Ceny warzyw i owoców w latach 90. Łza się w oku kręci
Pomidory, papryka, rzodkiewki, ogórki – wszystko w cenach o wiele wyższych niż te, do których przyzwyczailiśmy się przez lata. Wzrost cen sprzyja porównaniom: ile za codzienne zakupy płaciliśmy przed rokiem? Ile dwa lata temu? Często wyniki zestawień są zaskakujące. Prawdziwe zdziwienie pojawi się jednak, gdy przypomnimy sobie cenniki sprzed kilku dekad. Zapraszamy na wycieczkę do „najntisowego” spożywczaka.
Przez długi czas niedoceniane, pomijane, niebudzące intensywnych uczuć lata 90. w ostatnim czasie mają swoje nostalgiczne pięć minut. Ci, których dzieciństwo i młodość przypadły na dekadę transformacji, dziś z rozrzewnieniem wspominają ówczesne uniwersum. Na to ostatnie składały się kasety wideo, muzyka disco-polo, ortalionowe kurtki, postmodernistyczna estetyka i pierwsze, zagraniczne wyjazdy. Energia buzowała, a doszlusowanie do stylu życia zachodniej Europy zdawało się być kwestią kilku lat.
Zobacz również: Jak zaoszczędzić na jedzeniu? Sposoby na tanie zakupy spożywcze
Wolny rynek, niskie ceny
Lata 90. to jednak nie tylko obyczajowe i estetyczne, ale również ekonomiczne przemiany. Uwolniony rynek obudził w Polakach stłumioną przez dekady PRL przedsiębiorczość. Nie tylko place, ale również chodniki i przejścia podziemne błyskawicznie zapełniły się tymczasowymi stoiskami, przy poboczach wyrastały kioski z warzywami, w garażach otwierano sklepiki spożywcze, na parterach domów piekarnie i cukiernie. Jakie były w nich ceny?
Chleb w połowie lat 90. kosztował, dosłownie, grosze. Konkretnie - 60 groszy za bochenek. Kto chciał posmarować go masłem, musiał przygotować się na wydatek w okolicach 1,5 zł za 200 g. Chleb można było również samodzielnie upiec - kilogram mąki kosztował niewiele ponad złotówkę.
Inne ceny podstawowych produktów spożywczych to: mleko: 1,70 za litr, mięso wołowe z kością: 7, 30 zł, cukier: 1,90 za kilogram. Jedno jajko można było kupić za 30 groszy, kilogram kiełbasy za 15 zł, a twaróg (również kilogram ) za 5.50 zł.
A ile kosztowały warzywa i owoce? Oto kilka przykładowych cen za kilogram: jabłka: 1,59 ziemniaki: 0,55, banany: 2,38, brokuły: 1,30, pomidory krajowe: 3,70, sałata: 90 groszy.
Sprawdźmy wreszcie co z produktami, które trudno uznać za zdrowe. Paczka papierosów kosztowała około 2 złotych, 250 g kawy - ok. 6 złotych, a pół litrowa butelka wódki - 16 zł.
Zobacz również: Kolejne korzyści dla posiadaczy karty dużej rodziny
Naprawdę tanio?
Z dzisiejszej perspektywy, w której za kilogram pomidorów czy papryki trzeba zapłacić ponad 30 złotych, powyższe ceny wydają się śmiesznie niskie. Warto jednak osadzić je w kontekście. Średnia pensja w 1995 roku wynosiła niewiele ponad 700 złotych brutto (ok. 560 netto), w 1998 było to ok. 1200 zł. Przeciętny obywatel, za miesięczną wypłatę mógł więc kupić np. 933 bochenki chleba, 151 kilogramów pomidorów i ponad tysiąc kilogramów ziemniaków. Należy przy tym pamiętać, że nie wszyscy w latach 90. mogli pozwolić sobie na zakupowe szaleństwo i nabywanie wszystkiego, co dusza zapragnie. Transformacja dla wielu osób była trudnym ekonomicznie okresem. W 1995 roku stopa bezrobocia wynosiła 16 proc., a wiele rodzin musiało oszczędzać, by związać koniec z końcem.
