Przytulia czepna – chwast czy roślina o działaniu leczniczym? Sposoby stosowania ziela przytulii
Przytulię czepną wyróżnia nie tylko charakterystyczny wygląd, ale także liczne właściwości lecznicze. Co ciekawe, wielu ludzi traktuje ją wyłącznie jako uporczywy chwast, którego należy szybko się pozbyć. Zamiast wyrywać ją i wyrzucać, warto wypróbować napary, płukanki oraz kąpiele z jej dodatkiem. Sprawdź, gdzie znaleźć i jak wykorzystać pełen potencjał przytulii czepnej.
Spis treści:
Przytulia czepna - wygląd i występowanie
Przytulia czepna (Galium aparine) należy do gatunku roślin pospolitych, występujących niemal na całym świecie, a zwłaszcza w strefie klimatu umiarkowanego. Głównie można ją znaleźć na łąkach, obszarach trawiastych, polach uprawnych oraz pastwiskach. To zmora rolników, którzy traktują ją jak chwast. Jej nazwa wzięła się od charakterystycznych sztywnych i haczykowatych włosków, którymi czepia się innych roślin. W ten sposób tworzy trudne do wykoszenia zarośla.
To roślina trudna do wyeliminowania z ogrodów i działek. Jej ostre łodygi i liście powodują powstawanie bolesnych nacięć na wrażliwej skórze dłoni. Długotrwały kontakt z rośliną może powodować wysypkę alergiczną. Do wyplenienia niezbędne są rękawice oraz ubrania z długim rękawem. Mocno rozgałęziony system korzeniowy przytulii dodatkowo utrudnia pozbycie się rośliny.
Właściwości przytulii czepnej
Przytulię znano już w starożytności, gdzie Diskuredes, grecki botanik, lekarz i farmakolog przypisywał ją w ramach wzmocnienia organizmu. Medycyna ludowa wykorzystuje roślinę do leczenia dolegliwości skórnych, ran oraz oparzeń. Popularne jest wykonywanie z niej kompresów i okładów. Roztarte ziele łagodzi ból po ukąszeniach owadów i pająków. Działa oczyszczająco, wzmacnia wątrobę oraz wspomaga walkę z otyłością.
Za właściwości lecznicze przytulii odpowiada jej bogaty skład chemiczny. Znajdziemy w niej m.in.:
- antrachinony,
- flawonoidy,
- glikozydy,
- krzemionkę,
- kwasy polifenolowe,
- olejki eteryczne,
- saponiny,
- sole mineralne,
- taniny.
W przytulii obecna jest także kumaryna - związek, który nadaje jej charakterystyczny zapach siana. Dawniej wypełniano nią sienniki i używano jej jako tańszego zamiennika siana.
Działanie przytulii czepnej
- antyseptyczne - ze względu na te właściwości zaleca się stosowanie przytulii w leczeniu rozmaitych schorzeń skórnych, m.in. wysypek, pokrzywek, obrzęków, pęcherzy oraz zaczerwienienia;
- drenujące i detoksykujące - przytulię wykorzystuje się w celu głębokiego oczyszczenia organizmu z nagromadzonych w nim toksyn. Roślina oczyszcza krew, wspiera pracę układu limfatycznego oraz zapobiega ryzyku tworzenia się zakrzepów w układzie krążenia, a także zastojów limfy w układzie chłonnym;
- moczopędne - roślina wspiera drenaż limfatyczny, a dzięki temu reguluje gospodarkę wodną. W ten sposób pomaga pozbyć się obrzęków oraz eliminuje nadmiar płynów w przestrzeniach międzykomórkowych;
- odchudzające - tradycyjne ziołolecznictwo stosuje przytulię jako środek leczenia otyłości. Roślina przyspiesza przemianę materii, a to przekłada się na utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz wymarzonej sylwetki;
- przeciwzakrzepowe - przytulia hamuje odkładanie się złogów miażdżycowych w naczyniach krwionośnych oraz zmniejsza napięcie w ich ścianach. Jej stosowanie wpływa na profilaktykę miażdżycy oraz chorób zakrzepowo-zatorowych.
- rozkurczowe - działanie przytulii można zauważyć również w zmniejszeniu napięcia mięśni gładkich oraz narządów przewodu pokarmowego. Tym samym reguluje wypróżnienia oraz zapobiega biegunkom.
Przytulia czepna w kuchni
Przytulię coraz częściej wykorzystuje się w kuchni jako dodatek do licznych przepisów. Z powodzeniem zastąpi inne warzywa liściaste w zupie. Młode pędy rośliny są jadalne, ale przed spożyciem należy je drobno posiekać oraz ugotować. Przytulia czepna pochodzi z rodziny marzanowatych, z której wywodzi się kawa. Jesienią warto zbierać owoce przytulii, z których pozyskuje się nasiona. Na ich bazie możemy w domu przygotować substytut kawy. Zaczynamy od wysuszenia, uprażenia oraz zmielenia nasion, a następnie zaparzenia jak tradycyjnej kawy. W efekcie uzyskamy napój o mniejszej zawartości kofeiny, ale bardzo podobnym smaku i zapachu.
Jak stosować ziele przytulii czepnej
Całe ziele przytulii czepnej możemy stosować jako surowiec leczniczy. Warto przygotować z niego sproszkowany susz, napar lub odwar. Sprawdzi się także jako dodatek do leczniczej kąpieli oraz płukanki.
- napar z przytulii - 2 czubate łyżeczki ziela zalewamy 1 szklanką wrzątku, a następnie pozostawiamy pod przykryciem do zaparzenia na ok. 30 minut. Gotowy napar przecedzamy i pijemy 3-4 razy dziennie po pół szklanki płynu.
- odwar z przytulii - do garnka wsypujemy 2 łyżeczki ziela przytulii, które zalewamy szklanką zimnej wody. Całość doprowadzamy do wrzenia i gotujemy na małym ogniu przez 8 minut. Po upływie wyznaczonego czasu ściągamy garnek z ognia, przykrywamy i pozostawiamy na kolejne 5 minut. Pijemy 3 razy dziennie po pół szklanki.
- przytulia w proszku - sproszkowane ziele przytulii najczęściej stosuje się na rany lub owrzodzenia. Można dodać je do tłustej maści o neutralnym działaniu, np. wazeliny, i taką mieszanką smarować zmienione chorobowo miejsca.
- płukanka z przytulii - do uzyskania płukanki z przytulii potrzebujemy 2 czubatych łyżek ziela oraz ¾ szklanki wrzątku. Całość zaparzamy pod przykryciem przez 15 minut, a następnie przecedzamy. Płyn wykorzystujemy jako okład, wcierkę do skóry głowy, a także maseczkę na twarz i dekolt.
- przytulia do kąpieli - kąpiele z dodatkiem przytulii nabiorą właściwości leczniczych i regenerujących. Na 1 litr wrzącej wody dodajemy 50 g ziela, a następnie zaparzamy pod przykryciem przez 15 minut. Po przecedzeniu i delikatnym ostudzeniu dolewamy do wanny z wodą.
Sprawdź również:
