Nawet jeśli nie traktujesz swojego jednośladu jako środka transportu i jeździsz na nim jedynie rekreacyjnie, musisz się stosować do zasad ruchu drogowego.
Na rowerach jeździ 70 proc. Polaków. 22 proc. z nich robi to regularnie, 35 proc. - od czasu do czasu (CBOS, 2012). Każdego tygodnia na polskich ulicach i drogach pojawia się więc kilka milionów rowerzystów. Niestety, coraz więcej jest także rowerowych wypadków. W ich wyniku co roku ginie kilkaset osób. Choć tylko część wypadków powodują rowerzyści, każdy, kto jeździ jednośladem, powinien znać przepisy, bo stosując się do nich, można ograniczyć liczbę niebezpiecznych sytuacji.
Jeśli na chodniku nie ma ścieżki rowerowej, rowerzysta powinien poruszać się po jezdni. Za jazdę po chodniku może zapłacić mandat od 50 do 100 zł. Osoba kierująca rowerem ma więc prawo jechać pasem ruchu, tak jak samochód. Rowerzysta może też jechać środkiem pasa przez skrzyżowanie, pod warunkiem że z danego pasa ruchu można opuścić skrzyżowanie przynajmniej w dwóch kierunkach. Dopuszczalne jest też przeciskanie się rowerem pomiędzy samochodami stojącymi w korku na sąsiadujących pasach ruchu, o ile nie przecina się linii ciągłej na jezdni. Rowerzysta może wyprzedzać wolno jadące pojazdy zarówno z lewej, jak i z prawej strony. Dwóch rowerzystów może jechać obok siebie, o ile nie utrudnia to ruchu i nie zagraża bezpieczeństwu na drodze. Ważne: na rowerze nie można jeździć autostradami ani drogami ekspresowymi (dotyczy to również pasa awaryjnego i pobocza), grozi za to mandat w wysokości 250 zł. Istnieją także przepisy dotyczące sposobu jazdy na rowerze. W trakcie jazdy należy trzymać obie ręce na kierownicy, nie można rozmawiać przez telefon komórkowy. Zagrożone mandatem jest także czepianie się pojazdów jadących przed nami.
Prawo do jeżdżenia po chodniku mają dzieci do 10. roku życia oraz dorośli, którzy im towarzyszą. Jazda po chodniku dopuszczalna jest także, jeśli nie wydzielono pasa dla rowerów, nie ma ścieżki rowerowej, a samochody mogą jeździć po ulicy z prędkością większą niż 50 km/h. Chodnik musi być jednak szeroki na przynajmniej dwa metry. Prawo drogowe dopuszcza też możliwość jazdy po chodniku w sytuacji, kiedy warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty (czyli np. jeśli jezdnia jest pokryta śniegiem, lodem albo podczas silnych opadów, wiatru czy mgły). Kierujący rowerem musi jednak pamiętać, że jadąc po chodniku, trzeba zachować szczególną ostrożność i pedałować powoli. Piesi zawsze mają tu pierwszeństwo. Nie można też przejeżdżać rowerem przez przejście dla pieszych (nawet na zielonym świetle), trzeba z niego zsiąść.
Tylko osoby, które nie skończyły jeszcze 18 lat. Z obowiązku posiadania tego dokumentu zwolnieni są jednak młodzi ludzie powyżej 16. rokużycia, którzy mają prawo jazdy kategorii:
● B1 (uprawniające do kierowania pojazdem o masie nieprzekraczającej 400 kg)
● AM (uprawniające do kierowania motorowerem)
● A1 (uprawniające do kierowania motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW)
● T (uprawniające do kierowania ciągnikiem rolniczym). Kartę rowerową można uzyskać po ukończeniu 10. roku życia i zdaniu testów. Zarówno przeprowadzaniem takich testów, jak i wydawaniem samych kart zajmują się dyrektorzy szkół. Karta rowerowa jest bezpłatna
Dziecko, które nie skończyło 10 lat, może jeździć na rowerze, ale tylko pod nadzorem osoby dorosłej i tylko po chodniku (albo np. podwórku, placu zabaw czy parku). Dorosły może przewozić na rowerze dziecko do siódmego roku życia, pod warunkiem że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku (foteliku) zapewniającym bezpieczną jazdę. Dzieci można też przewozić w przyczepce rowerowej, ale tylko przeznaczonej specjalnie do tego, a nie np. służącej do przewozu bagażu. Powinna być ona wyposażona w pasy bezpieczeństwa. Dla przyczepki rowerowej nie ma ograniczenia wiekowego, jednak ogranicza nas wzrost dziecka - nie może ono mierzyć więcej niż 120 cm.
Jeśli chcemy jeździć rowerem po zmroku, we mgle albo wjechać nim do tunelu, pojazd musi być odpowiednio oświetlony. Zgodnie z przepisami powinien mieć przynajmniej jedną lampę z przodu (światło białe lub żółte) oraz przynajmniej jedną lampę z tyłu (światło czerwone), a także zamontowane na stałe czerwone światełko odblaskowe. Rower musi też mieć sprawny dzwonek - za jego brak grozi mandat wysokości 50 zł.
Joanna Kostrzewa
Jadąc na rowerze w stanie po spożyciu alkoholu (czyli wtedy, gdy masz we krwi od 0,2 do 0,5 promila alkoholu), popełniasz wykroczenie i narażasz się na karę grzywny od 20 zł do 5000 zł albo karę aresztu od 5 do 14 dni (art. 87 § 2 kodeksu wykroczeń). Za jazdę w stanie nietrzeźwości (czyli gdy we krwi jest powyżej 0,5 promila alkoholu) grozi kara grzywny od 50 zł do 5000 zł albo kara aresztu od 5 do 30 dni (art. 87 § 1a kodeksu wykroczeń). W obu przypadkach sąd może (ale nie musi) dodatkowo orzec zakaz prowadzenia pojazdów - ale tylko niemechanicznych (czyli właśnie rowerów). Warto jednak wiedzieć, że złamanie takiego zakazu jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat trzech (art. 244 kodeksu karnego).
Karolina Baniak, adwokat, Kancelaria adwokacka SAXUM
