Uważasz, że niesłusznie zwolniono cię z pracy? Sprawdź, czy masz rację

Umowy o pracę nie można rozwiązać za wypowiedzeniem, gdy pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim. Jednak, gdy pracownik zatrudniony jest krócej niż 6 miesięcy i przebywa na zwolnieniu lekarskim, to wówczas można rozwiązać jego umowę bez wypowiedzenia po 3 miesiącach choroby.

Z kolei w przypadku dłuższego stażu albo choroby zawodowej lub choroby w wyniku wypadku przy pracy, pracodawca może złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia po wyczerpaniu okresu zasiłkowego - 182 dni lub 270 dni w przypadku gruźlicy - i ewentualnym pobraniu przez pierwsze trzy miesiące świadczenia rehabilitacyjnego - informuje rządowa strona biznes.gov.pl.

Tzw. ochrona pracownika w trakcie choroby dotyczy wyłącznie zakazu wypowiadania umowy o pracę. Oznacza to, że pracownik może zostać zwolniony dyscyplinarnie w momencie, gdy jest on objęty ochroną przed zwolnieniem za wypowiedzeniem.

Mowa o sytuacji, gdy pracownik w niewłaściwy sposób wykorzystuje zwolnienie lekarskie, np. wyjeżdżając w tym czasie na urlop lub wykonując wówczas pracę na rzecz innego pracodawcy. Daje to podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Ponadto, jeśli pracodawca wypowie umowę o pracę swojemu pracownikowi, a ten po otrzymaniu wypowiedzenia dostarczy do pracodawcy oświadczenie, w którym wykaże, że był niezdolny do pracy, czyli pokaże zwolnienie lekarskie, to wypowiedzenie i tak będzie skuteczne.

Natomiast w sytuacji, gdy pracownik pojawi się w pracy, by dostarczyć zwolnienie lekarskie lub uda się na wizytę do lekarza przyjmującego w firmie, w której pracuje, to pracodawca nie może takiemu pracownikowi wręczyć oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Pracownik w takich okolicznościach jest chroniony.

Czytaj także: Nigdy nie ujawniaj podczas rozmowy o pracę. Tak łatwo pożegnasz dobrą wypłatę

Umowa o pracę nie może zostać rozwiązana za wypowiedzeniem, jeśli pracownik:

• przebywa na urlopie, na przykład: urlopie wypoczynkowym (urlopie na żądanie), urlopie szkoleniowym, urlopie bezpłatnym (urlop do innych celów niż praca u innego pracodawcy na podstawie porozumienia z dotychczasową firmą)
• jest nieobecny z powodu innej usprawiedliwionej przyczyny, na przykład sprawowania opieki nad dzieckiem czy odosobnienia w związku z chorobą zakaźną - czytamy na rządowej stronie.

Istnieją jednak wyjątki, gdy pracownik nie jest chroniony i przebywając na urlopie i pracodawca może wypowiedzieć mu umowę. Jest to zgodne z prawem, gdy pracodawca ogłasza upadłość lub likwiduje firmę.

Pracodawca ma także prawo wypowiedzieć umowę, w trakcie, gdy pracownik przebywa na urlopie dłużej niż 3 miesiące, a pracodawca przeprowadza w firmie zwolnienia grupowe.

Warto wiedzieć: Gdzie w Polsce zarabia się najwięcej? Lider rankingu jest niemałym zaskoczeniem

Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym dotyczy pracujących kobiet po skończeniu 56 lat i pracujących mężczyzn po skończeniu 61 lat. Takie osoby podlegają ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem.

"Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym dotyczy wyłącznie wypowiedzenia, co oznacza, że pracodawca jest uprawniony do rozwiązania umowy o pracę takiego pracownika bez wypowiedzenia, czyli z winy pracownika (zwolnienie dyscyplinarne) i bez winy pracownika" - informuje biznes.gov.pl.

Należy pamiętać, że w Polsce obowiązują dwa rodzaje wieku emerytalnego:

• powszechny wiek emerytalny - 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn
• obniżony wiek emerytalny, który przysługuje określonym grupom zawodowym, na przykład górnikom.

