Tężyczka: Tajemnicza choroba zestresowanych i przepracowanych

Wyróżnić możemy dwa rodzaje tężyczki - jawną oraz utajoną. Tężyczka jawna ma charakterystyczny i zazwyczaj silny przebieg. Pojawiające się skurcze przypominać mogą nawet napad padaczki. Trzeba wiedzieć, że ten typ tężyczki ma zazwyczaj podłoże hormonalne.

Tężyczka utajona, nazywana inaczej spazmofilią, ma łagodniejszy przebieg. Jest trudniejsza do zdiagnozowania, ponieważ jej objawy są zdecydowanie mniej specyficzne. U chorego pojawić się mogą lekkie i okresowe skurcze mięśni oraz nadpobudliwość emocjonalna.

Jedną z najczęstszych przyczyn tężyczki jawnej jest niedoczynność przytarczyc z niewystarczającym wydzielaniem parathormonu, który odpowiada za wyrównywanie poziomu wapnia, magnezu i potasu we krwi. Bardzo często tężyczka jest także efektem przypadkowego usunięcia gruczołu przytarczowego, np. podczas operacji chirurgicznej.

Inne przyczyny tężyczki to:

• choroby trzustki,
• niewydolność nerek,
• zaburzenia wchłaniania jelitowego,
• niedobór witaminy D,
• nadmierna utrata wapnia z organizmu,
• kiepska i uboga w witaminy dieta,
• astma,
• cukrzyca,
• silny stres,
• pracoholizm,
• choroby nowotworowe,
• alkoholizm,
• długotrwałe stosowanie środków moczopędnych.
  
  

Głównym objawem tężyczki jawnej są skurcze mięśniowe. Mogę one wywoływać ogromny ból i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Skurcze zazwyczaj zaczynają się od rąk, skąd następnie przenoszą się na pozostałe części ciała - ramiona, klatkę piersiową, twarz i nogi.

U chorego wystąpić może także tzw. ręka położnika, która charakteryzuje się zgięciem wszystkich stawów IV i V palca przy jednoczesnym wyprostowaniu pozostałych palców. Częstym objawem tego typu tężyczki jest także skurcz mięśni wokół ust, nazywany inaczej "ustami karpia".

Tężyczka jawna objawiać się może również zaburzeniami widzenia. Najczęściej pojawia się światłowstręt oraz podwójne widzenia.

Inne objawy tężyczki jawnej to:

• kołatania serca,
• drętwienia, głównie palców,
• migreny,
• omdlenia,
• bóle głowy,
• bóle w klatce piersiowej,
• problemy ze złapaniem oddechu,
• uczucie tzw. guli w gardle,
• problemy z koncentracją,
• bezsenność.
  

U chorych na ten typ tężyczki wyróżnić można objawy psychiczne oraz nerwowo-mięśniowe. Do objawów psychicznych zaliczyć można napięcie nerwowe, trudność w koncentracji, zaburzenia pamięci, pogorszenie nastroju, bezsenność, ciągłe osłabienie i uczucie zmęczenia. Objawy nerwowo-mięśniowe to drętwienia kończyn, drętwienie twarzy, drżenie rąk, bóle w klatce piersiowej i bóle brzucha. 

W diagnostyce tężyczki należy zacząć od szczegółowego badania krwi, które wykaże ewentualne niedobory. Następnie zaleca się przeprowadzenie badania EMG i echokardiografii. Diagnostyką i leczeniem tężyczki zajmują się endokrynolog lub neurolog. Podczas badania sprawdzają on obecność charakterystycznych objawów. Chodzi dokładnie o:

• objaw Chwostka, czyli gwałtowne skurcze mimiczne pojawiające się tuż po uderzeniu młotkiem w brzeg żwacza;
• objaw Trousseau, czyli o wspomnianą wcześniej "rękę położnika", która powinna pojawić się w przypadku niedokrwienia ręki, np. podczas mierzenia ciśnienia;
• objaw Erba, czyli nadpobudliwość, która będzie efektem reakcji na prąd galwaniczny;
• objaw Lusta, czyli skurcz mięśni strzałkowych i odwiedzenie stopy na skutek uderzenia młotkiem neurologicznym.
  

Leczenie tężyczki przede wszystkim zależy od jej przyczyny. Głównym celem leczenia jest wyeliminowanie pierwotnego źródła, np. zmian hormonalnych. W przypadku wystąpienia hipokalcemii, pacjentowi należy uzupełnić poziom wapnia. Zwykle suplementuje się także preparaty z witaminą D, potasem i magnezem.

W leczeniu tężyczki niezwykle ważna jest także odpowiednia dieta. Należy zadbać o to, aby pojawiły się w niej m.in. sery, chude mleko, orzechy, ryby - szproty wędzone, sardynki i łosoś, brokuły, szpinak, pietruszka i buraki.

Warto zadbać też o zdrowy tryb życia - ograniczyć stres, zrezygnować z używek i postawić na więcej ruchu, zwłaszcza na świeżym powietrzu. W leczeniu tężyczki utajonej dobrze sprawdzić się może z kolei psychoterapia. Pomoże ona poradzić sobie z napadami lęku i wahaniami nastroju.

Zobacz również: