Egzotyczne warzywo: Koper włoski
Już św. Hildegarda w XIII w. uważała, że koper włoski – obok orkiszu i jadalnych kasztanów – daje siłę, sprawny umysł, i chroni przed chorobami.
Koper włoski (inaczej fenkuł) do niedawna znaliśmy głównie w postaci herbatki na wzdęcia u niemowląt. Tymczasem to warzywo popularne na południu Europy, w Indiach, czy Tajlandii. Jest chrupiący, ma lekko słodki, anyżowy smak, który staje się prawie niewyczuwalny, gdy fenkuł upieczemy lub ugotujemy. W Polsce można go uprawiać, łatwo go też kupić (ok. 2,50 zł za szt.).
Jak kupować i przechowywać
Bulwa powinna być twarda i prawie biała, górne pędy - jasnozielone, a listki (podobne do naszego koperku) - intensywnie zielone. Żółtawa i miękka bulwa to znak, że fenkuł nie jest świeży.
Bulwę możemy przechowywać w zamkniętym pojemniku w lodówce do dwóch tygodni. Listki i łodygi lepiej zjeść w ciągu 3-4 dni.
Jak jeść
Je się całą roślinę - bulwę, łodygi i listki. Nie wymaga specjalnego obierania - warto jednak przekroić bulwę na pół i wyciąć nieduży głąb (nie jest niesmaczny, ale łykowaty). Fenkuł można jeść na surowo, gotowany lub pieczony. Można go też kisić tak jak kapustę (albo razem z nią, np. wkładając całe bulwy między warstwy kapusty). W sałatkach dobrze smakuje w połączeniu z cytrusami, gruszkami, jabłkami, wędzonym kurczakiem i serami pleśniowymi.
Na ciepło robi się z niego jarzynkę do mięsa. Można go udusić na maśle, grillować lub upiec w piekarniku, skrapiając odrobiną oliwy.
Fenkuł można przyrządzić jako samodzielne danie. Pokrojone na ćwiartki bulwy polewa się beszamelem i piecze ok. 30 min w 180 st. Można go też smażyć w cieście naleśnikowym (bulwy kroimy w plastry ok. 1/2 cm grubości). Łodygi dodane do zupy razem z włoszczyzną sprawiają, że bulion jest bardziej aromatyczny. Jest warzywem niskokalorycznym, 100 g ma tylko 31 kcal.
Właściwości zdrowotne
Jest źródłem wit. C, potasu, błonnika, kwasu foliowego. Wzmacnia odporność, obniża ciśnienie, pomaga zapobiegać udarom i zawałom. Obniża też poziom cholesterolu. Zawiera silne przeciwutleniacze zapobiegające rozwojowi komórek rakowych. Neutralizuje wolne rodniki i chroni układ krążenia.
Dzięki zawartości wit. A dobrze wpływa na wzrok i łagodzi podrażnienia oczu. Przy zespole suchego oka (oraz jeśli stosujemy leki okulistyczne, np. krople sterydowe) warto pić sok lub koktajl z fenkuła (pół bulwy zmiksuj z 1/2 szkl. wody i 1/2 łyżeczki oleju - wypij od razu).
Nasiona fenkułu
To bardzo popularna przyprawa w wielu kuchniach. We Francji dodaje się je do sosów do ryb, zwłaszcza tych na bazie majonezu. We Włoszech zmielonym koprem włoskim naciera się tłuste pieczenie wieprzowe oraz dodaje go do kiełbasek. Z kolei angielscy kucharze dodają go do ciast, pieczywa i niemal wszystkich dań rybnych. Jest też składnikiem najsłynniejszej azjatyckiej przyprawy "pięć smaków".
Najbardziej znane i najsmaczniejsze potrawy z koprem włoskim
Z doradą w pomidorach
Ryby skrop sokiem z cytryny, przypraw. Dodaj rozmaryn i odstaw na 15 min. Skrop oliwą i zapiekaj 20 min w 180 st. Na patelni na oliwie zeszklij cebule i czosnek. Wrzuć pokrojony fenkuł. Zalej bulionem, dodaj pomidory, gotuj 5 min. Podduś. Posyp natką.
Sałatka z miętą
Bulwę kopru posiekaj na jak najcieńsze plasterki łącznie z koperkiem z bulwy. Dodaj seler, ogórek, jabłko, pestki i miętę. Wymieszaj, dopraw do smaku. Wymieszaj składniki sosu. Polej nim sałatkę.
Zapiekany z kurczakiem
Udka opłucz, osusz. Koper pokrój. Wymieszaj sól, pieprz, chili, lubczyk z oliwą. Posmaruj pastą mięso. Koper polej oliwą. Udka przełóż do brytfanny, obłóż koprem dodaj gałązki ziół. Piecz w 200 st. przez 40 minut.