Góralskie smakołyki. Receptury na posiłki rodem z Tatr i Beskidów

Wybierając się na Podhale, w restauracjach często zamawiamy dania kuchni regionalnej. Nierzadko w domu mamy ochotę odtworzyć ich smak. Jest to możliwe przy wykorzystaniu odpowiednich produktów. Może wybierzecie coś dla siebie z propozycji, którymi się dzisiaj dzielę.

Ewa Wachowicz poleca góralskie smaki
Ewa Wachowicz poleca góralskie smakiArchiwum autora

Kwaśnica na wędzonych żeberkach

Podstawową zupą, jaką serwuje się na Podhalu chyba w każdej restauracji, jest kwaśnica. Doskonale smakuje zwłaszcza zimą. Proponuję ugotować ją na wędzonych żeberkach - będzie niezwykle aromatyczna.

Składniki:

  • ½ kg żeberek wędzonych
  • włoszczyzna jak do rosołu
  • 3 liście laurowe
  • kilka ziarenek ziela angielskiego
  • sól
  • kawałek kiełbasy wiejskiej
  • 1 łyżka smalcu gęsiego
  • 1 cebula
  • 2 ząbki czosnku
  • ½ kg ziemniaków
  • ½ kg kapusty kiszonej
  • ½ szklanki soku spod kapusty
  • 1 łyżeczka kminku

Opis przygotowania:

Żeberka podzielić na mniejsze kawałki, włożyć do garnka, zalać zimną wodą, dorzucić włoszczyznę (marchewka, pietruszka, kawałek selera, cebula) oraz liście laurowe i ziele angielskie. Posolić. Przykryć i ugotować na małym ogniu. Na patelni rozgrzać smalec i przesmażyć na nim pokrojoną w kostkę kiełbasę. Po chwili wrzucić posiekaną w piórka cebulę, następnie pokrojony czosnek. Ugotowane żeberka i jarzyny wyjąć z wywaru. Do garnka wrzucić pokrojone w kostkę ziemniaki, przykryć i ugotować. Mięso oddzielić od kości, pokroić.

Gdy ziemniaki zmiękną, wrzucić do garnka odciśniętą i posiekaną kapustę. Przyprawić kminkiem. Dorzucić pokrojone mięso oraz kiełbasę z patelni. Wymieszać i ugotować. Pod koniec dokwasić sokiem z kapusty. Na talerzu udekorować posiekaną natką pietruszki.

Proziaki, czyli góralskie bułeczki na sodzie

Kwaśnicę warto podać z proziakami
Kwaśnicę warto podać z proziakamiArchiwum autora

Tą zupę często jada się z kromką chleba, ale sprawdzą się też proziaki, czyli bułeczki na sodzie. Jak je wykonać?

Składniki:

  • ½ kg mąki
  • 1 szklanka maślanki
  • 1 łyżeczka sody oczyszczonej
  • ½ łyżeczki soli
  • ½ łyżeczki cukru

Opis przygotowania:

Mąkę przesiać do miski z solą i sodą. Posłodzić. Wlać maślankę lub zsiadłe mleko. Wymieszać i wyrobić. Przełożyć na posypaną mąką stolnicę i rozwałkować na grubość około 1 cm. Używając szklanki lub pierścienia wykroić krążki. Resztki ciasta skleić i ponownie rozwałkować, po czym wyciąć kolejne placuszki.

Krążki ułożyć na desce, przykryć ściereczką i odstawić na 15 minut w ciepłe miejsce. Po tym czasie upiec na suchej patelni o grubym dnie, obracając mniej więcej co 1-2 minuty. Proziaki będą gotowe po 10-12 minutach. Można je też upiec w piekarniku (12-18 minut w temp. 190-200 st. C).

Golonka w kapuście

Golonka w kapuście - idealna za zimę
Golonka w kapuście - idealna za zimęArchiwum autora

Zimą dobrym wyborem jest też golonka. Można ugotować ją w wodzie z przyprawami, ale o wiele smaczniejsza będzie przyrządzona w kapuście.

Składniki:

  • 4 golonki
  • 1 kg kiszonej kapusty
  • ½ łyżki smalcu
  • 1 cebula
  • 3 szklanki bulionu wołowego
  • kilka ziaren ziela angielskiego
  • 5 ziaren jałowca
  • 1 łyżeczka kminku
  • 2  liście laurowe
  • sól
  • pieprz
  • ½ szklanki ciemnego piwa karmelowego

Do podania:

  • natka pietruszki
  • chrzan
  • musztarda

Opis przygotowania:

Golonki umyć, osuszyć, opalić nad kuchenką z ewentualnych włosków. Natrzeć solą i pieprzem, po czym zostawić na około pół godziny (jeśli golonka jest peklowana, to pomijamy ten zabieg).

