Dieta po leczeniu antybiotykiem

Gdy dziecko skończy przyjmowanie antybiotyków, jest bardzo osłabione. Organizm malucha jest wówczas wyczerpany nie tylko walką z zarazkami. Silne leki, które pomogły smykowi zwalczyć infekcję, nie pozostały bez wpływu na jego organizm. Antybiotyki oprócz działania leczniczego, wywołują bowiem także szereg skutków ubocznych, m.in. zakłócają pracę jelit, prowadząc do ich nadwrażliwości i gorszego wchłanianie niektórych pokarmów. Co zatem zrobić, by brzdąc jak najszybciej odzyskał siły? Pomoże w tym specjalna dieta.

- Jadłospis dziecka w okresie rekonwalescencji powinien być lekkostrawny i obfitować w produkty pełne naturalnych witamin oraz składników mineralnych. Może się jednak okazać, że czasowo, na około 2-4 tygodnie, trzeba będzie wykluczyć z niego niektóre produkty, jak np. mleko czy gluten. W tym okresie niektóre dzieci - z uwagi na problemy trawienne - mogą mieć przejściowe trudności z ich trawieniem - mówi dr Barbara Gierowska- Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka.

Oto kilka dietetycznych wskazówek, które pomogą ci skomponować dla malca optymalną dietę.

To dobre bakterie, które wchodzą w skład naturalnej flory jelitowej. Uszczelniają śluzówkę jelit, chroniąc organizm przed wniknięciem chorobotwórczych drobnoustrojów, ułatwiają wchłanianie substancji odżywczych (m.in. wapnia, żelaza) i regulują pracę przewodu pokarmowego. Duże ilości probiotyków zawierają mleczne produkty fermentowane z niską zawartością laktozy, czyli kefiry, jogurty, maślanka i słodkie w smaku mleko acidofilne.

Malcowi serwuj te wzbogacane w szczepy dobroczynnych bakterii (ich nazwa powinna znaleźć się na opakowaniu), bo działają skuteczniej. Źródłem probiotyków są także kapusta i ogórki kiszone, które dodatkowo mają też dużo podnoszącej odporność witaminy C. - Dziecku można również podawać specjalne preparaty probiotyczne, np. Acidolac, Trilac, Enterol. Po kuracji antybiotykami warto aplikować je co najmniej raz dziennie przez 3-4 tygodnie - mówi ekspert.

Choć jest on uznawany za najlepsze źródło białka, witamin oraz minerałów, może się zdarzyć, że osłabiony smyk po podaniu nawet niewielkich ilości mleka lub jego przetworów zareaguje na nie alergicznie. Jeśli po wypiciu mleka czy zjedzeniu twarogu maluch ma wzdęcia i biegunkę, prawdopodobnie wystąpiła u niego okresowa nietolerancja laktozy. - W takiej sytuacji na kilkanaście dni dobrze jest usunąć z diety dziecka mleko, masło, śmietanę, białe i żółte sery. Zamiast tego dwa razy dziennie można podawać mleko sojowe albo preparaty mlekozastępcze. Kiedy flora bakteryjna jelit odbuduje się, trawienie laktozy powróci do normy - uspokaja ekspert.

Przez pierwsze dwa tygodnie po antybiotykoterapii lepiej nie podawać malcowi surowych warzyw i owoców, ponieważ mogą podrażniać układ pokarmowy. W zamian proponuj maluchowi warzywa w postaci gotowanej - zwłaszcza brokuły, marchewkę, kalafiora lub tarte buraki, bo wtedy smyk łatwiej je przyswoi. Menu malca możesz też wzbogacić o rośliny strączkowe, np. fasolkę szparagową. Zawiera dużo białka, więc może zastąpić mięso. W diecie maluszka nie powinno też zabraknąć zup-kremów oraz kleików ryżowych z owocami. Warto również dawać dziecku rozcieńczony sok ze świeżych jagód - działa bakteriobójczo i leczy biegunki poantybiotykowe.

- W okresie rekonwalescencji smyk powinien jeść warzywa i owoce 4-5 razy dziennie. Są one naturalnym źródłem witamin, mikroelementów i błonnika, który wspiera namnażanie się probiotyków w jelitach - radzi specjalista. Aby produkty te nie traciły cennych witamin, przygotowuj je na parze albo gotuj krótko w jak najmniejszej ilości wody.

Najzdrowsze dla dziecka jest to z indyka, kurczaka i królika. Jest lekkostrawne i nie uczula. Dostarcza też smykowi niezbędnego dla organizmu białka i żelaza. W okresie rekonwalescencji możesz podawać je 1-2 razy w tygodniu - wyłącznie gotowane lub duszone (i bez skórki!). Lepiej za to ograniczyć serwowanie malcowi czerwonego mięsa (cielęciny, wołowiny, wieprzowiny), bo jest tłuste i ciężkostrawne. - Przynajmniej raz w tygodniu warto zaproponować dziecku także ryby gotowane na parze - są bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, które działają przeciwzapalnie oraz poprawiają odporność - mówi dr Gierowska-Bogusz.

Dodadzą smykowi energii, dostarczą błonnika i uzupełnią niedobór składników mineralnych. Najzdrowsze dla malucha są węglowodany nieoczyszczone, obecne w produktach pełnoziarnistych (pieczywie, makaronie), ciemnym ryżu i kaszach. Podawaj je jako dodatek do gotowanych warzyw i mięs. Jeśli jednak zauważysz, że po zjedzeniu pieczywa lub makaronu smyk ma wzdęcia albo biegunkę, na kilka dni wyklucz z jego jadłospisu produkty z żyta, pszenicy, jęczmienia, owsa i uważnie obserwuj szkraba.

- Czasem zdarza się, że u malca leczonego antybiotykiem pojawia się okresowa nietolerancja glutenu, czyli białka występującego w zbożach - wyjaśnia ekspert. Ograniczenie glutenu w diecie nie musi jednak oznaczać zubożenia jadłospisu. Dziecku można podawać ryż, kaszki kukurydziane i ziemniaki. Do menu można włączyć też kaszę gryczaną i jaglaną. Gryczana zawiera duże ilości białka o wysokiej wartości odżywczej. Jaglana ma z kolei właściwości przeciwzapalne i obfituje w magnez.

W czasie rekonwalescencji nie pozwalaj malcowi jeść słodkości. - Cukier pobudza namnażanie się w układzie pokarmowym drożdżaków, które wypierają pożyteczne bakterie z jelit - ostrzega pediatra. Co zatem zamiast batona czy cukierków zaproponować dziecku na deser? Dobre będą kisiel z soku owoców, pełnoziarniste ciastko lub kostka czekolady.

Beata Bujak
Konsultacja: dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie