Włos pod lupą – zaskakujące fakty na temat włosów

1. Włos ma swój cykl życia jak każdy z nas

Cykl życia jest kluczowy dla zrozumienia źródła wielu problemów z włosami, ich wyglądu, kondycji oraz zdrowia. Każdy włos żyje od 2 do 8 lat, po tym czasie wypada i na jego miejscu wyrasta nowy. Cykl jego życia składa się z 3 etapów: anagenu, katagenu i telogenu. Faza anagenu, czyli aktywnego wzrostu zdrowego włosa trwa kilka lat. To czas, kiedy z pęcherzyka wyrasta włos, który wzrasta z każdym kolejnym miesiącem. Faza katagenu jest etapem przejściowym i trwa ok. 10 dni – wtedy wzrost spowalnia, a mieszki włosowe kurczą się. Następnie ma miejsce faza telogenu, czyli spoczynku. Wtedy stary włos wypada oraz ustępuje miejsce nowemu – i cały proces zaczyna się od nowa.

- Na ten cykl życia wpływa szereg czynników m.in. choroby, wahania hormonów, dieta, styl życia, stosowane leki, nieodpowiednia pielęgnacja włosów czy inwazyjne zabiegi fryzjerskie. Wszystko to może zakłócić i w efekcie rozregulować cały proces, zmienić długość poszczególnych etapów. Skutkiem będzie gorsza kondycja, przerzedzenie lub utrata włosów – stała lub czasowa - mówi dr n. med. Elżbieta Meszyńska, dermatolog z  Dr Turowski Hair Restoration Clinic w Katowicach.

2. Kiedyś dla ochrony, teraz dla urody

Włosy to wytwór tkanki skórnej, który występuje jedynie u ssaków. Jaka jest ich rola? Kiedyś owłosienie pełniło głównie rolę termoregulacyjną i ochronną, np. włosy na głowie miały chronić organizm przed przegrzaniem, brwi stanowić barierę przed spływaniem potu oraz wody deszczowej, zaś rzęsy chronić oczy przed kurzem oraz drobnymi insektami. Dziś włosy mają głównie funkcję estetyczną, zwiększają atrakcyjność oraz stanowią atrybut urody.

- Wystarczy spojrzeć na okładki magazynów i rankingi najbardziej pożądanych kobiet i mężczyzn, gdzie królują gwiazdy z gęstymi włosami. Bujna fryzura kojarzy się z siłą, wigorem, młodością, energią, a w ujęciu biologicznym nawet z lepszą płodnością – komentuje dr Grzegorz Turowski, chirurg plastyk z Dr Turowski Hair Restoration Clinic w Katowicach, który od wielu lat wykonuje zabiegi transplantacji włosów, zarówno za Oceanem, jak i w Polsce.

Wśród liderów światowych korporacji, biznesmenów czy w świecie polityki coraz trudniej znaleźć takich z łysiną. Wystarczy spojrzeć na polityków najwyższego szczebla. Dla przykładu w Stanach Zjednoczonych od około 1950 roku nie było prezydenta, który byłby łysy. Zarówno John F. Kennedy, Bill Clinton czy Barack Obama mieli gęste, bujne włosy.

3. Włosy najszybciej rosną… w Azji

Krążą teorie, że rodzaj fryzury i regularne podcinanie włosów sprawia, że włosy rosną szybciej. Tak naprawdę nie ma to żadnego wpływu na mieszki włosowe. Włosy rosną w tempie ok. 1 cm miesięcznie, z niewielkimi wahaniami sezonowymi – w lecie nieco szybciej niż w zimie. Dzieje się tak dlatego, ponieważ ciepło pobudza krążenie krwi i sprzyja wzrostowi włosów. Co ciekawe, faza wzrostu włosa (anagenu), która trwa średnio 3-5 lat jest na ogół dłuższa w Azji i może trwać 7 lat – w tym czasie włosy mogą osiągnąć długość do 1 metra! Azja (szczególnie Japonia, Tajwan czy Korea Płd) to również jeden z tych części świata, gdzie jest najmniej łysiejących.

4. Przypominają sadzonki kwiatów

Włos ma dość prostą budowę i przypomina nieco budowę kwiatu, ponieważ tak samo jak on ma źródło w cebulce pod skórą (jak kwiat pod ziemią), skąd stopniowo się wyłania. Włos wyrasta z mieszka włosowego, który przypomina wąski kanalik zakotwiczony w skórze. Główne jego elementy to kolejno korzeń, brodawka, cebulka z macierzą oraz łodyga, czyli to, czym zewnętrznie jest włos. W cebulce żywe komórki dzielą się i rosną, aby utworzyć łodygę. Aby mogło do tego dojść, naczynia krwionośne zaopatrują żywe komórki cebulki włosa w odpowiednie składniki odżywcze, a także dostarczają dawkę hormonów, które mają olbrzymi wpływ na wzrost oraz strukturę włosa w różnych okresach naszego życia.

