Datura: Piękna i niebezpieczna roślina

Datura (inaczej bieluń dziędzierzawa lub brugmansja) to ozdobna roślina pochodząca z Meksyku, ale można ją spotkać na całym świecie. W warunkach naturalnych jest krzewem osiągającym nawet 4 metry wysokości. W donicach dorasta do kilkudziesięciu centymetrów. Przykuwa uwagę bardzo dużymi (nawet 30 cm długości) kwiatami o kielichowatym kształcie, które wczesnym rankiem i po zmierzchu wydzielają intensywny, przyjemny zapach. W zależności od odmiany mają one biały, żółty, ciemnoróżowy lub pomarańczowy kolor. Roślina kwitnie od czerwca do końca września.

Datura jest dość wymagająca w uprawie – aby zakwitła, wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Należy zapewnić jej nasłonecznione stanowisko osłonięte od wiatru, a także odpowiednią glebę. Do uprawy w donicach najlepiej użyć podłoża dla roślin balkonowych i wymieszać je z piaskiem lub żwirem. "Anielska trąba" wymaga również regularnego i obfitego podlewania, zwłaszcza w upalne dni. Gleba powinna być stale wilgotna, w donicach konieczna jest warstwa drenażu. Od wiosny do jesieni daturę powinno się też co tydzień nawozić preparatem do roślin kwitnących lub specjalnym środkiem dedykowanym tej roślinie. Nie jest odporna na mróz, więc przed pierwszymi przymrozkami należy ją przyciąć i przenieść do chłodnego pomieszczenia.

Właściwości lecznicze datury wykorzystuje się w medycynie naturalnej już od wieków. W Indiach stosuje się ją do zwalczania wrzodów, reumatyzmu i dny moczanowej. Pomaga także na obrzęki i ból zębów. Z kolei w Afryce nasiona służą do przygotowywania okładów na rany po ukąszeniu owadów. Datura wykazuje bowiem właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i ściągające. Naturalna medycyna Turcji stosuje też roślinę jako naturalny lek na niestrawność i problemy układu pokarmowego oraz uciążliwe dolegliwości skórne, takie jak trądzik czy atopowe zapalenie skóry. W wielu krajach datura jest składnikiem środków na chorobę lokomocyjną, epilepsję, grzybicę oraz cukrzycę. Naukowcy potwierdzili też, że zawiera substancje o właściwościach antynowotworowych. Kluczowe jest jednak odpowiednie dawkowanie i przygotowanie rośliny, ponieważ wykazuje ona też właściwości narkotyczne.

Datura może być jednak bardzo niebezpieczna – wykazuje silne właściwości odurzające. Najgroźniejsze są nasiona rośliny (liście i kwiaty zawierają mniejsze stężenie toksycznych składników), w których znajdują się substancje o działaniu narkotycznym. Ich spożycie prowadzi do porażenia nerwów autonomicznego układu nerwowego. Wystarczy zjeść 20-30 nasion, by wystąpiły objawy odurzenia narkotykowego, takie jak silne pobudzenie, słowotok, dezorientacja, a nawet omamy wzrokowe i słuchowe. Rozszerzają się też źrenice. Jest to bardzo niebezpieczne dla zdrowia i może zakończyć się tragicznie. Objawy zatrucia rośliną pojawiają się najczęściej po czterech godzinach od spożycia nasion i zalicza się do nich przyspieszoną akcję serca, wysypkę na skórze, mdłości, drgawki i problemy z oddawaniem moczu. Zatruta osoba może też zapaść w śpiączkę i mieć poważne problemy z oddychaniem. Konieczne jest szybkie wezwanie karetki pogotowia oraz hospitalizacja.