Zimowe infekcje od A do Z

Jeśli pewnego zimowego dnia zauważysz, że twój brzdąc jest osowiały, nie ma ochoty na zabawę, kaprysi przy jedzeniu i od czasu do czasu kicha, możesz mieć pewność, że jego organizm zaczyna właśnie walkę z chorobotwórczymi wirusami. Jej wynik zależy także od ciebie. Dzięki naszym sprawdzonym sposobom na infekcje, będziesz wiedziała, jak pomóc przeziębionemu malcowi.

A jak atak wirusów

Dlaczego jesienią oraz zimą twój maluch choruje najczęściej? Bo właśnie o tej porze roku najłatwiej wychłodzić organizm. Zimno spowalnia bowiem przepływ krwi i osłabia pracę układu odpornościowego. Wystarczy chwilowy spadek odporności, by wirusy (przenoszone drogą kropelkową) dostały się do dróg oddechowych malca i wywołały infekcję. Jej objawami są katar, kaszel i gorączka. Leczenie polega na łagodzeniu symptomów choroby środkami dostępnymi bez recepty, czyli smarowaniu rozgrzewającymi maściami, podawaniu syropów, kropli i leków przeciwgorączkowych.

Na wirusy nie działają nawet najlepsze antybiotyki (ich zadaniem jest walka z bakteriami). Lekarz przepisze je dopiero wtedy, gdy infekcja wirusowa przerodzi się w zakażenie bakteryjne, np. anginę lub zapalenie oskrzeli. W ciągu 2-3 dni od pojawienia się pierwszych sygnałów choroby okaże się, czy organizm malca będzie w stanie sam ją zwalczyć, czy też infekcja zacznie się rozwijać.

Nasza rada: Nie wysyłaj kichającego malucha do żłobka czy przedszkola. Jego organizm potrzebuje teraz nie tylko leków, ale też odpowiedniej pielęgnacji, wzmacniającej diety, wyciszenia oraz większej ilości snu - dzięki temu łatwiej będzie mu zwalczyć infekcję.

B jak ból gardła

Chory brzdąc skarży się na ból, drapanie w gardle, ma trudności z połykaniem i traci apetyt? Zapewne dopadło go zapalenie gardła. To choroba, która rzadko pojawia się u niemowląt. Zwykle dotyczy dzieci między 3. a 7. rokiem życia.

Nasza rada: Dbaj, by malec pił dużo ciepłych (ale nie gorących!) płynów. Ulgę przyniosą też preparaty odkażające w aerozolu, albo ziołowe płukanki naparem z szałwii lub rumianku (mają działanie bakteriobójcze). Brzdącowi, który ma 3-4 lata, możesz podać odkażające pastylki do ssania.

C jak czyszczenie noska

Katar, który często jest jednym z pierwszych objawów zimowej infekcji, to sygnał, że błonę śluzową nosa zaatakowały wirusy. Aby nie dopuścić do zakażenia górnych dróg oddechowych, kilka razy dziennie oczyszczaj i nawilżaj nos smyka roztworem wody morskiej, albo solą fizjologiczną. Niemowlęciu oczyszczaj nosek gruszką o szerokiej końcówce albo specjalnym aspiratorem. Jeśli katar utrzymuje się przez kilka dni, a samo oczyszczanie nie pomaga, wypróbuj preparaty obkurczające śluzówkę, zawierające chlorowodorek oksymetazoliny.

Pamiętaj! Wybieraj krople odpowiednie do wieku dziecka, tzn. dla niemowląt - roztwór 0,01 proc., dla dzieci od 2. do 6. roku życia - 0,025 proc. Środków tych nie stosuj dłużej niż 5 dni. Podawane zbyt długo mogą doprowadzić do zaniku śluzówki i polekowego nieżytu nosa.

D jak dawka leków

Do podawania dziecku zawiesin i syropów używaj wyłącznie strzykawki, specjalnej łyżeczki-miarki albo plastikowego dozownika, który jest dołączony do leku.

Nasza rada: Leki przeciwgorączkowe podawaj zgodnie z wagą malucha, a nie jego wiekiem - jeśli leku będzie za mało, może okazać się nieskuteczny, jeśli zbyt dużo - zaszkodzi dziecku.

