Anemia: Przyczyny, nietypowe objawy i leczenie
Anemia to stosunkowo częsta i groźna dolegliwość związana z niedoborami żelaza w organizmie. Występuje, gdy znacznie spada liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) lub kiedy zbytnio obniża się stężenie hemoglobiny we krwi. Skutkuje to groźnym dla serca i mózgu niedotlenieniem organizmu, a także przewlekle złym samopoczuciem i brakiem energii. Niestety, często bagatelizujemy objawy anemii lub błędnie je interpretujemy. Jakie nietypowe symptomy powinny nas zaniepokoić? Na czym polega leczenie?
Przyczyną anemii jest niedobór żelaza w organizmie, które jest najważniejszym składnikiem hemoglobiny (jej funkcją jest z kolei dostarczanie tlenu do tkanek). Do niedokrwistości dochodzi zazwyczaj na skutek nieprawidłowej diety, a także sporej utraty krwi (na przykład w czasie krwotoków czy obfitych miesiączek). Niedobory żelaza często są również spowodowane zaburzonym wchłanianiem tego pierwiastka przez organizm. Za anemię odpowiadają także niewystarczające ilości witaminy B12 oraz kwasu foliowego w codziennej diecie (tego typu niedobór występuje u osób stosujących restrykcyjne diety, a także przyjmujących chemioterapię).
Na niedokrwistość szczególnie narażone są kobiety w ciąży, osoby z przewlekłą niewydolnością nerek, cukrzycą, chorobami serca, chorobą zapalną jelit, a także zmagające się z nowotworami.
Objawy anemii często zrzucamy na karb stresu i przemęczenia, ale jeśli apatia i brak energii towarzyszą nam nawet w wolnym czasie i po odpoczynku, należy jak najszybciej wykonać badania diagnostyczne (przede wszystkim morfologię). Inne charakterystyczne objawy niedokrwistości to bóle i zawroty głowy (najczęściej występują, gdy zmieniamy pozycję z siedzącej na stojącą), a także przyspieszone tętno, które spowodowane są słabszym dotlenieniem mózgu. Symptomem anemii jest również płytki oddech, bladość skóry oraz częste i trudno leczące się infekcje, które wiążą się z niskim poziomem hemoglobiny. Osoby zmagające się z niedokrwistością skarżą się też na zimne dłonie i stopy, łamliwe paznokcie, popękane usta oraz mrowienie nóg i pośladków.
Anemia daje też kilka dość nietypowych objawów. Jednym z nich jest opuchlizna języka, która utrudnia mówienie, żucie i połykanie języka. Wiąże się to często z potrzebą ssania kostek lodu. Niedobór żelaza w organizmie powoduje też głód na dziwne niespożywcze produkty, takie jak piasek, ziemia, kreda czy tektura.
Anemię diagnozuje się na podstawie badań krwi. Leczenie najczęściej polega na uzupełnianiu niedoborów żelaza. Bardzo istotna jest również odpowiednia dieta zawierająca produkty bogate w żelazo, a także takie, które ułatwiają lub zwiększają przyswajalność tego pierwiastka przez organizm. W codziennym jadłospisie powinno się więc znaleźć mięso oraz podroby, wątróbka, a także jaja i ryby. Bogatym źródłem żelaza są także świeże warzywa i owoce (zwłaszcza zielone) oraz sok z czerwonych buraków. Wszystkich tych produktów nie powinno się spożywać z żywnością, która osłabia wchłanianie się żelaza, a więc z mlekiem i produktami mlecznymi, a także pełnoziarnistymi czy herbatą. Do posiłków warto dodawać za to natkę pietruszki, kiszonki i jarmuż (zwiększają absorpcję żelaza). W przypadku anemii sierpowatej konieczna jest transfuzja krwi, a także zażywanie antybiotyków i leków przeciwbólowych.
Czym grozi nieleczona anemia?
Anemia odbiera energię do życia i znacznie pogarsza jego komfort. Na dłuższą metę wyniszcza organizm i może nawet prowadzić do uszkodzenia serca i układu nerwowego.
