Kalendarz badań ciążowych
Jako przyszła mama musisz częściej odwiedzać lekarza i wykonywać więcej analiz niż zwykle. Ale dzięki temu zyskasz pewność, że maluszek dobrze się rozwija i urodzi się zdrowy.
Nawet najprostsze badania, takie jak analiza krwi mówią o tym, czy ciąża rozwija się prawidłowo i pozwalają zapobiec komplikacjom. Dlatego warto być zdyscyplinowaną pacjentką. Sprawdź, co cię czeka.
Wizyty u ginekologa
Już podczas pierwszego spotkania lekarz powinien, oprócz rutynowego badania ginekologicznego, osłuchać twoje serce, zbadać brzuch, nogi (sprawdzić, czy masz żylaki). Położnik spyta też, jak długi jest twój cykl miesiączkowy, czy przeszłaś jakieś operacje, czy pijesz alkohol, palisz papierosy, czy w rodzinie występują choroby genetyczne. W czasie tej wizyty lekarz założy także kartę ciąży, w której będzie zapisywał ważne informacje dotyczące jej przebiegu, stosując przy tym odpowiednie skróty. I tak np. OM lub LMP oznacza termin ostatniej miesiączki, TP lub EDD - spodziewany termin porodu, RR - ciśnienie tętnicze, TC lub HBD - liczbę tygodni ciąży. Podczas każdej kolejnej wizyty ginekolog powinien cię zważyć (kontrola przyrostów masy ciała to jeden ze sposobów na sprawdzenie, czy ciąża rozwija się prawidłowo), zmierzyć ci ciśnienie krwi (gdy jest podwyższone, może wiązać się z zaburzeniami wzrastania i rozwoju płodu). Istotna jest też cytologia i badanie pH pochwy. Te badania pozwolą zapobiegać niebezpiecznym dla dziecka infekcjom, a jeśli jednak by wystąpiły - szybko je leczyć. Pobieranie krwi
Jako przyszła mama co miesiąc będziesz musiała oddawać krew do badania. To bardzo ważne, bo właśnie dzięki analizom krwi można wcześnie wykryć różne możliwe zagrożenia i zapobiec ewentualnym problemom. Każdy wynik powyżej lub poniżej normy należy skonsultować z ginekologiem prowadzącym ciążę.
Odczyn VDRL lub WR: wykrywa kiłę, wynik powinien być ujemny.
HbsAg: ten skrót oznacza antygen wirusowego zapalenia wątroby typu B, wynik powinien być ujemny.
IgG, IGM dla toksoplazmozy przeciwciała IgM świadczą o ryzyku zarażenia się tą chorobą w ciąży; natomiast obecność przeciwciał IgG świadczy o przebytej wcześniej chorobie, dzięki czemu obecnie jesteś na nią odporna.
IgG, IgM dla różyczki: brak przeciwciał IgG i IgM oznacza, że nie chorowałaś na różyczkę. IgG powinno być dodatnie - wtedy świadczy o tym, że nie ma ryzyka zachorowania.
Hemoglobina (Hb, HGB) 12-16 g/dl, hematokryt (Ht) gęstość krwi 37-45: wynik poniżej normy wskazuje na anemię - lekarz może zalecić przyjmowanie preparatów żelaza.
Erytrocyty (E, RBC) krwinki czerwone 3,5 - 4,5 mln/mikrolitr: okresowe obniżenie ich wartości nie powinno niepokoić, ale stałe może świadczyć o anemii.
Glukoza (GTT): 110-125 mg wynik powyżej normy oznacza ryzyko cukrzycy lub też jej istnienie.
Leukocyty (L,WBC) krwinki białe 4-11 tys./mikrolitr: wynik powyżej normy świadczy o tym, że w organizmie rozwija się infekcja, chociaż w ciąży górna granica często bywa przekraczana i dochodzi do 14-15 tys.
Żelazo całkowite (Fe) 60-150 mg%: wartość poniżej normy może oznaczać anemię. Czynnik Rh: to bardzo ważne badanie, szczególnie jeśli sama masz czynnik Rh-. Jeśli dziecko odziedziczy po ojcu Rh+, twój organizm podczas pierwszej ciąży może potraktować krwinki płodu jako obce i wytworzyć przeciwciała, co jest groźne dla następnej ciąży. Dlatego w takiej sytuacji po porodzie trzeba przyjąć immunoglobulinę, która zapobiegnie ewentualnemu konfliktowi serologicznemu przy drugim dziecku.
Analiza moczu
Pozwala wykryć wiele poważnych dolegliwości, np. cukrzycę (w moczu obecny jest cukier) albo zatrucie ciążowe (świadczy o tym obecność białka w moczu). Z kolei nabłonki i leukocyty w moczu mogą świadczyć o infekcji układu moczowego i konieczności wykonania posiewu moczu oraz pobrania wymazu z szyjki macicy. W takiej sytuacji konieczne jest leczenie antybiotykiem, bezpiecznym dla kobiet w ciąży.
Kontrola USG
To bezpieczne i nieinwazyjne badanie pozwala na śledzenie rozwoju maluszka i wykrycie ewentualnych wad rozwojowych płodu. Wykonanie badania ultrasonograficznego jest szczególnie ważne pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży, kiedy sprawdzając tzw. przezierność karkową płodu, lekarz może wykluczyć zespół Downa i inne wady genetyczne. Kolejny ważny termin to 18.-22. tydzień ciąży.
Narządy dziecka (mózg, serce, płuca, nerki) są już na tyle duże, że lekarz może je dokładnie ocenić. Specjalista jest też w stanie określić płeć smyka. Przy kolejnym USG (między 28. a 32. tygodniem) sprawdzi, czy dziecko wzrasta proporcjonalnie do czasu trwania ciąży. Podczas ostatniego USG (po 36. tygodniu ciąży) lekarz sprawdza, czy maleństwo przyjęło właściwą pozycję do porodu.
A może badania prenatalne?
Wskazaniami do wykonania tych badań są wiek matki (powyżej 35 lat), wcześniejsze urodzenie dziecka z jakimiś wadami genetycznymi oraz nieprawidłowe wyniki USG. Zazwyczaj wykonuje się: W pierwszym trymestrze: Biopsję trofoblastu: (11.-12. tydzień ciąży): za pomocą igły, pobiera się komórki powstającego łożyska, aby wykluczyć wady genetyczne u płodu.
W drugim trymestrze: Test potrójny (14.-16. tydzień ciąży) ocena w kierunku wad genetycznych i rozszczepu kręgosłupa. Amniopunkcję (15.-18. tydzień ciąży) pobranie płynu owodniowego, które wykrywa wady genetyczne u dziecka. Nakłucie pępowiny: przy podejrzeniu konfliktu serologicznego lub infekcji wewnątrzmacicznej.
W trzecim trymestrze: Amniopunkcję: w celu oceny dojrzałości płuc u maluszka.
