Lecz się tak, by sobie nie szkodzić

Czy wiesz, że prawie 40 procent osób z chorobami przewlekłymi bierze leki niezgodnie z zaleceniami lub samowolnie przerywa kurację? Jeśli zaś został przepisany więcej niż jeden specyfik, do wskazówek lekarza nie stosuje się dwóch na trzech pacjentów. Ale nawet gdy posłusznie łykamy leki, mogą one nie przynieść pożądanego efektu.

Nie rozgniataj tabletek, gdy masz problemy z ich połykaniem. Można to robić tylko z pigułkami niepowlekanymi. Nie wolno tak traktować powlekanych (to te błyszczące, śliskie i zwykle kolorowe). Są to najczęściej tzw. preparaty dojelitowe, które trzeba połykać w całości. Uszkodzenie otoczki powoduje zbyt wczesne i szybkie uwolnienie substancji leczniczej. Wtedy lek działa nie w tym odcinku przewodu pokarmowego, w którym powinien.

Także specyfiki w postaci kapsułek muszą być przyjmowane w całości. W ich wnętrzu zamknięta jest bowiem substancja czynna, która uwalnia się w organizmie stopniowo i dzięki temu lek ma przedłużone działanie.

Podczas przeziębienia zdecyduj się na jeden preparat. Najlepiej poradź się farmaceuty i wybierz najtańszy. Kieruj się nazwą substancji czynnej leku, a nie jego nazwą handlową. Przyjmując równocześnie np. Apap, Gripex i Efferalgan, narażasz się na groźne dla zdrowia przedawkowanie paracetamolu. Wszystkie te preparaty go zawierają! Podobnie jest z tymi na bazie ibuprofenu.

Uważaj na "cudowne" specyfiki wieloskładnikowe. Dodatkowe substancje znajdujące się w nich, np. pseudoefedryna, feniramina, fenylefryna i bromowodorek dekstromorfanu łagodzą objawy przeziębienia i grypy, udrożniają nos i poprawiają samopoczucie. Są jednak przeciwwskazane w schorzeniach nerek i wątroby, w nadczynności tarczycy, cukrzycy oraz przy nadciśnieniu. W razie jakichkolwiek wątpliwości pytaj farmaceutę.

Bierz leki w zalecanym odstępie od posiłku. W przeciwnym razie mogą wystąpić interakcje między preparatami a składnikami żywności. Na przykład błonnik ogranicza działanie niektórych specyfików przeciwdepresyjnych i nasercowych. Warzywa bogate w witaminę K (kapusta, sałata, brokuły) hamują działanie preparatów przeciwzakrzepowych. Tłuszcz wzmaga działanie środków na astmę i POChP zawierających teofilinę oraz niektórych leków na nadciśnienie i przeciwdepresyjnych. Z kolei flawonoidy, czyli barwniki znajdujące się w cytrusach, pomidorach, papryce, brokułach, soi zmniejszają działanie niektórych leków stosowanych w nadciśnieniu, chorobie wieńcowej i arytmii.

Nie przyjmuj na pusty żołądek tych, które trzeba brać w trakcie lub po jedzeniu, by nie podrażniły błony śluzowej żołądka i nie spowodowały choroby wrzodowej. Jeżeli przyjmujesz kilka leków, nie łykaj wszystkich naraz. Między różnymi specyfikami (także suplementami) może nastąpić interakcja zmieniająca ich działanie. W pierwszej kolejności weź lek najważniejszy, a wspomagające w odstępach co godzinę. Zawsze informuj lekarza, co przyjmujesz. Najlepiej zabierz ze sobą na wizytę opakowania wszystkich preparatów.

Czym popijać tabletki i kapsułki?

Najlepsza jest niegazowana, letnia woda. W sporej ilości, np. pół szklanki. Woda nie wchodzi w reakcje chemiczne ze składnikami lekarstw i nie spowoduje, że substancje czynne ulegną niepożądanym przemianom. Wtedy masz pewność, że lek zadziała we właściwy sposób.

Soki owocowe i napoje gazowane nie są wskazane. Wytwarzają kwaśne środowisko, co powoduje, że wiele leków traci swoje właściwości terapeutyczne. Zakazany jest zwłaszcza sok grejpfrutowy. Jego składniki wzmagają działanie m.in. leków antyalergicznych, a to może wywołać zaburzenia rytmu serca.

Herbata, kawa i napoje typu cola też nie są dobre. Zawarta w nich kofeina hamuje np. wchłanianie żelaza i działanie leków stosowanych na astmę i POChP.

Unikaj popijania mlekiem i napojami mlecznymi. Znajdujący się w nich wapń może obniżyć skuteczność lub wręcz zablokować działanie niektórych antybiotyków, leków na osteoporozę zawierających kwas etydronowy i preparatów żelaza.