Kiedy kręgosłup daje ci się we znaki
Dolegliwości spowodowane przez kręgosłup mogą być bardzo mylące. Czasem są to np. zawroty głowy, ból kolana albo drętwienie ręki. Sprawdź, jak rozpoznać, które kręgi mogą być przeciążone i jak skutecznie walczyć z bólem.
Ból szyi i karku
Szyjny odcinek kręgosłupa nadmiernie obciążamy, gdy trzymamy głowę w niewłaściwej pozycji, np. pochylamy się nad książką. Częstą przyczyną dolegliwości jest też silne napinanie mięśni karku i szyi spowodowane stresem lub zmęczeniem. Innym powodem bólu są zmiany zwyrodnieniowe kręgów szyjnych.
Objawy - Możesz odczuwać ból szyi, ramion, karku, drętwienie ręki czy ramienia, który promieniuje do łopatki i barku. Czasem pojawia się ból z tyłu głowy - nasila się, gdy pochylasz głowę do przodu i do tyłu lub obejmuje kark i promieniuje do czoła. Towarzyszą mu wówczas nudności, mroczki przed oczami, a nawet wymioty. Przeciążone kręgi szyjne powodują też bóle oczu i szumy w uszach.
Co możesz zrobić sama - W bolące miejsce wmasuj rozluźniający mięśnie olejek lawendowy. Na kark zrób ciepły okład. Śpij na specjalnie wyprofilowanej poduszce ortopedycznej, która dopasowuje się kształtem do szyi i podtrzymuje kręgosłup szyjny, eliminując napięcie mięśni i zapobiegając sztywnieniu karku.
Rehabilitacja - Ulgę w dolegliwościach bólowych oraz odciążenie kręgosłupa szyjnego, a także zwiększenie ruchomości, przyniesie tzw. wyciąg szyjny. Zabieg jest wykonywany w pozycji leżącej lub siedzącej zależnie od tego, które kręgi szyjne wymagają leczenia. Polega na "rozciągnięciu" kręgosłupa przez podwieszenie do tzw. pętli Glissona. Trwa około 20 minut. Aby uzyskać efekt, z reguły stosuje się serię od kilku do kilkunastu zabiegów.
Ruch, który pomoże - Wskazane są codzienne spacery oraz marsze, najlepiej z kijkami nordic walking - przynajmniej trzy razy w tygodniu. Kręgosłup szyjny nie lubi natomiast jazdy na rowerze, bo głowa jest wówczas za bardzo odchylona do tyłu. Może to powodować sztywność karku i wywoływać ból głowy w potylicy.
Ból w klatce piersiowej
Prawidłowa budowa kręgosłupa umożliwia pracę narządów wewnętrznych, np.płuc i serca. Dolegliwości w odcinku piersiowym pojawiają się często u osób, które siedzą przez wiele godzin w nieprawidłowej pozycji, z pochylonym do przodu tułowiem. Mogą być także efektem skrzywienia kręgosłupa, pamiątką wad postawy, np. z okresu dzieciństwa.
Objawy - Odczuwasz ból pleców lub w klatce piersiowej umiejscowiony w okolicy mostka. Może nasilać się przy głębokim wdechu i występować tylko po jej jednej stronie. Kiedy umiejscowi się po lewej, sugeruje ból serca. Jeśli jest tępy, narasta stopniowo i znika przy zmianie pozycji - pochodzi od kręgosłupa (ból sercowy jest ostry, przeszywający). Z kolei ból po prawej stronie mylimy z dolegliwościami wątroby czy pęcherzyka żółciowego.
Co możesz zrobić sama - Weź ciepły prysznic, staraj się strumieniem wody rozmasować napięte mięśnie. Ciepło rozluźnia i łagodzi ból. Pomoże ci także ciepła kąpiel z dodatkiem kilku kropli (5-8) olejku cedrowego; aby odczuć efekt, poleż w wannie 15-20 minut.
Śpij na odpowiednio twardym, sprężystym materacu, który ugina się pod ciężarem ciała. Najlepiej naucz się spać z nogami ugiętymi.
Wzmacniaj i rozciągaj mięśnie, ćwicząc codziennie rano i wieczorem przez 5 minut: w pozycji stojącej ściągnij i rozluźniaj łopatki, splatając ręce za plecami i wyciągając głowę dołu; rób "koci grzbiet": uklęknij, oprzyj łokcie na podłodze, głowę opuść, chowając między ramiona, następnie rozluźnij mięśnie brzucha i podnieś dolną część brzucha, wyginając tułów w łuk.
