Powodów gorszego nastroju może być wiele. Podpowiadamy, jak sobie radzić, w zależności od przyczyn złego samopoczucia.
Przewlekłe napięcie emocjonalne przeciąża organizm. Konsekwencją są różne dolegliwości, np. nawracające bóle głowy, kołatanie serca, bezsenność. Często odpowiedzią na duży stres jest poczucie bezradności, przygnębienie, smutek, apatia, brak chęci do codziennego funkcjonowania.
Jak sobie poradzić? Warto znaleźć swój sposób na rozładowanie napięcia emocjonalnego, np. uprawianie sportu, hobby, ćwiczenia relaksacyjne itp. Wieczorem po stresującym dniu ukojenie może przynieść odprężająca kąpiel z dodatkiem olejku eterycznego, np. lawendowego, jaśminowego czy szałwiowego. Gdy czujemy, że sami nie dajemy rady opanować stresu, poszukajmy wsparcia u psychologa lub psychoterapeuty.
Malejący poziom estrogenów już kilka lat przed ostatnią miesiączką powoduje, że w organizmie zachodzą pewne zmiany. Spadek hormonów nie jest równomierny - ich stężenie waha się. Może to powodować tzw. labilność emocjonalną - polega ona na tym, że łatwo, nawet bez powodu, przechodzimy od rozdrażnienia, złości do smutku, apatii, płaczliwości. Wiele kobiet odczuwa niepokój, lęk, przygnębienie związane z przekwitaniem.
Jak sobie poradzić? Pomóc może picie 2 razy dziennie naparu z dziurawca (po posiłku, po 1/2 szklanki). Zawarta w roślinie hiperycyna zmniejsza napięcie, rozdrażnienie, relaksuje i uspokaja. Uwaga! Zioło to zwiększa wrażliwość skóry na światło, warto też zapytać farmaceutę, czy można kurację łączyć z innymi lekami.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to dolegliwości, które pojawiają się ok. tygodnia przed okresem. Do typowych objawów psychicznych PMS należą huśtawka nastrojów, smutek, płaczliwość bez przyczyny, drażliwość, dekoncentracja, brak chęci do działania itp. Powodem jest zachwianie równowagi między hormonami - zbyt wysoki poziom estrogenów, a za mały progesteronu.
Jak sobie poradzić? Lekarze polecają specjalne menu: 6 małych posiłków, co pomoże poskromić apetyt na słodycze, produkty pełnoziarniste, ryby, nabiał i zioła (kozłek, melisa). Warto zażywać olej z wiesiołka. Dobrym sposobem złagodzenia dolegliwości jest też ruch, np. spacer, taniec, aerobic itp. Pomoże rozładować napięcie, pobudzi wydzielanie endorfin, czyli hormonów szczęścia.
Trudności w zasypianiu, częste wybudzania się w nocy lub skrócony sen mogą powodować obniżenie nastroju, zmęczenie, rozdrażnienie. Kłopoty ze snem mogą wynikać ze spadku poziomu melatoniny. Ten hormon odpowiada za regulowanie pory snu i czuwania. Gdy poziom melatoniny spada, pojawia się bezsenność, a w konsekwencji m.in. spadek nastroju. Niskie stężenie melatoniny często mają np. osoby starsze, pracujące w nocy.
Jak sobie poradzić? Można uzupełniać niedobór melatoniny, zażywając ją w postaci tabletek. Warto wstawać i kłaść się spać zawsze o tej samej porze, spać 7-8 godzin. Lepiej unikać wieczorem silnego światła.
Brak światła słonecznego, chłód, wahania ciśnienia atmosferycznego zaburzają pracę naszego zegara biologicznego. Możemy odczuwać zmęczenie, senność, apatię, smutek, brak energii, chęci do działania, pogorszenie koncentracji itp. Jeśli obniżenie nastroju pojawia się zimą, a latem wszystko wraca do normy, może być to sygnał sezonowej depresji.
Jak sobie radzić? Jeśli objawy powtarzają się co roku, utrudniają funkcjonowanie, potrzebne jest leczenie (kieruje na nie psychiatra). Dobre efekty przynosi fototerapia. Polega na systematycznym naświetlaniu lampami emitującymi białe światło o odpowiednim natężeniu. Lampę do fototerapii można też kupić i kurację przeprowadzić w domu.
Nadmiar lub brak hormonów tarczycy regulujących pracę całego organizmu, może powodować objawy psychiczne. Przy niedoczynności możemy doświadczać stanu podobnego do depresji. Pojawia się przygnębienie, nieuzasadniona płaczliwość, pogorszenie koncentracji. Nadczynności często towarzyszy ciągłe podenerwowanie, lęk, niepokój.
Jak sobie poradzić? Konieczna jest wizyta u lekarza, by szybko zdiagnozować chorobę. Podstawą jest badanie TSH (to hormon przysadki regulujący pracę tarczycy) oraz hormonów tarczycowych FT3, FT4. Jeśli nieprawidłowości w działaniu tarczycy się potwierdzą, zastosowanie odpowiedniego leczenia zlikwiduje objawy spadku nastroju.
Niedobór witaminy D może powodować stany depresyjne. Witaminę tę organizm wytwarza pod wpływem światła słonecznego. W Polsce od października do marca jesteśmy narażeni na deficyt witaminy D. Jej poziom w organizmie wtedy może drastycznie spadać.
Jak sobie poradzić? Można sprawdzić poziom witaminy D w organizmie, badając krew (ze skierowaniem bezpłatnie, prywatnie ok. 100 zł). Przy niedoborach lekarz może zlecić odpowiednie preparaty, które je uzupełnią, tym samym poprawi się nastrój.
Tzw. baby blues to czasowe obniżenie nastroju spowodowane wahaniami hormonów po porodzie. Objawia się nerwowością, niepokojem. Może pojawić się uczucie smutku i utraty czegoś, ale nie wiadomo czego, zmęczenie, brak energii.
Jak sobie poradzić? Baby blues, w przeciwieństwie do depresji poporodowej, mija po kilku tygodniach. Nie wymaga leczenia. Warto poprosić bliskich o pomoc przy dziecku, porozmawiać o swoich uczuciach z innymi młodymi mamami.
