Śpiąca, choć wyspana

To skutek przemęczenia, nadmiaru obowiązków, zarywania nocy - często bagatelizujemy fakt, że w ciągu dnia jesteśmy wciąż senni. Tymczasem ospałość i apatia mimo przespanej nocy mogą być objawami poważnych chorób.

Nadmierna senność pojawia się, gdy choroba może być już zaawansowana. Jeśli oprócz senności mamy takie dolegliwości jak: chudnięcie, nadmierne pragnienie, częste korzystanie z toalety, oddawanie dużej ilości moczu (wielomocz), musimy szybko zgłosić się do lekarza. Terapia polega na przyjmowaniu insuliny i innych leków, właściwej diety.

To zespół schorzeń polegający na tym, że mamy niepohamowaną potrzebę snu w ciągu dnia. Jednym ze schorzeń zaliczanych do hipersomnii jest narkolepsja. Może ona objawiać się niespodziewanymi atakami snu. Zwykle są one nie do przezwyciężenia. Formą narkolepsji jest senność utrzymująca się przez dłuższy czas, a także tzw. "mikrosen", polegający na bardzo krótkich okresach snu wtrąconych w stan czuwania.

Zazwyczaj pierwsze objawy narkolepsji są zauważalne już u nastolatków i młodych dorosłych. Z narkolepsją niekiedy wiąże się katapleksja. Polega na nagłej utracie kontroli mięśni, najczęściej wywołanej emocjami, takimi jak śmiech, zaskoczenie, strach, gniew. Napad katapleksji może mieć charakter łagodny: czujemy osłabienie siły niektórych mięśni (np. opadnięcie żuchwy, opadnięcie głowy, ugięcie kolan, niewyraźna mowa). Bywa, że kończy się upadkiem.

Aby znaleźć przyczyny hipersomnii, wykonuje się m.in. test MSLT. Pięć razy w ciągu dnia, co 2 godziny, mamy możliwość położenia się i odbycia 20-minutowej drzemki. Za każdym razem oznacza się czas do zaśnięcia. Jeśli jest to poniżej 5 minut, świadczy o patologicznej senności. W terapii stosuje się lek modafinil.

Sprawia, że produkuje ona za mało tyroksyny. Hormon ten reguluje procesy przemiany materii, wzmaga wchłanianie glukozy i jej zużycie przez komórki. Jeśli glukoza nie jest właściwie przyswajana, organizm nie ma głównego źródła energii. Akcja serca zwalnia, pojawia się ospałość i senność. Na niedoczynność tarczycy wskazuje podwyższony poziom hormonu TSH. W terapii stosuje się hormony tarczycy.

Przysypianie w ciągu dnia, ciągłe zmęczenie, apatia, a do tego łamliwe włosy i paznokcie, blade błony śluzowe i skóra mogą świadczyć o niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza. Przy takich objawach jedzmy więcej chudego mięsa, wątroby, chudych wędlin. Do każdego posiłku warzywa i owoce o dużej zawartości witaminy C (zwiększa wchłanianie żelaza). Ograniczmy picie do posiłków kawy i herbaty (hamują wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego). Można je pić między posiłkami. I stosować doustne preparaty żelaza.

Może wywołać nadmierną senność, ospałość, spadek energii. A także ciągły stan przygnębienia, poczucie beznadziejności i braku własnej wartości, bezradności, winy, pesymizm i smutek. Inne symptomy tej choroby to utrata zainteresowania pracą, nauką, trudności w utrzymaniu kontaktów i wykonywaniu codziennych zajęć. W poważnych przypadkach występują myśli i próby samobójcze. Psychiatra diagnozuje depresję na podstawie rozmowy i specjalnego testu. Pomagają leki i psychoterapia.