Pigułki hormonalne
Zażywanie pigułek hormonalnych zalicza się obecnie do najbardziej skutecznych metod zapobiegania ciąży. Doustna antykoncepcja ma również opinię antykoncepcji najbezpieczniejszej - po metodach naturalnych - dla zdrowia kobiety.
Ponieważ nawet najniższe dawki hormonów nie są obojętne dla wewnętrznej równowagi, dobór środków hormonalnych musi być zawsze uzgodniony z lekarzem, który uwzględni m.in. wiek kobiety, jej stan zdrowia i tryb życia. Wcześniej zleci też wykonanie cytologii. Pigułki możemy kupić wyłącznie na receptę.
Tabletki zawierają syntetyczne odmiany dwóch hormonów płciowych - estrogenu i progesteronu - produkowanych przez organizm kobiety. Te dodatkowe dawki zawarte w pigułkach powodują, że komórka jajowa nie dojrzewa, a więc nie może być zapłodniona. Śluz staje się tak gęsty, że plemniki nie mogą przez niego przeniknąć. Najogólniej doustne środki antykoncepcyjne dzielą się na dwa rodzaje: jednoskładnikowe (progesteronowe), zwane minipigułkami oraz dwuskładnikowe, które zawierają obydwa żeńskie hormony płciowe. Wśród pigułek dwuskładnikowych wyróżniamy jedno-, dwu- i trójfazowe. W przypadku pierwszych z nich, całe opakowanie zawiera drażetki identyczne, z taką samą ilością obu hormonów. Można je więc przyjmować w dowolnej kolejności. W opakowaniu pigułek dwufazowych są dwa rodzaje drażetek, w których dawki estrogenu pozostają zwykle te same, a rośnie ilość progesteronu. W opakowaniu z pigułkami trójfazowymi w kolejne dni cyklu przyjmujemy odpowiednio trzy rodzaje drażetek, w których zmieniają się proporcje estrogenowo-progesteronowe. Tabletki dwu- i trójfazowe trzeba brać w ściśle określonej kolejności, która zwykle oznaczona jest na opakowaniu. Są one bardziej dostosowane do fizjologii cyklu hormonalnego kobiety.
Jak stosować
Na jednym listku znajduje się 21 tabletek: w jednym kolorze jednofazowe, w dwóch kolorach dwufazowe i w trzech kolorach trójfazowe. Pierwszą tabletkę należy połknąć pierwszego dnia cyklu, a następne przez kolejnych 20 dni, najlepiej zawsze o tej samej porze. Po skończeniu opakowania następuje 7-dniowa przerwa, podczas której powinno wystąpić krwawienie.
Oczywiście nie oznacza to, że w czasie takiej przerwy ustaje działanie antykoncepcyjne. Ósmego dnia zaczynamy od nowa zażywać tabletki. Jeśli przegapimy godzinę przyjmowania pigułki, to gdy tylko sobie o tym przypomnimy, zażywamy ją, a następnie - już o zwykłej porze - następną. Jeżeli zapomnimy o więcej niż jednej tabletce, wtedy przez następne dwa tygodnie zaleca się stosowanie dodatkowych zabezpieczeń. Skuteczność pigułek obniżają wymioty i biegunka oraz równoległe zażywanie niektórych leków, m.in. przeciwdrgawkowych, nasennych, uspokajających, przeczyszczających, antybiotyków. Nowoczesne pigułki hormonalne można stosować właściwie bez przerwy, pamiętając jednak o kontrolnych wizytach u ginekologa raz na pół roku. Lekarz zwykle zleca badanie krwi, by sprawdzić jak funkcjonuje wątroba i układ krzepnięcia.
Dla kogo
Pigułki mogą być zażywane przez kobiety w różnym wieku, także te młode, które jeszcze nie rodziły. Minipigułkę lekarze przepisują też kobietom karmiącym piersią dzieci. Przeciwwskazania to m.in. zapalenie żylaków lub żył, choroba wieńcowa, schorzenia wątroby, nadciśnienie tętnicze, podejrzenie ciąży. Ostrożność trzeba też zachować w przypadku nadciśnienia tętniczego, epilepsji. U kobiet palących, po 35. roku życia, które stosują pigułki antykoncepcyjne czasami zwiększa się ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Zalety tabletek hormonalnych
Regulują cykl, łagodzą zespół napięcia przedmiesiączkowego i bóle miesiączkowe. Krwawienia są krótsze i mniej obfite. Mogą wpływać korzystnie na cerę. Zmniejszają ryzyko zakażeń i zapaleń przydatków, raka jajnika, mięśniaków macicy, chorób sutka, osteoporozy, niedokrwistości, reumatoidalnego zapalenia stawów. Gwarantują komfort psychiczny obojgu partnerom.
Wady tabletek hormonalnych
Mogą wywoływać nudności, wymioty, migreny, bóle głowy brzucha i piersi (szczególnie w pierwszych miesiącach ich stosowania), depresje, przebarwienia skóry, zaburzenia wzroku i słuchu, krwawienia międzymiesiączkowe, suchość pochwy. Przy stosowaniu minipigułki wzrasta ryzyko chorób zakrzepowych żył, zawału serca, udaru chorób wątroby. Niektóre kobiety zażywające pigułki mają większy apetyt. Przyjmowanie takich środków wymaga częstych wizyt u ginekologa.
