Jakie uprawnienia ma komornik sądowy?
Na jakiej podstawie działa komornik sądowy? Jakie ma uprawnienia? Czy egzekucja prowadzona przez komornika jest przymusowa? Kiedy komornik może zająć samochód dłużnika lub jego środki zgromadzone na koncie bankowym? - Rolą komornika jest ściągnięcie długu. Nie sprawdza zasadności wyroku sądowego - tłumaczy Fryderyk Karzełek, ekspert programu "Wolni od Długów".
W pierwszym odcinku nowego programu Polsatu "Wolni od Długów" przedstawiono sprawę 79-letniego Tadeusza Żarko z Warszawy, który usiłując zdobyć środki na leczenie chorej na raka żony popadł w długi. Gdy sprawę przejął komornik, emeryt stanął w obliczu groźby utraty mieszkania. Ekspert "Wolni od Długów" Fryderyk Karzełek wyjaśnia, jaka jest rola komornika.
Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Jest on organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności m.in. w postępowaniu egzekucyjnym. Jego działania są uregulowane w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji. Najogólniej rzecz ujmując, rolą komornika jest ściągnięcie długu od dłużnika i przekazanie ściągniętych pieniędzy wierzycielowi, przy czym komornik działa - wykonując prawomocne orzeczenie sądu - wtedy, gdy dłużnik - mimo tego orzeczenia - nie spłaca długu.
Co może zająć komornik sądowy?
Trzeba pamiętać, że komornik nie sprawdza zasadności wyroku sądowego, co więcej - nie ma takich uprawnień. Jeśli wniosek o egzekucję jest sporządzony prawidłowo i zawiera tytuł wykonawczy (czyli wyrok sądu), to komornik nie może odmówić jego przyjęcia. Egzekucja prowadzona przez komornika jest przymusowa, co oznacza, że komornik może stosować takie środki egzekwowania długu, które często nie odpowiadają dłużnikowi. Aby wyegzekwować dług komornik może zająć dłużnikowi nie tylko pieniądze na rachunku bankowym, wynagrodzenie za pracę czy świadczenie emerytalne, lecz także gotówkę lub ruchomości dłużnika, np. samochód, meble, sprzęt rtv czy komputer, a w ostateczności nawet nieruchomości, to jest mieszkanie, dom lub działkę. W celu prowadzenia czynności egzekucyjnych komornik może wejść do mieszkania czy domu dłużnika, a jeśli dłużnik nie chce go wpuścić do środka, to komornik może zażądać asysty policji i prowadzić czynności z użyciem siły. Ruchomości i nieruchomości dłużnika zajęte przez komornika w trakcie postępowania egzekucyjnego są następnie sprzedawane na licytacji komorniczej, a pieniądze uzyskane ze sprzedaży są zaliczane na poczet spłaty długu. Za prowadzenie czynności egzekucyjnych komornik pobiera opłaty komornicze, które pokrywa dłużnik. Wysokość opłaty to najczęściej 10% wyegzekwowanej przez komornika sumy.
Komornicy są organem władzy i przedsiębiorcami
Niezależnie od tego czy w relacji z komornikiem występuje się w roli wierzyciela składającego wniosek o odzyskanie długu, czy w roli dłużnika, od którego dług ma być egzekwowany, trzeba pamiętać, że komornicy występują w podwójnej roli, z jednej strony, jak już wspomniano, są organem władzy, z drugiej strony - są przedsiębiorcami, którzy prowadzą kancelarię komorniczą na własny rachunek. Jest więc całkiem naturalne to, że komornik jest zainteresowany prowadzeniem postępowania egzekucyjnego i wyegzekwowaniem długu nie tylko z racji ustawowego obowiązku, lecz także z racji tego, że jego wynagrodzenie zależy od wielkości wyegzekwowanej sumy. Krótko mówiąc, im większą sumę komornik zdoła wyegzekwować, tym większe przypadnie mu wynagrodzenie.
Warto zwrócić uwagę, że zasadniczy wpływ na wszczęcie i przebieg postępowania egzekucyjnego ma wierzyciel. Po pierwsze, to on decyduje o skierowaniu do komornika wniosku o wszczęcie egzekucji, po drugie, w praktyce to wierzyciel wskazuje komornikowi składniki majątku dłużnika, z których komornik prowadzi egzekucję, po trzecie wreszcie, od wierzyciela zależy decyzja komornika o ewentualnym umorzeniu egzekucji ze względu na nieściągalność długu. Postępowanie egzekucyjne komornik winien prowadzić zachowując najwyższą staranność, o czym warto pamiętać, gdyż czasem zdarza się, że komornik nie dopełnia wszystkich obowiązkowych formalności (np. nie zawiadomił dłużnika na piśmie o wszczęciu egzekucji, a już zajął majątek dłużnika) i wtedy dłużnik może złożyć skargę do sądu na czynności komornika. Bywa też tak, że osoba wskazana przez wierzyciela jako dłużnik, w następstwie czego oznaczona przez komornika jako "dłużnik", w rzeczywistości dłużnikiem już nie jest, z uwagi na spłacenie w międzyczasie długu. W takiej sytuacji osobie, w stosunku do której wszczęto egzekucję, przysługuje wytoczenie przed sądem powództwa przeciwegzekucyjnego.
