Jak uprawiać zioła w domu?
Aromatyczne zioła warto mieć zawsze pod ręką z co najmniej kilkunastu powodów. Perfekcyjnie wzbogacają smak naszych potraw, dostarczają nam niezbędnych składników odżywczych, pomagają leczyć rozmaite dolegliwości, a ponadto są bardzo proste i mało wymagające w uprawie i zazwyczaj nie atakują ich choroby i szkodniki. Podpowiadamy, jak przy niewielkim nakładzie sił założyć na swoim parapecie lub balkonie domowy zielnik i do woli korzystać z walorów tych cennych roślin.
W czym najlepiej sadzić zioła?
Wybór jest pod tym względem ogromny, bo zioła można uprawiać niemal we wszystkim. Sprawdzą się zarówno tradycyjne donice jak i rozmaite pojemniki wykonane z ceramiki, drewna, blachy wikliny czy tworzyw sztucznych. Zioła wyrosną nawet, gdy posadzimy je w starych skrzyniach czy drewnianych beczułkach.
Należy tylko pamiętać o kilku szczegółach:
- Każdy materiał ma odpowiednią przepuszczalność, przykładowo plastik ma to do siebie, że ziemia w nim szybciej wysycha, niepomalowana ceramika szybciej oddaje wilgoć, a ta pokryta kolorem na dłużej ją zatrzyma.
- Pojemniki na zioła powinny mieć otwór w dnie lub w ściankach bocznych, żeby nadmiar wody mógł swobodnie odpłynąć.
- Na spodzie pojemników warto ułożyć żwirowy drenaż
Jakie podłoże dla ziół?
Generalna zasada brzmi, że podłoże do uprawy ziół powinno być przepuszczalne dla wody i powietrza i jednocześnie nie może szybko wysychać. Zwykła ziemia z ogrodu - z uwagi na jej zwięzłość - nie jest dobrym rozwiązaniem. Najlepiej kupić gotową mieszankę torfową. Niezbędny jest też piasek, który wysypany na dnie będzie zwiększał przepuszczalność podłoża - do korzeni dotrze więcej tlenu, a woda nie będzie zalegać w donicy. Warto zwrócić uwagę na zawartość hydrożelu w mieszance - zwiąże wodę i będzie ją powoli uwalniał.
Kiedy i jak siać zioła w domu?
Większość ziół można uprawiać z wysiewu nasion. Najlepiej zasadzić je pod koniec marca, aby zapewnić im odpowiednią ilość słońca. Zabieg sadzenia warto powtórzyć w lipcu lub w sierpniu. Będziesz cieszyć się smakiem ziół przez cały rok!
Oczywiście, można też kupić gotowe sadzonki w doniczkach. Pamiętaj, żeby zawsze wybierać okazy zdrowe. Przed zakupem sprawdź, czy pod spodem liści nie ma rdzawych plamek lub białego nalotu. Sadzonki koniecznie przesadzić do większych doniczek.
Jak pielęgnować zioła?
Nasłonecznienie
Zioła są światłolubne - wymagają odpowiednio ciepłego, nasłonecznionego i osłoniętego od wiatru stanowiska. (Im bardziej wietrzne miejsce, tym ziemia szybciej wysycha). Zioła uprawiane w doniczkach najlepiej rosną w temperaturze od 15 st. Celsjusza do 20 st. Celsjusza. Jeżeli otwierasz okno, przy którym uprawiasz zioła, to na czas wietrzenia odstaw rośliny nieco dalej.
Jak często podlewać zioła?
Zioła potrzebują odpowiedniego nawodnienia; przesuszone już nie odżyją. Zatem należy podlewać je regularnie, ale z umiarem - tak, żeby nie doprowadzić do przelania. Można wykorzystywać wodę prosto z kranu, ale zioła będą lepiej rosły, jeśli będą podlewane wodą odstaną w temperaturze pokojowej. (Konewka z wodą powinna stać co najmniej dobę).
Zioła jednoroczne, które rosną w dobrej jakościowo ziemi, nie wymagają dodatkowego nawożenia. Zioła wieloletnie można zasilać sporządzonym na bazie naturalnych składników nawozem płynnym (maksymalnie co dwa tygodnie, zwłaszcza późną wiosną).
Podcinanie ziół
Trzeba też pamiętać o regularnym podcinaniu ziół. Dzięki temu prostemu zabiegowi rośliny ładnie się rozrosną i ukorzenią. Do zabiegów pielęgnacyjnych należy również regularne usuwanie uszkodzonych i żółknących liści.
Jak tworzyć kompozycje ziołowe?
Jeśli zdecydujemy się na tak zwane kompozycje ziołowe, pamiętajmy, że w ich przypadku liczy się kolejność sadzenia: Z tyłu sadzimy najwyższe rośliny, takie jak estragon czy rozmaryn, w środku średnie, takie jak melisa czy pietruszka, a niskie takie jak tymianek z brzegu.
Jak zbierać i przechowywać zioła?
Zioła uprawiane w domu zawsze mamy w zasięgu ręki. Jeśli zatem najdzie nas ochota, żeby wzbogacić nimi smak naszych potraw, zbierajmy je tak, aby nie zaburzać ich naturalnego rozwoju i pobudzać je do wzrostu. Sięgajmy po zewnętrzne liście, a roślina z pewnością puści nowe pędy.
Jak suszyć zioła?
Zioła uprawiane w domu możemy też śmiało suszyć i mrozić. Zabieg suszenia przeprowadzamy tuż po zbiorze ziół w odpowiednio w ciepłym, suchym i dobrze przewietrzonym miejscu. Najlepiej je rozwiesić. Jeśli chcemy zabieg przyspieszyć, możemy przeprowadzić go w kuchence mikrofalowej. Zioła po zbiorze umieszczamy w kuchence i suszymy je, ustawiając urządzenie na minimalną moc, przez dwie-trzy minuty. Na koniec zioła rozkruszamy.
Wysuszone zioła umieszczamy w odpowiednich pojemnikach, zabezpieczając je przed światłem i wilgocią.
Jak mrozić zioła?
Zioła uprawiane w domu - na przykład aromatyczną bazylię czy pietruszkę - można też mrozić. Jak to zrobić? Zebrane zioła umieść w foliowym woreczku i wsadź do zamrażarki. Jeśli wiesz, że będą przechowywane długo, przed mrożeniem je zblanszuj, czyli zanurz we wrzątku, a następnie schłodź w lodowatej wodzie. Na koniec starannie osusz, umieść w woreczku i wsadź do zamrażarki. Gotowe!
Niektóre zioła, na przykład miętę, możesz też mrozić w kostkach lodu. Świetnie sprawdzą się jako dekoracyjny dodatek do napojów.