Oczyszczanie umysłu. Efekt Zeigarnik
Jola budząc się, ma nadzieję, że epidemia koronawirusa to tylko zły sen. Ledwie żyje na niewielkim metrażu z trójką małych dzieci. Mąż został w pracy w Norwegii. Nigdy nie było jej łatwo z gromadką wymagającą miłości i opieki. A teraz narasta w niej zmęczenie, frustracja i podirytowanie.
Młodszymi córeczkami w ciągu dnia musi się zająć, starszemu pomóc w nauce on-line, ogarnąć swoją pracę zdalną, ugotować obiad, sprzątnąć, zrobić pranie...
Podobno w tym czasie niektórzy nadrabiają zaległości książkowe i filmowe, a ona zasypia na stojąco zanim dzień się skończy. Nie daje już psychicznie i fizycznie rady. Odnosi wrażenie, że spadło na nią zbyt wiele spraw. Czuje się tym wszystkim przytłoczona.
Piotr o wyczerpaniu rozmawia ze swoim psychologiem. Pracował od paru lat na najwyższych obrotach. Perfekcjonista, który zakładając rodzinę, wszystko chciał nadal na każdej płaszczyźnie mieć dopięte na ostatni guzik. Pomimo tego, że żona jest osobą do tańca i do różańca i cudownie wspierają się w wypełnianiu codziennych obowiązków, w jego życie wkradł się stres wynikający z przytłoczenia obowiązkami.
Czuje się każdego dnia jak wielbłąd dźwigający ciężary, pod którymi uginają się obciążone nogi. Piotr ugina się pod nadmiarem niezałatwianych spraw. Padł ofiarą przeciążenia spowodowanego nadmierną ilością pilnych i skomplikowanych obowiązków. Coraz trudniej jest mu się skupić i wykrzesać z siebie motywację do dalszej pracy, nie mówiąc o czerpaniu radości z codziennego życia.
A może czas kwarantanny domowej mógłby stać się czasem zastanowienia nad swoim życiem, nad obowiązkami, które nas obciążają psychicznie? Świat się zatrzymał. Budzimy się w nowej rzeczywistości, w której ciężko nam się odnaleźć, ale może właśnie jest to okazja do zrobienia remanentu w swoim życiu i przeprowadzenia oczyszczania umysłu. Być może zauważymy, co jest naprawdę ważne, a bez czego nasze życie może istnieć.
Zarówno w życiu Joli, jak i Piotra pojawił się trudny przeciwnik w postaci spraw, które mieli do załatwienia, a które przytłaczały ich, wpływały na nich fizycznie, mentalnie, emocjonalnie i duchowo. W ich mózgach pojawiły się tak zwane "otwarte pętle"* , czyli niezałatwione sprawy.
Czy zastanawiacie się, ile takich pętli jest w waszym życiu? Ile rzeczy w ciągu dnia macie do załatwienia, iloma sprawami zaprzątacie sobie głowę, doskonale wiedząc, że w najbliższym czasie nie ma możliwości ich zrealizowania? A one pozostają i w rezultacie "mózg dręczy" was, przypominając wszystkie te zobowiązania, które podjęliście.
Te otwarte pętle mogą dawać o sobie znać w dowolnym czasie. Jest to tak zwany Efekt Zeigarnik, polegający na tym, że w naturalny sposób zapamiętujemy i dłużej przechowujemy w pamięci to, co zostało przerwane lub niedokończone.
Zarówno Jola, Piotr, jak i każdy z nas ma takich niezałatwionych spraw wiele. Czy można w takim razie ułatwić sobie życie? Czy jest możliwe nauczenie się załatwiania spraw od razu, gdy tylko się pojawiają i niedopuszczanie, by utrudniały nam życie? Czy możemy nauczyć się rozpoznawać sygnały wysyłane przez nasz mózg dostrzegający otwarte pętle i przez szybkie reagowanie umożliwiali mu spokojne odpoczywanie?
Proponujemy zapoznać się (poniżej artykułu) z zestawem pytań zaczerpniętych z książki "Getting Things Done"**, które być może pomogą wam w czasie tego naszego przymusowego postoju przyjrzeć się sobie i podjąć kroki zmierzające do zmiany życia na spokojniejsze i lepsze. Jak powiedziała Emma Watson: "Nie chcę, żeby obcy ludzie decydowali o moim życiu. Sama chcę o nim decydować". Aby tak było, musimy wiedzieć, czego chcemy i którą drogą pragniemy zdążać, by nie dać się manipulować i przytłaczać sprawami, na które nie mamy wpływu.
Pytania do przemyślenia:
1. Każdemu zdarza się od czasu do czasu wpaść w pułapkę przeciążenia i dekoncentracji. W jaką pułapkę wpadasz najczęściej?
2. Co cię najbardziej rozprasza wtedy, gdy akurat trzeba się skoncentrować?
3. Gdy trafia ci się wolna chwila, co wtedy robisz? Gdzie podążają twoje myśli?
4. Co zyskujesz, gdy jesteś w stanie gotowości? Co zyskują twoi najbliżsi?
5. Co ci doskwiera, gdy nie jesteś w stanie gotowości? Jak to się odbija na twoich najbliższych?
6. Jakiego rodzaju sprawy przeważają w twoim świecie? W jaki sposób radziłeś sobie z nimi do tej pory? Czy uznajesz ten sposób za wystarczająco skuteczny?
7. Czy miewasz czasem kłopoty z zasypianiem? Co cię wtedy wybija ze snu?
* Imiona i okoliczności zostały zmienione tak, aby uniemożliwić identyfikację realnych osób.
* *D. Allen, M. Williams, M. Wallace "Getting Things Done dla nastolatków"
