5 największych mitów dotyczących kortyzolu
Na rynku istnieją preparaty, które mają obniżyć poziom kortyzolu w naszym organizmie. Wiele osób jest przekonanych, że hormon ten ma związek z otyłością brzuszną. Czym jest kortyzol? To hormon wydzielany przez korę nadnerczy, który kontroluje codzienny rytm biologiczny organizmu. Wstajemy rano, ponieważ jego poziom w organizmie jest wysoki. Zasypiamy wieczorem, gdyż jest niski.
Kortyzol jednak nie tylko reguluje pory snu i czuwania. Jest on odpowiedzialny za prawidłowy przebieg wielu procesów w organizmie. Kontroluje on:
poziom glukozy we krwi,
poziom tłuszczu w organizmie,
proces trawienia,
pracę układu immunologicznego,
poziom głodu,
stopień koncentracji.
Ponadto, od jego poziomu w organizmie zależy stan naszej skóry, włosów i paznokci.
Kortyzol a wygody współczesnego świata
Dawniej poziom kortyzolu w organizmie był kontrolowany w sposób naturalny. Jasnoniebieskie światło poranka dawało sygnał do podwyższenia jego poziomu, a pomarańczowe światło towarzyszące zachodowi słońca powodowało jego obniżenie. Chłód nocy świadczył o tym, że ostatni wieczorny posiłek powinien być bardziej obfity. Obecnie istnieje wiele czynników, które zakłócają dobowy rytm wyrzutu kortyzolu. Należą do nich:
cukry, zwłaszcza fruktoza,
czynniki stresogenne,
zanieczyszczenie środowiska,
leki,
bezsenność,
praca zmianowa,
hałas.
Wyjaśniliśmy powyżej, czym jest kortyzol. Przyszła pora na obalenie kilku mitów dotyczących tego hormonu. Warto wykorzystać kortyzol na swoją korzyść: dla uzyskania większej ilości energii, lepszego snu i bardziej wydajnego metabolizmu.
Mit numer 1: Kortyzol nie jest najważniejszy dla zdrowia
Badanie przeprowadzone wśród pracowników administracji państwowej wykazało, że zaburzone rytmy wyrzutu kortyzolu są przyczyną większej ilości zgonów u ludzi niż palenie tytoniu, choroby serca, cukrzyca czy otyłość.
Stresu rzeczywiście nie da się całkowicie wyeliminować z życia, ale są proste sposoby, które pozwalają na lepszą regulację rytmów okołodobowych. Należy do nich na przykład spożywanie regularnych posiłków. W badaniu przeprowadzonym wśród 42 kobiet, które miały problem ze zrzuceniem wagi, sama zmiana diety sprawiła, że ich rytm wyrzutu kortyzolu poprawił się o 50% zaledwie po 30 dniach. Dieta zastosowana podczas badania oparta była na rotacji węglowodanami i nie zawierała fruktozy ani białek takich jak gluten i soja.
Mit numer 3: Wysoki poziom kortyzolu powoduje przybieranie na wadze
Jest to prawda tylko w części. Wysoki poziom kortyzolu w organizmie może powodować przybieranie na wadze, jednak jego przyczyną może być równie dobrze zbyt niski jego poziom lub wyrzut w nieodpowiednim czasie.
Aktywność fizyczna to forma stresu. Przynosi najlepsze rezultaty, kiedy stanowi dla nas wyzwanie, ale nie jest przytłaczająca. Czynnikiem określającym, czy dana aktywność jest dla nas korzystna bądź nie, jest stan kory nadnerczy oraz natężenie wysiłku, do jakiego organizm jest przyzwyczajony. Ćwiczenia najbardziej przyjazne dla kory nadnerczy to stretching i pilates. Najmniej przyjazne to triatlon i codzienne ciężkie treningi interwałowe.
Mit numer 5: Węglowodany zaburzają poziom kortyzolu w organizmie
Organizm potrzebuje kortyzolu, aby bronił nas przed zbyt niskim poziomem cukru we krwi. Dzięki temu węglowodany stanowią dobre narzędzie do regulacji poziomu kortyzolu. Warto rozpocząć dzień śniadaniem zawierającym 25 – 35 gramów białka i zakończyć kolacją zawierającą 20 – 50 gramów wysokiej jakości węglowodanów. Mogą to być słodkie ziemniaki, rzepa, kabaczek, buraki lub brukiew. Spożywanie ich w ciągu dnia nie tylko pozwoli na zachowanie odpowiedniego poziomu kortyzolu, ale także hormonów odpowiedzialnych za regulację masy ciała, takich jak leptyna, grelina i adiponektyna.
