Jagoda kamczacka: Uprawa, pielęgnacja, właściwości

Jagoda kamczacka, inaczej suchodrzew jadalny, to odmiana wiciokrzewu sinego z rodziny przewiertniowatych. Roślina pochodzi ze wschodniej Azji, choć trudno konkretnie określić jej naturalny zasięg. Pisano o niej już w XVIII wieku, gdy rosyjski etnograf Stepan Kraszennikow podczas pobytu na półwyspie Kamczatka wspominał o spożywaniu tej smacznej jagody przez lokalnych osadników. Wiadomo też, że roślina ta była uprawiana w Chinach i Japonii, gdzie stosowano jej owoce na wzmocnienie i do leczenia wielu chorób, np. zawału serca, anemii i problemów z układem pokarmowym.

Jagodę kamczacką zaczęto uprawiać na masową skalę dopiero w XX wieku w europejskiej części Rosji. W Polsce suchodrzew jadalny uprawiany jest głównie na działkach, ale powstają już niewielkie ekologiczne plantacje produkcyjne jagody kamczackiej.

Jagoda kamczacka ma dwie odmiany botaniczne: suchodrzew siny dorasta do 1,5-2 m wysokości, ma wzniesiony pokrój i kwaśno-słodkie owoce, które opadają po dojrzeniu. Suchodrzew kamczacki jest niższy (1,2-1,5 m wysokości), ma bardziej rozłożysty pokrój, a jego owoce są słodsze i dłużej utrzymują się na krzewie.

Jagoda kamczacka jest rośliną długowieczną, która może dożyć nawet do 35 lat. Kwitnie w kwietniu, a owocuje od połowy maja (jeszcze przed pierwszymi truskawkami) aż do końca czerwca. Nie dość, że jagoda kamczacka jest pożyteczna, to jeszcze ma bardzo ozdobny charakter. Ma pięknie zielone ulistnienie, a w kwietniu obsypuje się kremowymi, dzwonkowatymi kwiatami. Owoce jagody kamczackiej przybierają natomiast fioletowo-granatowy kolor i mają walcowaty kształt.

Jagoda kamczacka nie ma dużych wymagań siedliskowych. Roślina preferuje stanowiska osłonięte od wiatru i słoneczne - w półcieniu jej owoce mogą być mniej słodkie. Jagoda kamczacka dobrze rośnie na każdej glebie, ale najlepiej jeśli podłoże będzie żyzne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne. Można wzbogacić glebę torfem, gdy ziemia jest zbyt ciężka. Odczyn podłoża powinien być lekko kwaśny (5,5-6,5 pH).

Jeśli chcemy mieć jagodę kamczacką w ogrodzie, należy sadzić ją jesienią lub wiosną. Przed jej posadzeniem powinno się nawieźć ziemię obornikiem (10-15 kg na roślinę) lub kompostem i przekopać z wierzchnią warstwą gleby. Jagodę kamczacką sadzi się w odległości 1-15 m od siebie. Podłoże wokół roślin warto wyściółkować, czy to drobną korą, czy przekompostowanymi trocinami.

Jagoda kamczacka jest prosta w uprawie. Nie trzeba stosować do niej środków ochrony roślin, gdyż nie jest podatna na choroby i szkodniki. Jagodę kamczacka podlewamy wiosną, gdy opady nie są duże, a także podczas wzrostu owoców i przy ich dojrzewaniu. Po posadzeniu suchodrzewu jadalnego do końca czerwca można zasilić go nawozem mineralnym do borówki wysokiej.

Warto wiedzieć, że jagoda kamczacka nie wymaga na początku cięcia formacyjnego. Wystarczy wtedy co roku usuwać jedynie uszkodzone pędy. Cięcie odmładzające należy przeprowadzać dopiero od czwartego lub piątego roku po posadzeniu. Usuwa się wtedy najstarsze pędy, połamane oraz nadmiar pędów drobnych.

Jagodę kamczacką uprawia się nie tylko ze względów dekoracyjnych, ale też z powodu jej cennych właściwości leczniczych. Owoce suchodrzewu jadalnego były od tysięcy lat stosowane w medycynie ludowej do wzmacniania organizmu, zwłaszcza serca i naczyń krwionośnych, hamowania krwotoków i obniżania ciśnienia. Wykorzystywano je także do leczenia dolegliwości żołądkowych i niestrawności.

Jagoda kamczacka to źródło wielu substancji aktywnych, takich jak antocyjany i polifenole. Są to przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki, opóźniają procesy starzenia i zmniejszają ryzyko nowotworów. Owoce jagody kamczackiej oczyszczają też organizm z toksyn i metali ciężkich, a także pomagają uporać się z przeziębieniem, grypą i zapaleniem gardła. Z jagody kamczackiej można zrobić napar, nalewkę lub przetwory. Jej owoce nadają się również do suszenia i mrożenia.