Kiedy do sądu pracy?

Pani Eliza nie może dojść do porozumienia ze swoim pracodawcą. Myśli o wniesieniu sprawy do sądu.

– Kiedy pracownik może tak dochodzić swoich praw? – zapytała. – W każdej sprawie, która dotyczy prawa pracy, np. szef nie wypłacił pensji, zawarł umowę cywilnoprawną zamiast umowy o pracę, została pani bezprawnie zwolniona, czuje się pani dyskryminowana.

– Który sąd wybrać? – Pozew należy złożyć w sądzie właściwym ze względu na siedzibę firmy lub miejsce świadczenia pracy. Większość spraw wnosi się do sądu rejonowego (np. o przywrócenie do pracy, o odszkodowanie w razie nieuzasadnionego rozwiązania umowy, sprawy dotyczące kar porządkowych).

Do sądu okręgowego składa się pozew o prawa niemajątkowe (np. naruszenie praw osobistych) oraz jeśli wartość przedmiotu sporu jest wyższa niż 75 tys. zł.

– Jakie mam prawa w czasie rozprawy? – Przed sądem może pani występować sama lub powołać pełnomocnika. Nie musi to być adwokat, mogą być rodzice, małżonek, pełnoletnie dzieci, przedstawiciel związków zawodowych lub inspektor pracy. Ma pani prawo np. przeglądać akta, robić odpisy, zadawać pytania, żądać przesłuchania świadka, sprostowania lub uzupełnienia protokołu rozprawy.

– Ile to kosztuje? – Pozew jest zwolniony od opłat sądowych. Jeśli wartość sporu przekracza 50 tys. zł, trzeba opłacić 5 proc. tej wartości. Można tego uniknąć, dzieląc roszczenia na części, tak by nie przekraczały limitu. Opłatę (30 zł) pobiera się m.in. od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej.

Jeśli pani przegra, pracodawca może żądać zwrotu kosztów procesu (np. wynagrodzenia pełnomocnika).

art. 45, 263–265, 291 Kodeksu pracy, art. 126 Kodeksu postępowania cywilnego

Co w pozwie?

Musisz zawrzeć przedmiot sporu (i jego wartość). Muszą tam się znaleźć twoje dane i dane pozwanego oraz oznaczenie sądu, do którego jest skierowany pozew. Określ swoje żądania. Opisz okoliczności je uzasadniające.