 domowych metod na zgagę
Jeśli zgaga pojawi się okazjonalnie, warto zmniejszyć dyskomfort przy użyciu produktów, które są pod ręką. Wśród polecanych są:
- soda oczyszczona - rozpuścić płaską łyżeczkę sody w filiżance wody i wypić,
- ocet jabłkowy - dodać łyżeczkę do filiżanki wody i wypić,
- imbir - wystarczy ssać plaster korzenia imbiru,
- migdały - wolno żuć 2-3 sztuki,
- maślanka, kefir lub mleko - wypić powoli mała porcję, np. filiżankę,
- siemię lniane - zalać łyżeczkę siemienia odrobiną wrzątku, poczekać aż postawnie kleik i wypić całość,
- napary ziołowe, szczególnie na bazie rumianku, mięty, kopru włoskiego, kminku, rdestu i prawoślazu lekarskiego,
- guma do żucia,
- świeżo wyciskany sok z marchwi, buraka lub ogórka - spożywany w małych ilościach,
- musztarda - choć ten produkt budzi największe zdziwienie, zjedzenie małej łyżeczki dobrej jakości musztardy wielu osobom przynosi ulgę przy zgadze.