Zgaga – jak zapobiegać i jak ją leczyć domowymi metodami?

Zgaga jest nieprzyjemnym odczuciem, które pojawia się najczęściej 30-60 minut po zjedzeniu zbyt obfitego, tłustego posiłku. Dochodzi do niej, gdy występuje problem z dolnym zwieraczem przełyku. Zgadze sprzyja pozycja leżąca, dlatego jeśli mamy do niej skłonność, nie warto kłaść się z pełnym żołądkiem. Choć dolegliwości zazwyczaj same ustępują, zgaga może skutecznie obniżyć jakość życia. Zwłaszcza jeśli pojawia się często. Nie pozostaje też obojętna dla błon śluzowych przełyku i gardła. 

Zobacz również: Rzuć palenie w kilku krokach. Organizm ci za to podziękuje

Zobacz również: Błyskawicznie wyszczuplisz wystający brzuszek. Domowe sposoby na gazy

Przyczyną zgagi jest cofanie się nadtrawionej treści żołądkowej do przełyku. Kwaśne soki żołądkowe mogą uszkadzać delikatne śluzówki wyższych partii przewodu pokarmowego, w których panuje mniej kwaśne środowisko. Jedną z przyczyn zgagi może być choroba refluksowa, a dokładniej refluks żołądkowo-przełykowy. Powodem zgagi może być też zapalenie przełyku i zaburzenia jego pracy.

Długotrwała, bagatelizowana zgaga może doprowadzić do powstania zmian nowotworowych w obrębie permanentnie uszkadzanych śluzówek przełyku. To jej odległe konsekwencje. A jakie są jej najczęstsze objawy?

Zobacz również: Jak pić, żeby sobie nie zaszkodzić? Domowe triki na zakrapiane imprezy

Wśród najczęściej pojawiających się objawów zgagi są:

• pieczenie i ból za mostkiem,
• nieprzyjemny, kwaśny posmak w jamie ustnej,
• ból gardła jako efekt podrażnień śluzówek,
• suchy kaszel,
• wrażenie, że coś utknęło w przełyku.

Objawy nasilają się w pozycji leżącej i podczas schylania. Dlatego osoby ze skłonnością do zgagi powinny dbać nie tylko o spokój w trakcie spożywania posiłków i jedzenie małych porcji, ale pamiętać również o zachowaniu pozycji pionowej po zjedzeniu - najkorzystniejsza dla procesów trawiennych jest siedząca.  

Leki zobojętniające kwas żołądkowy można dziś kupić w każdej aptece, bez recepty. Owszem, one pomogą pozbyć się nieprzyjemnego palenia za mostkiem, ale - trzeba to wyraźnie zaznaczyć - nie likwidują przyczyny, a jedynie objawy. Nie są też wolne od działań niepożądanych i nie powinny być stosowane na własną rękę, zwłaszcza przewlekle. Jeśli ból i pieczenie w okolicy zamostkowej (oraz inne dolegliwości związane ze zgagą) pojawiają się często - trzeba udać się z tym do lekarza. Problem sam nie zniknie.

Nawet jeśli będzie potrzebna farmakoterapia czy inne metody leczenia, nieodłącznym elementem terapii jest zawsze zapobieganie zgadze.

Zapobieganie zarzucania delikatnych śluzówek przełyku kwaśną treścią nadtrawionego w żołądku pokarmu jest kluczem do minimalizowania strat, czyli uszkodzeń komórek, bólu, pieczenia i wszystkich innych (szybkich i odległych) konsekwencji zgagi. Jak jej unikać? Oto pięć złotych zasad:

1.     Przede wszystkim obserwować, co u nas wywołuje zgagę i ograniczyć lub wyeliminować to z menu. Przyczyny mogą być różne, jednak wśród produktów, które często przyczyniają się do zgagi powtarzają się:

• papierosy,
• alkohol,
• napoje gazowane,
• tłuste i smażone produkty,
• żywność typu fast food,
• słodkie i słone przekąski,
• kawa.

2.     Wśród częstych przyczyn zgagi pojawiają się też leki, zwłaszcza przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe - warto pamiętać o stosowaniu ich z rozwagą.

3.     W profilaktyce zgagi bardzo ważne jest spożywanie posiłków w spokoju, dokładnie gryzienie i przeżuwanie każdego kawałka. Duże, przełykane w pośpiechu, kęsy to niemal niezawodna recepta na zgagę.

4.     Bardzo ważne jest to, żeby ostatni posiłek zjeść nie później niż dwie-trzy godziny przed snem - żołądek zdąży wykonać swoje zasadnicze zadania związane z trawieniem kolacji, co zmniejszy ryzyko zgagi.

5.     Nie mniej ważne jest ułożenie ciała - spanie na lewym boku chroni przed cofaniem się treści pokarmowej do przełyku (wynika to z anatomicznej budowy żołądka - nie jest on symetryczny).

Jeśli zgaga pojawi się okazjonalnie, warto zmniejszyć dyskomfort przy użyciu produktów, które są pod ręką. Wśród polecanych są:

• soda oczyszczona - rozpuścić płaską łyżeczkę sody w filiżance wody i wypić,
• ocet jabłkowy - dodać łyżeczkę do filiżanki wody i wypić,
• imbir - wystarczy ssać plaster korzenia imbiru,
• migdały - wolno żuć 2-3 sztuki,
• maślanka, kefir lub mleko - wypić powoli mała porcję, np. filiżankę,
• siemię lniane - zalać łyżeczkę siemienia odrobiną wrzątku, poczekać aż postawnie kleik i wypić całość,
• napary ziołowe, szczególnie na bazie rumianku, mięty, kopru włoskiego, kminku, rdestu i prawoślazu lekarskiego,
• guma do żucia,
• świeżo wyciskany sok z marchwi, buraka lub ogórka - spożywany w małych ilościach,
• musztarda - choć ten produkt budzi największe zdziwienie, zjedzenie małej łyżeczki dobrej jakości musztardy wielu osobom przynosi ulgę przy zgadze.