Jajko: Symbol życia
Jajko – symbol Świąt Wielkanocnych, symbol życia. To wokół niego rodzina gromadzi się na wielkanocnym śniadaniu, żeby dzielić się miłością, radością życia i Zmartwychwstania.
A jak się ma kwestia wartości odżywczych jaj i konsekwencji ich zjadanych dla naszego zdrowia? Od lat siedemdziesiątych powstało sporo kontrowersji dotyczących spożywania jajek. O co chodzi z tym cholesterolem? Czy osoby, które nie mają cholesterolu we krwi w normie muszą unikać ich jak ognia?
Co jest faktem, co jest mitem? Jak zawsze w świecie dietetycznym i medycznym trudno o jeden głos. Wielu szuka argumentów dla poparcia swoich tez i nie spocznie, póki ich nie udowodni. Proponuję przyjąć argumenty logiczne i w zgodzie z własnym zdrowiem jeść lub wykluczyć jajka z jadłospisu. Proponuję również wziąć pod uwagę, że nasz organizm nie jest matematycznym wzorem. Tu nie zawsze 2 +2 daje ten sam wynik.
Cholesterol w organizmie człowieka i cholesterol zawarty w jajach to nie to samo. Organizm bowiem sam potrafi wytwarzać cholesterol, a na jego poziom wpływ ma wiele czynników, m.in.: geny, wiek, waga, aktywność fizyczna, przebyte choroby, a nawet płeć.
Warto wiedzieć, że jaja zawierają lecytynę i wielonasycone kwasy tłuszczowe omega 3. Oba te składniki mają zdolność obniżania cholesterolu i poziomu trójglicerydów. Jaka jest maksymalna ilość jaj, które możemy ze spokojem zjeść w ciągu dnia, czy tygodnia? Wszystko zależy od naszej kondycji zdrowotnej, aktywności fizycznej i jakości naszej diety. Im więcej w naszym jadłospisie warzyw i owoców, a mniej zakwaszających produktów odzwierzęcych, tym częściej możemy pozwolić sobie na jajko.
Jajo - uważane przez niektórych za produkt idealny - zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli takie, których organizm człowieka nie wytwarza. Światowa Organizacja Zdrowia dopuszcza jedzenie 10 jajek tygodniowo. Pamiętajmy jednak, że nie ma produktu na tyle doskonałego, by można było uczynić z niego fundament naszego jadłospisu. Jedna z podstawowych zasad mądrej diety to różnorodność.
Białko i żółtko: Co w sobie kryją?
Białko aż w 90 procentach składa się z wody. 9 procent jego składu stanowią aminokwasy, a pozostały 1 procent - węglowodany. Białko ma zaledwie 45 kcal/100 gramów. 2/3 składu żółtka to lipidy, czyli tłuszcze, dokładniej: trójglicerydy, fosfolipidy oraz cholesterol. W żółtku znajdziemy witaminy: A, D, E, K - rozpuszczalne w tłuszczach.
Kaloryczność żółtka jest nieporównanie wyższa i wynosi około 350 kcal/100 gramów. Lecytyna zawarta w żółtkach pomaga rozbijać tłuszcze i cholesterol na małe cząstki, dzięki czemu przeciwdziała miażdżycy. Ma pośredni wpływ na regulowanie ciśnienia krwi. Działa przeciwzapalnie i przeciwskrzepowo. Ma także korzystny wpływ na funkcjonowanie wątroby.
Oprócz wymienionych już witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, jaja dostarczają nam witamin z grupy B, a tym samym pomagają zadbać o system nerwowy, stan skóry i kości. Niestety są często produktem silnie uczulającym, stąd zwłaszcza u dzieci, warto zachować ostrożność. Oczywiście niezmiernie ważne dla naszego zdrowia jest źródło pochodzenia jaj, a także sposób ich przechowywania.
Jaja należy przechowywać w lodówce, nie dłużej niż 20 dni. Im świeższe, tym będą dla nas cenniejsze.
Ewa Koza, dietetyk, autorka bloga mamsmak.com, MAM s’MAK na życie