F jak fitoterapia, czyli moc ziół

Leczenie ziołami to najstarsza metoda do walki z przeziębieniem. Napary z ziół obniżają gorączkę, działają odkażająco na górne drogi oddechowe. Najbezpieczniejsze są herbatki napotne, które pomagają zwalczać gorączkę. Choremu dziecku możesz przygotować napar z owocu bzu albo kwiatostanu lipy. Odkażająco podziała herbata rumiankowa. Warto podawać ją zwłaszcza w czasie anginy. Po chorobie wzmocnią dziecko naturalne preparaty na odporność, np. wyciągi z jeżówki purpurowej albo aloesu.

Uwaga! Wszystkie leki ziołowe powinnaś podawać choremu malcowi po konsultacji z lekarzem.

G jak gorączka u malucha

Pojawienie się gorączki to znak, że organizm malca próbuje walczyć z wirusami lub bakteriami. Ale uwaga - zbyt szybkie podanie dziecku preparatu obniżającego temperaturę, przerywa tę mobilizację, a organizm szkraba nie uczy się, jak sobie radzić z chorobą. Leki przeciwgorączkowe zaaplikuj więc dopiero wówczas, gdy niemowlę ma 38 st.C (mierzone po pachą) lub 38,5 st.C (mierzone w odbycie), a starsze dziecko - 38,5 st.C. Podaj syrop albo czopki przeciw gorączce. Leki te zawierają paracetamol (można je podawać od 1. dnia życia) lub ibuprofen (dla dzieci od 3. miesiąca).

Nasza rada: Z gorączkującym maluszkiem, który nie ukończył 6. miesiąca życia, niezwłocznie powinnaś udać się do lekarza.

H jak homeopatia dla dzieci

Leki homeopatyczne mają za zadanie mobilizowanie układu odpornościowego do walki z chorobą. Specyfiki te są dostępne w postaci granulek, kropli lub w syropie - nie dają objawów ubocznych, można je podawać nawet niemowlętom w pierwszym miesiącu życia, po konsultacji z lekarzem.

I jak inhalacje w domu

Przyniosą ulgę pokasłującemu smykowi oraz szybko oczyszczą zakatarzony nos. Do ich przygotowania możesz użyć gotowych kropli, zawierających olejek sosnowy, tymianek, eukaliptus i miętę. Niemowlęciu, które ukończyło 8 miesięcy, możesz wlać kilka kropli olejku do kąpieli albo skropić nimi pościel w łóżeczku. Starsze dziecko może wdychać aromatyczną parę. Do inhalacji możesz używać także naparów z szałwii lub rumianku albo zwykłej soli kuchennej. Przeprowadzaj je 2-3 razy dziennie. Powinny trwać ok. 10 minut.

Uwaga! Nigdy nie stawiaj naczynia z gorącą wodą w zasięgu niemowlęcych rąk. Gdy robisz inhalację starszemu dziecku, przytrzymuj naczynie, aby smyk nie oparzył się gorącą wodą!

J jak jadłospis chorego

Nie martw się, jeśli zaziębiony szkrab będzie jadł mniej niż zwykle. Podczas infekcji organizm oszczędza energię na walkę z chorobą (nie chce jej tracić na trawienie pokarmów). Najważniejsze, by chore dziecko jak najwięcej piło. Niemowlę częściej przystawiaj do piersi, starszemu dziecku proponuj ciepłe soki, ziołowe herbatki lub wodę z miodem i cytryną. Podawaj lekkostrawne, półpłynne posiłki (np. kaszki, zmiksowane zupki), które będzie mu łatwo przełknąć.

To ważne! Nie martw się, jeśli podczas choroby maluch straci na wadze. Po infekcji szybko to nadrobi.

K jak kaszel suchy i mokry

Kaszel to bezwarunkowy odruch, dzięki któremu brzdąc pozbywa się wydzieliny spływającej do gardła i oskrzeli. Na początku infekcji kaszel jest suchy. Dopiero w drugiej fazie choroby staje się mokry. Wtedy też słychać, jak malec próbuje odkrztusić zalegającą w oskrzelach wydzielinę. Aby mu to ułatwić, podawaj jak najwięcej płynów oraz odpowiedni syrop lub krople (dzieciom do 3. roku życia lek powinien zalecić pediatra). Na kaszel mokry podaje się preparaty wykrztuśne, które rozrzedzają zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i pobudzają odruch kaszlowy.