Ochrona przed wypowiedzeniem obowiązuje pracowników w obu przypadkach - w powszechnym, i obniżonym wieku emerytalnym.

"Pracownik nabywa tę ochronę pod warunkiem, że jego okres zatrudnienia umożliwia uzyskanie prawa do emerytury, gdy osiągnie wiek emerytalny. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawo do emerytury po osiągnięciu 60/65 lat nabędzie każdy, kto przepracował chociaż jeden dzień na podstawie stosunku pracy, od którego zostały uiszczone składki na ubezpieczenia społeczne" - informuje strona rządowa.

Kobieta pracująca na umowę o pracę i będąca w ciąży jest pracownikiem chronionym i nie można takiej osoby zwolnić.

Rzecz jasna, prawo przewiduje pewne wyjątkowe okoliczności, kiedy zwolnienie z pracy jest jednak możliwe.

Ochrona przed rozwiązaniem umowy o pracę pracownicy w ciąży nie działa, gdy:

• zachodzą przyczyny, które umożliwiają rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownicy (zwolnienie dyscyplinarne), i organizacja związkowa (jeśli działa w firmie), która reprezentuje pracownicę, wyraziła zgodę na jej zwolnienie lub
• pracownica została zatrudniona na podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny, który nie przekracza miesiąca.

Ponadto, jeśli pracownica podpisała z pracodawcą umowę o pracę zawartą na okres próbny przekraczający miesiąc, która rozwiązałaby się po trzecim miesiącu ciąży, to taka umowa zostanie automatycznie przedłużona do dnia porodu.

"Ochrona przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy przysługuje pracownicy od czasu stwierdzenia ciąży. Stan ciąży zgodnie z przepisami musi być stwierdzony zaświadczeniem lekarskim. Od dnia przedstawienia zaświadczenia pracodawca nie może wypowiedzieć lub rozwiązać umowy pracownicy . W praktyce pracodawca często dowiaduje się o ciąży pracownicy ze zwolnienia lekarskiego, oznaczonego kodem B" - czytamy na biznes.gov.pl.

Jeśli pracodawca wręczy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, a pracownica w ciąży przedstawi wówczas dokumenty o stanie swojej ciąży, w których stwierdzony będzie fakt ciąży i jej prawdopodobny wiek, to pracodawca musi wycofać wypowiedzenie umowy.

Przepisy jasno określają grupę osób, którym przysługuje ochrona w związku z korzystaniem z urlopów związanych z rodzicielstwem. Należą do niej:

• pracownica matka
• pracownik ojciec
• pracownik inny członek rodziny (na przykład matka pracownicy matki lub matka pracownika.

Natomiast do urlopów, w czasie korzystania z których pracownik jest objęty ochroną, należą:

• urlop macierzyński,
• urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• urlop rodzicielski,
• urlop ojcowski.

Ochrona pracownika w czasie korzystania z urlopu częściowo pokrywa się z ochroną przysługującą pracownicy w czasie ciąży i polega na:

• zakazie wypowiadania umowy o pracę
• zakazie wypowiadania warunków pracy i płacy
• zakazie rozwiązywania umowy o pracę bez wypowiedzenia, chyba że organizacja związkowa, która reprezentuje pracownika, wyrazi zgodę na decyzję pracodawcy.

Pamiętajmy jednak, że ochrona nie przysługuje pracownikowi, który zawarł umowę na okres próbny nieprzekraczający miesiąca.

Ochrona pracownika składającego wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego obowiązuje do zakończenia urlopu wychowawczego. Natomiast jeśli pracownik składa wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy, to ochrona obowiązuje go przez rok, chyba że pracownik wcześniej wróci do starego wymiaru czasu pracy.

W tym czasie pracodawca nie może:

• wypowiedzieć umowy o pracę pracownika
• wypowiedzieć warunków pracy lub płacy pracownika
• rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę pracownika w związku z urlopem wychowawczym lub korzystaniem z obniżonego wymiaru czasu pracy jest możliwe, gdy pracodawca chce rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika, czyli mowa o zwolnieniu dyscyplinarnym.

Jest to również możliwe w momencie, gdy pracodawca likwiduje zakład pracy lub ogłasza upadłość.