Zaległe alimenty: Jak je odzyskać?

Alimenty na dziecko są przyznawane przez sąd na mocy wyroku albo ugody (zawartej przed sądem). Sąd określa sumę alimentów, biorąc pod uwagę sytuację majątkową obojga rodziców. Od momentu przyznania alimentów do chwili, gdy dziecko ukończy 18 lat (a w przypadku osób uczących się i studiujących - 25 lat) osoba, od której je zasądzono ma obowiązek je płacić. Niestety, ze statystyk wiadomo, że niemal dwa miliony polskich dzieci zasądzonych alimentów nie dostaje. Warto więc wiedzieć, jakie są możliwości ściągania pieniędzy od dłużników niewywiązujących się z obowiązku alimentacyjnego.

1. WNIOSEK O EGZEKUCJĘ KOMORNICZĄ

Pierwszym krokiem prowadzącym do odzyskania zaległych kwot jest udanie się do komornika. Wniosek o rozpoczęcie egzekucji możemy złożyć (bezpłatnie) nawet w przypadku jednodniowego opóźnienia w wypłacie alimentów. Do wniosku musimy dołączyć orzeczenie sądu o przyznaniu alimentów (ugoda albo wyrok), a także podać wszystkie znane nam dane osoby uchylającej się od płacenia. Im więcej takich danych (adres, miejsce pracy, numer konta) podamy, tym łatwiej komornik dotrze do niepłacącej alimentów osoby. Jeśli nie wiemy, gdzie przebywa dłużnik, zdobyciem danych zajmie się komornik, ale może to potrwać nieco dłużej. Nie należy obawiać się kosztów egzekucji komorniczej, bo obciążają one jedynie dłużnika. Ustawa z 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (DzU z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.)

2. POMOC Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO

Czasem postępowanie egzekucyjne nie przynosi efektu - np. gdy komornik nie jest w stanie odnaleźć osoby, która nie płaci alimentów, bo wyjechała ona za granicę albo nie ma żadnych dochodów ani majątku. Po dwóch miesiącach od wszczęcia postępowania możemy zwrócić się o wypłatę alimentów do funduszu alimentacyjnego. Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego składamy w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla naszego miejsca zamieszkania. Trzeba dołączyć do niego oświadczenie komornika o bezskuteczności egzekucji. Do świadczeń z funduszu uprawnione są jedynie osoby z rodzin, w których dochód na jedną osobę nie przekracza 725 złotych netto. Fundusz wypłaca co miesiąc kwotę wysokości zasądzonych alimentów, ale tylko pod warunkiem że nie przekracza ona 500 złotych miesięcznie. Ustawa z 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (DzU Nr 192, poz. 1378 oraz z 2008 r. Nr 134, poz. 850)

3. EGZEKUCJA ADMINISTRACYJNA PRZEZ GMINĘ

Zarówno osoby, które ze względu na zbyt wysokie dochody nie otrzymują świadczeń z funduszu alimentacyjnego, jak i te, które są do świadczeń z funduszu uprawnione, w sprawie niepłaconych alimentów mogą się zwrócić o pomoc do gminy. W urzędzie należy złożyć wniosek o egzekucję administracyjną alimentów. Gmina może ustalić miejsce zamieszkania dłużnika, a także zobowiązać go do zarejestrowania się jako bezrobotny, a także skierować do tzw. prac interwencyjnych. Gdy takie środki nie przynoszą efektu, unikającemu płacenia alimentów rodzicowi na podstawie decyzji starosty można odebrać prawo jazdy. Dokument zostanie mu zwrócony, dopiero gdy złoży on oświadczenia majątkowe, podejmie pracę albo zacznie jej szukać. Praktyka pokazuje, że jest to bardzo skuteczny instrument nacisku. Ustawa z 22 kwietnia 2005 roku o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (DzU Nr 86, poz. 732 z późn. zm.)

Zalegający z alimentami na czarnej liście dłużników w BIG

➤ OD 1 LIPCA TEGO ROKU DANE DŁUŻNIKÓW ALIMENTACYJNYCH, których w płaceniu zobowiązań wyręcza fundusz alimentacyjny, trafiają automatycznie do wszystkich czterech działających w Polsce rejestrów dłużników prowadzonych przez BIG. W którymkolwiek Biurze Informacji Gospodarczej bank, operator telefonii komórkowej, albo zainteresowany współpracą przedsiębiorca sprawdzi potencjalnego klienta, na pewno dowie się, że nie płaci on na dziecko. 25 proc. niepłacących alimentów osób oddaje więc długi tuż po znalezieniu się w rejestrze. Dłużnicy alimentacyjni, którzy mimo wpisania do rejestru BIG nie spłacą swoich zobowiązań, przez 10 lat będą widnieli w bazie, do której zaglądają wszystkie banki (np. przy udzielaniu kredytów), firmy telekomunikacyjne, firmy pożyczkowe oraz planujący nawiązać współpracę przedsiębiorcy i wiele innych podmiotów. Tylko całkowita spłata zadłużenia może spowodować, że wpis zostanie usunięty z rejestru w ciągu 14 dni.

➤ Z MOŻLIWOŚCI UMIESZCZENIA DANYCH uchylającego się od płacenia alimentów rodzica w rejestrach dłużników mogą również skorzystać osoby, które nie otrzymują świadczeń z funduszu alimentacyjnego (na przykład ze względu na zbyt wysokie dochody na osobę w rodzinie). Ponieważ niewiele z nich wie, że ma takie prawo, BIG InfoMonitor uruchomił specjalną akcję "Odzyskuj Alimenty". Ważne: do 31 sierpnia 2015 roku za wpis dłużnika alimentacyjnego do Rejestru BIG zapłacimy 1 zł (więcej informacji na stronie: www.big.pl/alimenty/ jak-wpisac-za-1-zl).

➤ WPISANIE OSOBY UCHYLAJĄCEJ SIĘ OD PŁACENIA alimentów do ogólnodostępnej bazy dłużników BIG nie wymaga składania wniosku o wypłatę alimentów z funduszu alimentacyjnego. Wymaga natomiast wcześniejszego wysłania dłużnikowi wezwania do zapłaty na formularzu BIG InfoMonitor (znajdziemy go na stronie: www.big.pl/download/ alimenty/wezwanie_do_zaplaty2014. pdf). W wielu przypadkach już to przynosi pożądany efekt. Warto wiedzieć, że około 35 proc. wezwań (dane BIG InfoMonitor) sprawia, iż dłużnik spłaca zobowiązanie, jeszcze przed wpisaniem do bazy. Osoba, która znajdzie się w rejestrach BIG, nie dostanie kredytu.

Franciszka Zawadzka