Bezpieczne karmienie butelką

Chociaż naturalny pokarm najlepiej spełnia potrzeby żywieniowe niemowlęcia, maluszki karmione sztucznie też rosną zdrowo. Nowoczesne mieszanki są bowiem wzorowane na mleku matki. Zawierają odpowiednią kompozycję składników odżywczych.

Producenci wzbogacają je także w niezbędne do rozwoju dziecka tłuszcze, witaminy i w dodatkowe składniki (np. pre-, i probiotyki), które pomagają łagodzić typowo niemowlęce dolegliwości. Oferta mieszanek dla niemowląt jest naprawdę duża. Jednak wybór odpowiedniej nie powinien być przypadkowy. Także jej przyrządzanie i podawanie wymaga przestrzegania pewnych reguł. Prezentujemy je poniżej.

Lekarz najlepiej będzie wiedział, czy maleństwo może otrzymać standardową mieszankę przeznaczoną dla dzieci w jego wieku, czy też potrzebuje specjalnego mleka. Odpowiednio przygotowanych preparatów wymagają m.in. alergicy, maluchy obficie ulewające pokarm (i słabo przybierające przy tym na wadze) oraz wcześniaki. Wówczas na ogół podaje się dziecku mleko zapisane przez lekarza na receptę.

Jeśli dziecko dobrze toleruje mieszankę, którą wybraliście mu wspólnie z pediatrą, nie ma potrzeby zapoznawać go z przysmakiem innej marki. Producenci co kilka miesięcy proponują mleka o nowej, wzbogaconej formule, a w supermarketach regularnie odbywają się promocje. Jednak nie ulegaj pokusie.

Takie eksperymenty mogą być przyczyną kłopotów z brzuszkiem, a nawet alergii. Dlatego bez uzgodnienia z lekarzem zmieniaj mleko - najlepiej na produkt tej samej marki - tylko wtedy, gdy maluch z niego wyrasta.

Mleko początkowe oznaczone cyfrą 1 jest przeznaczone dla niemowląt do końca 6. miesiąca życia. Gdy maluch skończy pół roku, nie tylko można, ale nawet trzeba mu podać mleko następne oznaczone cyfrą 2.

Jest to konieczne, bo dzieci w różnym wieku mają odmienne zapotrzebowanie na kalorie, białko, witaminy czy tłuszcze. Mleko przeznaczone dla młodszych niemowląt nie zaspokoi więc potrzeb starszego malucha.

W mleku szybko mogą się namnażać bakterie, które są szkodliwe dla zdrowia maleństwa. Dlatego nigdy nie przyrządzaj mieszanki na zapas, ale za każdym razem rób świeżą. Pamiętaj, że rozrobione mleko trzymane w opakowaniu termicznym (jeśli nie miało kontaktu ze śliną dziecka), będzie nadawało się do spożycia przez godzinę. A wstawione do lodówki - zachowa świeżość do dwóch godzin. Jeśli więc planujesz karmić malucha w nocy, wieczorem przygotuj zapas wody, czyste butelki i odmierzone porcje mleka (co ułatwi ci szybkie przyrządzenie posiłku).

Jeżeli z kolei planujesz karmienie malca poza domem (podczas spaceru lub w podróży), zapakuj osobno mleko w proszku, ciepłą wodę i niezbędne akcesoria.

Warto wybrać niskozmineralizowaną wodę butelkowaną, np. źródlaną. Po napoczęciu przechowuj ją w lodówce nie dłużej niż 48 godzin. Przez pierwsze 12 godzin od otworzenia nie trzeba jej gotować. Niemowlęciu poniżej 6. miesiąca lepiej nie podawaj wody z kranu (zawiera substancje, które mogą szkodzić dziecku).

Kieruj się wskazówkami na opakowaniu mleka. Maluszek musi bowiem otrzymywać składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach. Wodnista mieszanka nie dostarczy mu właściwych ilości składników odżywczych i witamin. Z kolei za gęsta mogłaby za bardzo obciążyć nerki dziecka oraz przyczynić się do tycia. !Karm maleństwo na żądanie, jednak go nie przekarmiaj Przyjmuje się, że niemowlę powinno otrzymywać posiłek nie rzadziej niż co 3 godziny.

