50 lat tabletki antykoncepcyjnej
Pigułka, która zrewolucjonizowała życie kobiet i mężczyzn na całym świecie obchodzi swoje 50-lecie. 9 maja 1960 roku na rynek trafiła pierwsza tabletka antykoncepcyjna.
Historia pigułki zaczęła się jednak dużo wcześniej, w latach 20. Austriacki endokrynolog Ludwig Haberlandt z Uniwersytetu w Innsbrucku przeprowadził wówczas eksperyment na królikach, który wykazał, że substancja obecna w jajnikach ciężarnych samic po wszczepieniu innym samicom zapobiega ich zapłodnieniu.
Kolejnym krokiem była synteza noretyndronu, substancji o właściwościach antykoncepcyjnych, którą w 1951 roku przeprowadził Carl Djerassi w laboratorium firmy Syntex. Podobną syntezę wykonał rok później chemik polskiego pochodzenia Frank Colton współpracujący z amerykańskim koncernem Searle. W rezultacie szeroko zakrojonych badań w 1955 roku amerykański biolog Gregory Pincus doprowadził do powstania pierwszej pigułki antykoncepcyjnej o nazwie Enovid.
Enovid pojawił się w amerykańskich aptekach w 1960 roku, gdy tylko został zatwierdzony przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków. Na polski rynek tabletka zawitała w 1966 roku. Od tej pory życie milionów kobiet uległo znaczącej zmianie.
"Możliwość kontrolowania płodności przyczyniła się do równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy, rodzinie, edukacji oraz w związku intymnym" - podkreśla Frances Kissling z organizacji Women Deliver.
Choć w ciągu dwóch pierwszych lat od pojawienia się tabletki w aptekach stosowało ją 1,2 mln Amerykanek, w niektórych stanach preparat ten wciąż pozostawał nielegalny.
W 1961 roku dyrektor wykonawcza Ligi Planowanego Rodzicielstwa Estelle Griswold i Lee Buxton z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Yale, otworzyły w Connecticut Centrum Planowanego Rodzicielstwa, gdzie przepisywały kobietom środki antykoncepcyjne i udzielały rad dotyczących ich stosowania. Za udostępnianie środków antykoncepcyjnych kobiety zostały aresztowane i wymierzono im kary w wysokości 100 dolarów grzywny. Griswold i Buxton odwołały się jednak do Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, który w 1965 roku ostatecznie uznał, że stosowanie środków antykoncepcyjnych jest prywatną decyzją obywateli.
Po orzeczeniu sądu pigułka została zalegalizowana we wszystkich pięćdziesięciu stanach. Pół wieku po wprowadzeniu na rynek wciąż jest w USA najczęściej wybieraną formą zapobiegania ciąży.
50. rocznica wprowadzenia na rynek pigułki antykoncepcyjnej przypada w drugą niedzielę maja, kiedy Amerykanie obchodzą Dzień Matki.
