Jak rozpoznać chorobę trzustki?
Ten niewielki narząd (ważący 60-125 g i mający 15-20 cm długości oraz 3-5 cm szerokości) jest niezastąpiony przy trawieniu białek, tłuszczów i węglowodanów. Wytwarza sok trzustkowy, który zawiera dwuwęglany i enzymy (m.in. trypsynę, lipazę, amylazę, fosfolipazę, elastazę). Rozkładają one składniki pokarmowe, dzięki czemu je przyswajamy. Organ ten zajmuje się też wydzielaniem insuliny, która odpowiada za właściwe stężenie glukozy we krwi. Tak więc bez prawidłowej pracy trzustki trudno mówić nie tylko o dobrej przemianie materii, ale i właściwym poziomie cukru w organizmie.
Stan trzustki można sprawdzić badając we krwi i moczu poziom enzymu amylazy (AMI) i leukocytów. Jej kondycję ukazuje też USG jamy brzusznej, choć nie zawsze jest ono miarodajne, bo trzustkę częściowo zasłania żołądek.
Stan zapalny
Symptomy ostrego stanu zapalnego (OZT) to silny ból brzucha, nudności, wymioty, gorączka, wzdęcia, spadek ciśnienia, przyspieszone tętno, zaburzenia świadomości. Przyczyny to duża ilość tłuszczu, alkoholu, niektóre leki, urazy jamy brzusznej, bulimia, mutacje genów, które aktywizują enzymy trzustkowe. Zdarza się też zapalenie o nieznanych przyczynach. Wszystkie te czynniki prowadzą do samotrawienia trzustki przez enzymy.
Przewlekłe zapalenie trzustki to zwykle następstwo niewielkiego ostrego zapalenia. Cierpią na nie alkoholicy, osoby z mukowiscydozą, kamicą dróg żółciowych. Chory ma biegunki, stany podgorączkowe, cukrzycę, chudnie, nie ma apetytu. Czuje też tępy, dokuczliwy ból w lewym boku, pod żebrami.
W ostrej fazie choroby konieczny jest pobyt na oddziale intensywnej opieki medycznej i ścisła dieta. Pacjent nie może jeść i pić, niekiedy wykonuje się operację. Po pobycie w szpitalu powinien co najmniej przez 2 miesiące stosować lekkostrawną dietę z ograniczeniem tłuszczów i białka oraz jeść co najmniej 5 posiłków dziennie.
Może mieć on charakter zapalny lub nowotworowy. Objawy to ból nad pępkiem promieniujący aż do pleców lub żeber, silne wzdęcia i wymioty po jedzeniu.
Chory nie ma apetytu, chudnie, żółknie mu skóra. Pojawiają się obrzęki nóg i bóle żył. Zależnie od rodzaju i stadium choroby, stosuje się operację i wycięcie guza oraz chemioterapię, której celem jest pozbycie się komórek nowotworowych z organizmu.
Warto dołożyć starań, aby chronić ten ważny organ i zadbać o dietę niskotłuszczową. Tłuszcz sprzyja bowiem kamicy żółciowej, a ta jest przyczyną zapalenia trzustki.
Unikajmy smażonego mięsa, ziemniaków, makaronów. Najlepsze jest chude mięso drobiowe, cielęcina, potrawy gotowane w wodzie i na parze. Zrezygnujmy z konserwantów, ostrych przypraw, gotowych produktów, ograniczajmy alkohol (powoduje on 80 proc. ostrych zapaleń trzustki).