Nasza rada: Syropów wykrztuśnych nie podawaj tuż przed snem - ostatnią dawkę leku maluch musi przyjąć przed godziną 17.00. Aby ułatwić maluchowi odkrztuszanie śluzu, możesz też kilka razy w ciągu dnia oklepywać mu plecki.

L jak lekarstwa bez recepty

Choć półki aptek uginają się od specyfików, które można podawać bez recepty, nie wszystkie są bezpieczne dla dziecka. Szkodliwe są np. lekarstwa przeciw gorączce, zawierające kwas acetylosalicylowy (aspiryna, polopiryna) i metamizol (pyralgina). Nie wolno dawać ich maluchom poniżej 12. roku życia.

To ważne! Zanim podasz dziecku lek: skonsultuj się z pediatrą; starannie odmierz dawkę, właściwą dla wieku i masy ciała maluszka; sprawdź na opakowaniu nazwę lekarstwa i termin jego ważności.

M jak maści rozgrzewające

Jeśli twój szkrab jest przeziębiony, przed snem posmaruj rozgrzewającą maścią jego stopy, klatkę piersiową oraz plecki. Rozgrzanie organizmu mobilizuje układ odpornościowy do walki z chorobą.

Pamiętaj! Dzieci do 3. roku życia nie można smarować maściami, które zawierają kamforę. Mogą one podrażnić skórę i spowodować objawy zatrucia.

N jak niebezpieczne powikłania

Kiedy organizm jest osłabiony infekcją i ma słabszą odporność, uaktywniają się bakterie zasiedlające drogi oddechowe. Zwykłe przeziębienie może przerodzić się wówczas w powikłanie bakteryjnie, np. zapalenie oskrzeli, ucha albo anginę ropną. O zakażeniu bateryjnym świadczy zmiana wyglądu wydzieliny. Gdy katar staje się gęsty, zmienia zabarwienie na żółte lub zielonkawe.

Czy wiesz, że... Jeśli dziecko zaczyna odkasływać zielonkawą wydzielinę to znak, że rozpoczęła się infekcja bakteryjna i konieczna jest wizyta u lekarza.

O jak okłady ciepłe i zimne

Ciepłe okłady przyniosą ulgę, gdy malucha boli gardło albo ucho. Choremu smykowi przyłóż zawinięty w ręcznik termofor albo specjalne żelowe kompresy typu hot-cold. Chłodzące okłady stosuj, gdy maluch ma wysoką gorączkę. Połóż na czoło, przedramiona, pachwiny i łydki maluszka tetrową pieluchę zmoczoną w letniej wodzie.

Czy wiesz, że... Nowością na rynku są woreczki wypełnione pestkami do podgrzewania w mikrofalówce, ukryte w maskotce.

P jak powrót do zdrowia

By brzdąc na dobre odzyskał siły, potrzebna jest kilkudniowa rekonwalescencja. W tym czasie:

• Malec powinien jak najwięcej spać.

• Należy wychodzić z nim na krótkie spacery, ale musicie unikać miejsc, gdzie brzdąc może mieć kontakt z zarazkami, np. placów zabaw.

• Warto, byś zadbała o lekkostrawną, pełną białka, owoców i warzyw dietę.

• Podawaj dziecku probiotyki, zwłaszcza jeśli podczas choroby maluch przyjmował antybiotyki.

S jak stawianie baniek

Dotlenia to tkanki oraz uruchamia mechanizmy ochronne organizmu. Baniek nie należy stawiać na początku infekcji, ponieważ może to spowodować gwałtowny rozwój choroby. Najlepiej sprawdzają się pod koniec leczenia, gdy w układzie oddechowym wciąż zalega wydzielina.

Uwaga! Postawienie baniek trzeba skonsultować z lekarzem. Powinien osłuchać malca przed zabiegiem.

Z jak zarażanie dziecka

Ponieważ wirusy grypy i przeziębienia przenoszą się drogą kropelkową (np. przez kichanie), powinnaś unikać przebywania z malcem w sklepach lub salach zabaw, gdyż w takich miejscach rośnie ryzyko kontaktu z chorą osobą.

Pamiętaj! Bądź też bezwzględna dla swoich gości i ustal zasadę, że zakatarzonym wstęp wzbroniony.

Agnieszka Góra, konsultacja: lek. med. Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.