Niepozorny składnik z kuchni może szkodzić zdrowiu. Uważaj, ile go używasz!
Bez niego wiele wypieków nie miałoby puszystości ani lekkości – proszek do pieczenia od lat gości w naszych kuchniach. Ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się, co dokładnie zawiera i czy jego regularne spożywanie jest bezpieczne dla zdrowia? Sprawdzamy, czy można go przedawkować i co mówią na ten temat eksperci.

Spis treści:
Co to właściwie jest proszek do pieczenia?
Proszek do pieczenia to jeden z najczęściej używanych środków spulchniających w kuchni. Jego zadaniem jest wytwarzanie dwutlenku węgla podczas pieczenia, co sprawia, że ciasta rosną i są bardziej puszyste. W skład proszku najczęściej wchodzą trzy główne komponenty:
- wodorowęglan sodu (czyli soda oczyszczona),
- kwaśny regulator pH (np. winian potasu lub fosforany),
- i substancja wypełniająca, zwykle skrobia.
Brzmi chemicznie? Owszem, ale to zupełnie legalna i bezpieczna mieszanina, o ile używamy jej z umiarem.
Czy proszek do pieczenia może być szkodliwy?
W standardowych ilościach - takich, jakie dodajemy do ciasta (zazwyczaj łyżeczka na około 0,5 kg mąki) - proszek do pieczenia nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Problem zaczyna się dopiero wtedy, gdy jego ilość staje się przesadna lub gdy jest spożywany w czystej postaci.
Niektóre proszki do pieczenia zawierają fosforany, które w nadmiarze mogą obciążać nerki i wpływać negatywnie na gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu. Z kolei zbyt duże spożycie sodu (pochodzącego z wodorowęglanu sodu) może prowadzić do podwyższonego ciśnienia krwi czy zaburzeń równowagi elektrolitowej.

Czy można przedawkować proszek do pieczenia?
Teoretycznie - tak. Praktycznie - wymagałoby to naprawdę dużych dawek. Przedawkowanie proszku do pieczenia może wywołać szereg nieprzyjemnych objawów, takich jak:
- bóle brzucha,
- nudności i wymioty,
- biegunka,
- zawroty głowy,
- w skrajnych przypadkach: zaburzenia rytmu serca czy problemy z oddychaniem.
Na forach internetowych i w raportach medycznych można znaleźć przypadki osób, które przypadkowo lub celowo zjadły kilka łyżek proszku do pieczenia. Skutki? Silne zaburzenia żołądkowo-jelitowe i konieczność leczenia szpitalnego.
Co mówią eksperci?
Według amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA), proszek do pieczenia jest uznawany za bezpieczny do spożycia (status GRAS - generally recognized as safe), o ile jest stosowany zgodnie z zaleceniami. Dietetycy podkreślają jednak, że warto zwracać uwagę na jego skład. Niektóre tańsze wersje zawierają więcej sodu lub dodatki, które nie są mile widziane w codziennej diecie.
Coraz większą popularnością cieszą się proszki ekologiczne, pozbawione fosforanów, na bazie winianu potasu lub kremu z winnego kamienia - są droższe, ale przyjazne dla osób dbających o zdrowie.

Czym można go zastąpić?
Jeśli chcesz zrezygnować z gotowego proszku do pieczenia, możesz samodzielnie przygotować jego zdrowszą alternatywę. Wystarczy zmieszać:
- 1 część sody oczyszczonej,
- 2 części winianu potasu (cream of tartar),
- 1 część skrobi kukurydzianej.
To domowy sposób stosowany od lat przez osoby z nietolerancją fosforanów lub szukające bardziej naturalnych opcji w kuchni.