Kapustę odcisnąć partiami z nadmiaru soku, lekko przesiekać. W dużym garnku rozgrzać smalec i wrzucić posiekaną w kostkę cebulę. Podsmażyć. Gdy się zezłoci, wrzucić kapustę i zalać bulionem. Dodać liść laurowy, ziele angielskie, jałowiec i kminek. Doprawić solą i świeżo zmielonym pieprzem. Włożyć golonki i zamknąć pokrywą na około 45 minut. Na wolnym ogniu taką potrawę trzeba gotować ponad dwie godziny. Jeśli zbyt ubędzie płynu, można podlać wodą.

Gdy golonki zrobią się miękkie i zaczną odchodzić od kości, wyjąć z kapusty i umieścić w naczyniu do zapiekania. Polać piwem i wstawić do piekarniku (230 st. C) na 15-20 minut - po tym czasie skórka powinna zrobić się chrupka. Podawać z kapustą, chrzanem i musztardą. W podobny sposób można też przyrządzić boczek.

Smalec z dodatkiem jabłek

Pajda chleba ze smalcem to góralski klasyk
Pajda chleba ze smalcem to góralski klasykArchiwum autora

Chyba wszyscy “mięsożercy" lubią od czasu do czasu zjeść pajdę ze smalcem. Osobiście bardzo lubię smalec z dodatkiem  jabłek. Do tego ogórek kiszony na kanapkę - pycha!

Składniki:

  • 1 kg słoniny (waga bez skóry)
  • 1 łyżka majeranku
  • 2 łyżeczki soli
  • 4 cebule
  • 4 jabłka

Do podania:

  • chleb wiejski
  • ogórki kiszone lub małosolne

Opis przygotowania:

Słoninę pokroić w drobną kostkę, przełożyć do garnka o grubym dnie, roztopić na wolnym ogniu mieszając od czasu do czasu. Wrzucić drobno pokrojone cebule i jabłka. Przyprawić roztartym w dłoniach majerankiem. Posolić, wymieszać i podgrzewać dalej na małym ogniu (przez ok. 20 minut). Po tym czasie zdjąć z kuchenki i odstawić do wystudzenia. Chłodny smalec przełożyć do słoiczków lub kamionek. Przechowywać w lodówce.

Podawać z grubą pajdą chleba oraz ogórkiem kiszonym.

Gołąbki z farszem ziemniaczanym

Gołąbki z farszem ziemniaczanym
Gołąbki z farszem ziemniaczanymArchiwum autora

Nie wszystkie potrawy góralskie, czy rodem z Beskidów, muszą opierać się o mięso. Poniżej receptura na gołąbki, ale nie klasyczne, bo z farszem ziemniaczanym.

Składniki:

  • kapusta włoska
  • 1 kg ziemniaków
  • 1 cebula
  • 2 jajka
  • 6 łyżek kaszy manny lub mąki
  • 1 łyżka majeranku
  • sól
  • pieprz
  • masło do smażenia
  • bulion jarzynowy

Opis przygotowania:

Cebulę pokroić w drobną kostkę i usmażyć na maśle. Ziemniaki obrać, zetrzeć na tarce o drobnych oczkach lub zmiksować, wymieszać z podsmażoną cebulą, jajkami, kaszą manną lub mąką i przyprawami. Kapustę obgotować w osolonej wodzie, by zmiękła. Oderwać liście, nożem delikatnie odciąć twarde części. Tak przygotowane nadziać farszem ziemniaczanym, nakładając 1-2 łyżki farszu (w zależności od wielkości liścia). Starannie złożyć gołąbki, uważając przy tym, by farsz nie wypłynął.

Dno rondla lub gęsiarki wyłożyć liśćmi. Ułożyć gołąbki - w ten sposób, by ściśle do siebie przylegały. Przykryć kolejnymi liśćmi. Piec w temp. 180 st. C lub dusić przez ok. 40 minut pod przykryciem (z dodatkiem niewielkiej ilości bulionu lub wody). Podawać z sosem pomidorowym lub grzybowym, ew. z podsmażoną cebulką i zrumienionym boczkiem.

Jeśli macie ochotę poczuć kulinarny górski klimat, to zachęcam was do przygotowania chociażby jednego z powyższych przepisów. Doskonale sprawdzą się one zwłaszcza, kiedy za oknami zimno, a my mamy ochotę na coś sycącego albo rozgrzewającego.

INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas