Heliotrop: Uprawa, pielęgnacja i właściwości

Heliotrop to bylina, która należy do rodziny ogórecznikowatych. Liczy ona około 300 gatunków rozpowszechnionych na całym świecie w obszarach o ciepłym lub umiarkowanym klimacie. Wywodzi się z Ameryki Południowej, ale porasta dziko także tereny Europy Środkowej, Azji oraz basenu Morza Śródziemnego. W naszym klimacie jest to roślina jednoroczna, a do najpopularniejszych gatunków należy heliotrop zwyczajny i heliotrop peruwiański. Ten pierwszy nie wyróżnia się zbytnio swoim wyglądem, ma wąskie, białe kwiatostany i traktowany jest jako chwast. Natomiast w ogrodach, na rabatach i jako roślinę doniczkową uprawia się zazwyczaj heliotrop peruwiański. Jest to krzewiasta roślina, która dorasta do 50 cm wysokości, a w swojej ojczyźnie nawet do 1 metra. Na łodygach posiada ciemnozielone, owłosione liście a na rozgałęzionych pędach widnieją okazałe baldachogrona z wieloma drobnymi kwiatami zebranymi w skrętki. W zależności od odmiany różnią się one barwą, ale najczęściej mają kolor intensywnie fioletowy, purpurowy lub niebieski. Kwiaty wydzielają przyjemny, intensywny zapach przypominający wanilię. Pozyskiwany z nich olejek eteryczny wykorzystuje się w przemyśle perfumeryjnym. Heliotropy kwitną od lipca aż do pierwszych przymrozków, czasami nawet od listopada. Świetnie komponują się z żółtymi lub pomarańczowymi kwiatami, np. nagietkiem, aksamitką czy uczepem.

Heliotrop potrzebuje dużo słońca

Heliotrop preferuje nasłonecznione, osłonięte przed wiatrem stanowiska, choć należy chronić ją przed intensywnymi promieniami słonecznymi. By roślina bujnie się rozwijała, należy zapewnić jej przynajmniej 6 godzin słońca, najlepiej przedpołudniowego. W zacienionym miejscu będzie gorzej rosła i słabiej kwitła. Jeśli heliotrop uprawiany jest w domu, wymaga temperatury pokojowej lub nawet nieco wyższej.

Aby heliotrop dobrze rósł i pięknie zdobił ogród, należy zapewnić mu żyzną, próchniczą glebę o neutralnym odczynie pH. Powinna być też stale lekko wilgotna, gdyż roślina źle znosi suszę. Nawet niewielkie przesuszenie skutkuje zasychaniem i żółknięciem brzegów liści. Heliotrop nie toleruje również zalania, więc należy podlewać go często lecz umiarkowanie. Do uprawy doniczkowej najlepiej sprawdzi się podłoże z trzech części ziemi ogrodowej – jedną powinien stanowić piasek, drugą kompost, a trzecia torf.

Nawożenie heliotropu

Niezwykle istotne w uprawie heliotropu jest regularne nawożenie. Nie jest to zbyt proste, gdyż nawozy z dużą ilością azotu sprawiają, że bujniej rosną liście zamiast kwiatów. Najlepsze będą zbalansowane nawozy do roślin kwitnących, jednak należy stosować je bardzo ostrożnie. Najlepiej sprawdzi się rozcieńczanie dawek i obserwacja rośliny, jak reaguje na odżywki. Heliotropy należy nawozić od początku wysadzenia do końca lata. Rośliny w doniczkach raz na da tygodnie, a w ogrodach raz na miesiąc.

Jak rozmnażać heliotropy?

Heliotropy rozmnaża się przez sadzonki lub nasiona. Te ostatnie wysiewa się w marcu w regularnym podłożu do kiełkowania i przykrywa się cienką warstwą tej samej ziemi. Należy utrzymać wilgotną glebę, a optymalna temperatura to 20-24 stopnie. Rośliny wykiełkują już po 30-40 dniach. Gdy siewki osiągną 2 cm, należy przepikować je do większych doniczek. Do ogrodu wysadza się je dopiero w połowie maja, gdy ustaną już przymrozki. Natomiast sadzonki heliotropu pobiera się od stycznia z zimujących roślin. Powinny mieć ok. 5 cm i usunięte dolne liście (należy zostawić 2-3 listki). Sadzonki należy umieścić w lekkim, wilgotnym podłożu i trzymać je pod przykryciem. Po dwóch tygodniach powinny się już ukorzenić, można je wtedy przesadzić do doniczki.

W pielęgnacji heliotropów ważne są zabiegi, które wspomogą ich bujne kwitnięcie. Młode rośliny warto uszczykiwać, by uzyskały obfity pokrój i lepszy kształt. Należ usuwać palcami same końcówki pędów. Dobrze jest też obcinać zbyt długie pędy, które opadają na strony rośliny. Dzięki temu będzie lepiej rosła i dłużej kwitła. Pomoże w tym również usuwanie przekwitłych kwiatostanów – heliotrop wyda wtedy więcej nowych pąków.

Heliotrop źle znosi mrozy

Ze względu na to, że heliotrop źle znosi niskie temperatury i może ginąć nawet przy niewielkich przymrozkach, jest zazwyczaj rośliną jednoroczną. Jednak, jeśli poświęci się mu czas i da odpowiednie warunki, może przetrwać zimę w zamkniętym, chłodnym pomieszczeniu. Wymaga wtedy dodatniej temperatury (ok. 10 stopni), jasnego stanowiska i podlewania na minimalnym poziomie. Jeśli roślina przetrwa, w kwietniu przesadza się ją do większej doniczki, obcina się pędy i zaczyna się częściej podlewać. W maju można wynieść ją już do ogrodu lub na taras.