Rehabilitacja - Polecanym zabiegiem są ultradźwięki. To fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, powodujące zmienność ciśnienia w tkankach. Miejsce naświetlane takimi falami (fizykoterapeuta przesuwa po ciele głowicę z ultradźwiękami) podlega mikromasażowi, który działa przeciwbólowo, rozluźnia mięśnie, zwiększa ich elastyczność, poprawia ukrwienie. Efekt przyniesie ok. 10 zabiegów po 8-10 minut.
Ruch, który pomoże - Dla odcinka piersiowego szczególnie polecane jest pływanie. Wówczas wszystkie mięśnie pracują równomiernie, poprawia się więc stabilizacja kręgosłupa. Możesz pływać na plecach lub kraulem, natomiast żabka, szczególnie z głową nad wodą, nie jest wskazana, bo może powodować dodatkowy ból.
Bóle krzyża promieniujące do nogi
Dwie trzecie schorzeń kręgosłupa dotyczy części lędźwiowej. Przyczyną bólów krzyża są często zmiany zwyrodnieniowe lub wypadnięcie krążka międzykręgowego, czyli tzw. dysku.
Objawy - Zazwyczaj pojawia się ostry, przewlekły ból w okolicy krzyża. Kiedy promieniuje wzdłuż pośladków, biodra, aż do palców stopy, wówczas jest to objaw rwy kulszowej, czyli ucisku na najdłuższy ze wszystkich nerw kulszowy. Przyczyną jest zwykle wypadnięcie dysku lub zmiany zwyrodnieniowe. Ból dopada po gwałtownym ruchu, często też po podniesieniu jakiegoś ciężaru. Czasem może ci się wydawać, że dokucza ci brzuch lub nerka, a jedynym sygnałem, że ten ból pochodzi od kręgosłupa, jest drętwienie nóg.
Co możesz zrobić sama - Zrób masaż bolącego miejsca, używając żelu przeciwbólowego lub maści przeciwzapalnej, rozgrzewającej, np. maści borowinowej. Kiedy dopadnie cię atak bólu, najlepiej połóż się na jakiś czas na wznak na twardym podłożu z nogami ugiętymi w stawach biodrowych i kolanowych, pod kolana możesz ułożyć wałek, np. ze zrolowanego koca.
Rehabilitacja - Ulgę przyniesie ci zabieg krioterapii punktowej. Polega on na przyłożeniu do bolesnego miejsca aplikatora ze schłodzonym do ok. -120°C azotem, lub do -80°C dwutlenkiem węgla. Zabieg trwa 2-3 minuty i ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozluźnia mięśnie, poprawia krążenie krwi. Zazwyczaj trzeba wziąć serię (ok. 10 -12) zabiegów.
Ruch, który ci pomoże - Polecane jest pływanie na plecach lub kraulem. Niewskazane natomiast bieganie - twarde odbicie od ziemi powoduje mikrowstrząsy, które mogą uszkodzić dyski. Unikaj też sportów typu koszykówka, siatkówka, ponieważ wszelkie wyskoki powodują niekontrolowane przeciążenie kręgosłupa lędźwiowego.
Możesz zapisać się na zajęcia typu "joga dla kręgosłupa", czyli specjalnie dobrany zestaw pozycji jogi. Spośród klasycznych ćwiczeń jogi (asanów) na trening zostały wybrane te, które najkorzystniej oddziałują na kręgosłup. Asany te mają działanie wzmacniające, uelastyczniające i odciążające kręgosłup.
Pomoże ci też aqua aerobic. Ciało w wodzie waży mniej, więc ćwiczenia nie przeciążają kręgosłupa. Dobre efekty przynoszą też hydromasaże. Rozluźniają mięśnie i łagodzą ból.
Wypadł ci dysk. Co to oznacza?
Tak naprawdę wypadnięcie dysku nie polega wcale na wysunięciu się krążka międzykręgowego z szeregu innych, choć tak to sobie wyobrażamy. Polega na rozerwaniu pierścienia i wysunięcie przez tę szczelinę tzw. jądra miażdżystego. To powoduje ucisk na pobliski nerw i jest przyczyną bólu oraz zaburzeń czucia.