Jednak nie należy sztywno trzymać się tej reguły. Jeśli malec nie doje swojej porcji, nie zmuszaj go do tego. A jeśli ma ochotę na więcej - dorób mu świeżą porcję mleka. Apetyt dziecka może się zmieniać choćby w zależności od pogody (w upały jest zwykle mniejszy). Maleństwo może nie mieć ochoty na posiłek, kiedy gorączkuje, ząbkuje lub coś mu dolega.

Gdy niemowlę poczuje głód, na pewno upomni się butelkę. Pamiętaj też, że normy dotyczące wielkości porcji mleka, podane w schemacie żywienia i na opakowaniu mieszanki, są jedynie orientacyjne. Nie uwzględniają one indywidualnych potrzeb dziecka.

To niewskazane przede wszystkim ze względu na ryzyko rozwoju tzw. próchnicy butelkowej, która zagraża pierwszym ząbkom. Mleko zawiera naturalne cukry, które są świetną pożywką dla bakterii. Poza tym każdy płyn, który sączy się przez smoczek (mleko, sok, a nawet woda), rozcieńcza ślinę. Tymczasem jej zadaniem jest m.in. ochrona szkliwa zębów przed szkodliwymi bakteriami.

Nawet, jeśli karmisz dziecko w środku nocy, ponieś je chwilę do pionu i poklep po pleckach, aby mu się odbiło. To zmniejszy ryzyko ulania pokarmu oraz ataku kolki jelitowej. Tej ostatniej dolegliwości pozwala zapobiegać też odpowiednia technika karmienia butelką. Należy zawsze trzymać ją w takiej pozycji, aby smoczek był przez cały czas wypełniony mlekiem. Wówczas maluszek podczas ssania nie będzie połykał powietrza, wywołującego nieprzyjemne dolegliwości. Kontrolowanie odbijania po posiłku oraz profilaktykę przeciw kolce stosuj do czasu aż maluch ukończy 6. miesiąc życia. Wówczas jego układ pokarmowy dojrzeje na tyle, że powinien już sam radzić sobie z pozbywaniem się połkniętego powietrza.

Mleko, które miało kontakt ze śliną dziecka, błyskawicznie się psuje i może stać się przyczyną groźnego zatrucia pokarmowego. Dlatego resztek, które pozostaną w butelce, nigdy nie podawaj dziecku ponownie. Jeśli niedługo po posiłku, smyk znów będzie głodny, przygotuj mu świeżą porcję mleka. Butelki, zakrętki i smoczki myj od razu po użyciu . Jeżeli malec nie ukończył jeszcze 6. miesiąca życia, powinnaś je dodatkowo wysterylizować lub wygotować we wrzątku.

Gdy smyk podrośnie, akcesoria do karmienia myj w zmywarce lub pod bieżącą wodą, w łagodnym detergencie i dobrze płucz. Potem zostaw do wyschnięcia.

Krok pierwszy

Najpierw umyj ręce. Przygotuj czystą (wysterylizowaną) butelkę, opakowanie z mlekiem oraz letnią wodę (jeśli używasz przegotowanej, ostudź ją). Kierując się podziałką, wlej tyle wody, ile jest zalecane na opakowaniu mleka.

Krok drugi

Wsyp do butelki dokładnie tyle mleka, ile każe producent. Do odmierzania porcji zawsze używaj miarki dołączonej do opakowania. Po jej napełnieniu, nadmiar proszku zsuń (np. za pomocą czystego noża). Butelkę zakręć i kilka razy nią wstrząśnij.

Krok trzeci

Przed podaniem dziecku posiłku zawsze upewnij się, czy ma on właściwą temperaturę. W tym celu wylej kilka kropli pokarmu na wewnętrzną stronę nadgarstka. Powinnaś poczuć przyjemne ciepło, a nie gorąco. Wtedy możesz już nakarmić swojego maluszka.

Krok czwarty

Po zakończonym posiłku wylej resztki pokarmu. Umyj butelkę i smoczek szczotką oraz łagodnym płynem do naczyń lub do akcesoriów dla niemowląt. Dokładnie je opłucz i odstaw do wyschnięcia (lub wysterylizuj, jeśli smyk nie ma pół roku).

Podając niemowlęciu butelkę, tul je do swojej piersi. Badania naukowe dowiodły, że nie sam sposób odżywiania, ale bezpośredni kontakt z ciałem mamy ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka. Dbaj, aby w trakcie posiłku główka maluszka znajdowała się wyżej niż brzuch - to zapobiega zakrztuszeniu.

Konsultacja: dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Ewa Kania