Szafran: Właściwości i zastosowania
Szafran to najdroższa przyprawa świata. Jest ceniona nie tylko za wyjątkowy smak i aromat, jaki nadaje potrawom czy wypiekom, ale także korzystne dla zdrowia właściwości. Już w starożytności szafran wykorzystywano w leczeniu wrzodów, infekcji dróg oddechowych czy chorób serca i stosowano jako naturalny afrodyzjak. Dlaczego szafran jest tak cenny? Jak stosować go w kuchni, by wzbogacić smak potraw? Czy szafran może być szkodliwy dla zdrowia?
Czym jest szafran i co zawiera?
Szafran to przyprawa pozyskiwana z wysuszonych słupków kwiatów szafranu uprawnego. Roślinę uprawia się przede wszystkim w Grecji, Iranie, Indiach i Hiszpanii. W starożytności przyprawę stosowano także w medycynie do zwalczania infekcji dróg oddechowych, wrzodów, szkarlatyny, a nawet depresji. Chętnie używali jej zamożni ludzie – uważano ją za naturalny afrodyzjak. Współcześnie szafran także jest ceniony ze względu na właściwości. Zawiera witaminy, minerały i naturalne przeciwutleniacze.
Szafran charakteryzuje się intensywnie pomarańczowym kolorem, lekko gorzkim smakiem i silnym aromatem. Sprzedawany jest w postaci nitek lub proszku. Aby uzyskać 1 kg przyprawy, potrzeba aż 150 tys. słupków kwiatowych. W dodatku zbiera się je ręcznie, a następnie suszy. To dlatego szafran jest tak cenny i drogi – 1 gram kosztuje nawet kilkanaście złotych.
Właściwości szafranu
Szafran nadaje potrawom wyrazisty smak i aromat, jednak to nie jedyne jego zalety. Współcześni badacze odkryli, że zawiera kilka cennych substancji (np. krocynę czy safranal), które pozytywnie wpływają na układ pokarmowy i nerwowy. Zmniejszają stany zapalne i wspierają walkę z wrzodami. Mogą być pomocne nawet przy depresji – stymulują wydzielanie hormonów szczęścia – serotoniny i dopaminy. Istnieją przesłanki, że szafran może też poprawiać jakość nasienia u mężczyzn, a co za tym idzie zwiększa szanse na zapłodnienie. W tej orientalnej przyprawie znajdują się również naturalne przeciwutleniacze, czyli substancje odpowiedzialne za usuwanie wolnych rodników z organizmu. Dzięki temu spowolnione są procesy starzenia się, zmniejsza się również ryzyko nieprawidłowego podziału komórek i chorób nowotworowych.
Zastosowania szafranu
Szafran ma bardzo intensywny smak określany jako korzenny, pikantny i lekko gorzki. Pasuje do wielu potraw, ale należy dodawać go w bardzo niewielkich ilościach – nie tylko może zepsuć smak, ale w nadmiarze (już 20 g) jest szkodliwy dla zdrowia. Przed użyciem powinno się go zamoczyć w zimnej wodzie lub mleku, a do potrawy dodawać pod sam koniec gotowania.
Szafran najlepiej komponuje się z daniami z ryżu i owocami morza (np. w paelli). Podkreśla smak warzyw, zup rybnych oraz likierów. Świetnie sprawdza się także jako składnik ciast i deserów – babki, panna cotty czy lodów. Wypiekom nadaje bardzo atrakcyjny kolor.
