Dziecko uduszone pępowiną?
Pępowina owinięta wokół szyi noworodka to nie wymysł scenarzystów hollywoodzkich filmów grozy umiejętnie podsycających lęki przyszłych matek - takie sytuacja naprawdę się zdarzają. Czy w trakcie porodu dziecko może się w ten sposób udusić na skutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności?
Tak zwana kolizja pępowinowa stanowi jedno z możliwych powikłań okołoporodowych - choć zdarza się, że występuje znacznie wcześniej, bo jeszcze podczas ciąży. Potencjalnie groźna sytuacja może mieć miejsce wtedy, gdy pępowina jest długa, a dziecko poruszając się w jamie macicy sprawi, że utworzy się na niej węzeł prawdziwy, czyli supeł. Gdy ten zacznie się zaciskać zablokuje przepływ krwi i tlenu do organizmu malca.
Niebezpiecznie robi się też wówczas, gdy podczas porodu dojdzie do wypadnięcia pępowiny - to powikłanie położnicze oznaczające zsunięcie się jej w dół w kanale rodnym, przed przodującą częścią ciała dziecka. Uciskana w takich warunkach nie może transportować tlenu w potrzebnych ilościach, co może skutkować niedotlenieniem płodu, a niekiedy jego zgonem. Aby nie dopuścić do realizacji najgorszego scenariusza, po wykryciu kłopotów z pępowiną (KTG zarejestruje wówczas zwolnienie akcji serca) wykonuje się cesarskie cięcie.
Inny potencjalny wypadek związany z pępowiną to właśnie pętla otaczająca szyję rodzącego się dziecka lub utworzona wokół jego ciała, utrudniając przebieg porodu. Na szczęście współczesna medycyna prenatalna i neonatologiczna radzi sobie z tymi oraz podobnymi problemami. Kontrolne badania USG umożliwiają stwierdzenie kolizji pępowinowej, choć wielokrotnie zdarza się, że fakt ten wychodzi na jaw dopiero na porodówce.
Co wtedy? KTG wykonywane podczas akcji porodowej monitoruje tętno płodu i jego ewentualne spadki, zresztą doświadczeni lekarze i położne wiedzą, co robić w przypadku takich powikłań. Warto dodać, że około 20-30 proc. noworodków przychodzi na świat owinięte pępowiną i u większości z nich fakt ten w żaden sposób nie wpłynął na ich stan. Są mamy, które dopiero z książeczek zdrowia dowiedziały się, że u ich dzieci wystąpiła taka komplikacja!
Gdy w trakcie drugiej fazy porodu, kiedy dziecko przeciska się przez kanał rodny, dzieje się coś niepokojącego, personel medyczny reaguje natychmiast - odwijając węzeł, przecinając pępowinę lub, jeśli wszystko inne zawodzi, przeprowadzając zabieg cesarskiego cięcia.
Czy można przewidzieć prawdopodobieństwo wystąpienie kolizji pępowinowej? Czynnikami ryzyka są m.in. ciąże mnogie oraz bardzo długa pępowina (np. mierząca ok. 100 cm, podczas gdy przeciętna jej długość to zwykle ok. 60 cm.). Nie są to jednak żelazne reguły, bowiem kolizje są wykrywane także w ciążach pojedynczych, niepowikłanych, przy pępowinach o standardowych wymiarach.