Gdy maluch ma kłopoty z bioderkami
Kiedy powinnam pójść z moją miesięczną córeczką na kontrolę do ortopedy? Martwię się, że tak jak ja kiedyś, będzie miała dysplazję.
Rutynowa kontrola ortopedyczna, podczas której lekarz oceni budowę bioder malucha, jest zalecana nie wcześniej w 4.-6. tygodniu życia. Dysplazja to niedorozwój stawu biodrowego, który składa się z głowy kości udowej i panewki, utworzonej przez kości miednicy. Jego kształtowanie odbywa się jeszcze w czasie życia płodowego. Nieprawidłowa budowa stawu (np. zbyt płytka panewka) i w rezultacie rozpoznanie dysplazji to problem dotyczący około 6 procent populacji noworodków w Polsce. Dysplazja jest wykrywana w badaniach już po urodzeniu się maluszka.
Czynniki ryzyka to m.in. rodzinne obciążenie tym schorzeniem i płeć żeńska. W czasie badania lekarskiego w pierwszych dobach życia, pediatra sprawdza odwodzenie w obu stawach biodrowych oraz ocenia je pod kątem tzw. objawu przeskakiwania - charakterystycznego dla dysplazji. Oceny dopełnia porównanie symetrii ud i podudzi. Badaniem uzupełniającym jest USG stawów biodrowych, które pozwala na precyzyjną ocenę zarówno główki, jak i panewki stawu. Z reguły po pierwszym badaniu na oddziale noworodkowym, pediatra może zalecić tzw. szerokie pieluchowanie maleństwa jako profilaktykę dysplazji. Aby potwierdzić rozpoznanie dysplazji i zastosować środki terapeutyczne, z reguły konieczna jest konsultacja u ortopedy dziecięcego, który zdecyduje, czy niezbędne jest stałe rozwarcie nóżek dziecka, np. poprzez tzw. rozwórkę Koszli, poduszkę Frejki lub przez specjalną szynę. Podczas comiesięcznych kontroli lekarz ogląda stawy za pomocą USG i w razie potrzeby koryguje ustawienie aparatu. Leczenie jest dość uciążliwe z uwagi na konieczność zakładania i zdejmowania aparatu w czasie kąpieli i zabiegów pielęgnacyjnych. Jednak nagrodą za cierpliwość i trudy terapii jest jej wysoka skuteczność. Szybkie rozpoznanie choroby i niezwłoczne wdrożenie leczenia powoduje, że terapia trwa stosunkowo krótko (2-3 miesiące). W większości wypadków dysplazja ustępuje, nie zaburzając dalszego rozwoju psychoruchowego malucha.
Na pytania rodziców dotyczące zdrowia dziecka odpowiada: dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra, neonatolog z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