5. Są wystarczające silne, aby unieść 2 słonie

Średnio z naszej głowy wyrasta 80.000-150.000 tys. włosów. Składają się m.in. z wody, pigmentów, lipidów, minerałów oraz w ok. 85 proc. z keratyny. Keratyna to twarde i wytrzymałe białko, które chroni włosy przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi – z keratyny zbudowane są również rogi, kopyta, pazury zwierząt czy pióra i dzioby ptaków. Jeśli twoje włosy są w dobrej kondycji a ich zewnętrzna warstwa nienaruszona, to są one niezwykle silne i wytrzymałe. Na tyle, że nawet pojedynczy kosmyk włosa jest w stanie utrzymać 100 g  – co odpowiada ciężarowi 1 jabłka. A więc wszystkie twoje włosy mogą utrzymać ciężar równoważny 2 słoniom.

6. Ultradługie włosy Roszpunki to nie fikcja

Roszpunka z baśni braci Grimm miała długie i mocne włosy – takie włosy teoretycznie mógłby zapuścić każdy z nas. Codziennie tracimy średnio 100 włosów, natomiast, gdyby pojedyncza osoba w ciągu swojego życia nigdy nie obcięła włosów, to ich całkowita długość wyniosłaby ok. 9,6 m. Z drugiej strony, jeśli do tej długości dodamy ich całkowitą objętość na głowie, to w ciągu całego życia nasze włosy osiągnęłyby 1000 km – to większy dystans niż przejechanie Polski wzdłuż i wszerz!

Obecnie posiadaczką najdłuższych włosów na świecie jest Asha Mandela, pochodząca z Trynidadu i Tobago mieszkanka USA, której włosy mierzą prawie 17 metrów długości i ważą aż 19 kilogramów.

7. Włosy są jak osobisty pamiętnik

Krew, mocz czy ślina to nie jedyne substancje, które mogą stanowić istotne źródło informacji. Włos bowiem zawiera informacje o wszystkim, co kiedykolwiek znajdowało się w ludzkim krwiobiegu, w tym o narkotykach, dopalaczach czy alkoholu. To czyni badanie włosa z jedną z najskuteczniejszych technik analitycznych i jednym z najczęściej stosowanych typów dowodów przez kryminalistykę, policję, sądy, a nawet pracodawców – takie testy są szczególnie popularne w Stanach Zjednoczonych. Jedyną rzeczą, której nie można zidentyfikować za pomocą badania włosa jest… płeć. Włosy kobiety oraz mężczyzny są identyczne w strukturze.

8. Robot pomoże pozbyć się łysiny

Kiedy zaczyna się łysienie? Kiedy zaczynasz zauważać prześwity na głowie. Właśnie wtedy ilość włosów spada poniżej 50 na cm2. Najczęstszym powodem utraty owłosienia jest łysienie androgenowe, które spowodowane jest działaniem hormonu DHT. Ubytki można jednak odbudować poprzez zabieg przeszczepu włosów, w którym asystentem chirurga będzie robot. Robot ARTAS System z Doliny Krzemowej działa precyzyjniej oraz szybciej od ludzkiej ręki – Robot skanuje skalp pacjenta i „czyta” go niczym mapę. Potrafi wybrać najlepszej jakości mieszki włosowe do przeszczepu oraz oszczędzić te zdrowe, co przekłada się na rezultaty. Roboty medyczne rewolucjonizują kardiochirurgię, neurologię, a teraz również zabiegi transplantacji włosów  – wyjaśnia dr Turowski.

9. Włosy niczym dr House

Włosy podobnie jak język stanowią dobre narzędzie diagnostyczne. Jako że komórki włosa są jednymi z najszybciej rozwijających się w organizmie (zaraz po szpiku kostnym), to ich stan, czyli kruchość, blask lub matowość, a także utrata gęstości mogą być istotnym komunikatem na temat naszego zdrowia.

- Jeśli włosy wypadają garściami, przerzedzają się może to świadczyć m.in. o niedoborze witamin z grupy B, witaminy D, żelaza, cynku, selenu, krzemu, białka, nadmiarze witaminy A, o problemach z tarczycą (nadczynność, niedoczynność), cukrzycy typu 1, anemii, chorobach autoimmunologicznych takich jak zapalenie Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa, toczeń rumieniowaty, łysienie plackowate, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, ale poza tym może być też objawem grzybicy skóry głowy, zapalenia ropnego mieszków włosowych czy zespołu policystycznych jajników. Wtedy tracenie włosów jako jeden z pierwszych objawów może przyśpieszyć naszą wizytę u lekarza, diagnozę oraz samą terapię choroby – mówi ekspert.