Bywają tak dokuczliwe, że wyłączają kobietę na 2-3 dni z normalnego życia. Mogą być sygnałem zmian chorobowych.
Wiele kobiet cierpi na tzw. pierwotne bolesne miesiączkowanie (PBM). Ból pojawia się krótko przed krwawieniem i utrzymuje 24 godz. Jest ciągły lub cykliczny. Czasem zaczyna się 2-3 dni przed miesiączką i trwa 2 dni po jej zakończeniu. Odczuwany jest w podbrzuszu, całym brzuchu, krzyżu, nawet w nogach. Często towarzyszą mu tkliwość i bolesność piersi, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunki.
Kobieta staje się płaczliwa, słabnie jej koncentracja i reakcja na bodźce. Zdarzają się omdlenia. Co ciekawe, PBM występuje tylko w cyklach owulacyjnych. Jest szansa, że po urodzeniu dziecka osłabnie lub zniknie.
Jego przyczyną jest zwiększony poziom prostaglandyn. To substancje powstające pod wpływem żeńskiego hormonu płciowego progesteronu. Ich nadmiar wywołuje intensywne, bolesne skurcze macicy. Dolegliwościom sprzyja otyłość i palenie papierosów.
Pierwotne bolesne miesiączkowanie łagodzą niesteroidowe leki B6. Miesiączki są mniej bolesne przy stosowaniu tzw. 2-składnikowej antykoncepcji hormonalnej.
Należy jeść produkty bogate w błonnik (kasze, ryż pełnoziarnisty, płatki zbożowe, razowe pieczywo), jabłka, gruszki, banany, pomarańcze i warzywa (ale nie kapustę i strączkowe, bo wzdymają).
Ciepłe, np. termofor, butelka z gorącą wodą, elektryczna poduszka działają rozkurczowo, łagodzą ból i zmniejszają napięcie mięśniowe. Powinno się je trzymać przez ok. 20 min w okolicy krzyża (na brzuchu mogą nasilić krwawienie).
Zimne (np. z kostek lodu wsypanych do torebki foliowej i zawiniętej w bawełnianą ściereczkę) zwężają naczynia krwionośne, co zmniejsza ból.
Zmniejszają skurcze naczyń, a tym samym ból. Pomaga napar z kozłka lekarskiego, mięty, melisy, nagietka, rozmarynu, rumianku, a także ruty zwyczajnej. Saszetkę lub łyżeczkę ziół zalewamy szklanką wrzątku, zostawiamy pod przykryciem na 15 minut. Pijemy ciepłe trzy razy dziennie na dwa-trzy dni przed spodziewaną miesiączką.
Każdy jego rodzaj może uchronić przed bolesnymi miesiączkami. Wystarczy spacer, niezbyt intensywny aerobic lub ćwiczenia jogi - dużą ulgę dają pozycje leżące z wałkiem pod biodrami.
Bóle miesiączkowe mogą być skutkiem chorób. To tzw. wtórne bolesne miesiączkowanie. Dlatego ginekolog powinien sprawdzić, czy ból nie jest efektem jakiegoś schorzenia.
Cykl miesiączkowy regulują nie tylko kobiece hormony płciowe, ale także hormony tarczycy. Zależy od nich właściwe dojrzewanie komórek jajowych i uwalnianie ich z jajnika. Niedoczynność tarczycy może wywoływać bóle menstruacyjne.
Te łagodne zmiany zmniejszają kurczliwość macicy, co powoduje ból podczas miesiączki, obfitsze krwawienie, ucisk w dole macicy, przymus częstego siusiania. Stany zapalne jajników. W tym przypadku ból brzucha występuje podczas całego miesiączkowania, pojawia się także podczas stosunku płciowego.
Nabłonek typowy dla macicy pojawia się w innych miejscach ciała, m.in. na jajnikach i jajowodach. Wywołuje tam bardzo silne bóle skurczowe.
Może wywoływać skurczowe bóle miesiączkowe. W takiej sytuacji trzeba ją usunąć i zmienić rodzaj antykoncepcji.
Konsultacja: dr Jacek Tulimowski, ginekolog
