Kleszczowe zapalenie mózgu: Objawy i leczenie

Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba wywoływana przez flawiwirusa, należącego do tej samej rodziny wirusów, które są odpowiedzialne za wirusowe zapalenie wątroby typu C, żółtą febrę czy dengę. Aby się nim zarazić, wystarczy jedynie ukłucie malutkiej larwy kleszcza. Nosicielami wirusa są również jelenie, sarny, zające oraz ptaki i gryzonie, a także domowe zwierzęta, takie jak owce czy kozy. Do zakażenia może też więc dojść poprzez spożycie ich niepasteryzowanego mleka, jest to jednak bardzo rzadkie. Wirus atakuje centralny układ nerwowy – mózg i opony mózgowo-rdzeniowe. Może być też przyczyną śmiertelnie niebezpiecznych powikłań. Najwięcej zakażonych kleszczy występuje w rejonach północno-wschodniej Polski, a także w województwie lubelskim i opolskim.

Okres inkubacji wirusa trwa od 2 do 28 dni. W tym czasie wirus namnaża się w organizmie – początkowo w miejscu wkłucia się kleszcza, a następnie zaczyna się rozwijać w pobliskich węzłach chłonnych i narządach. Pierwsze objawy najczęściej występują po tygodniu od ukąszenia pajęczaka i przypominają grypę. Charakterystyczne są bóle głowy, stawów i mięśni, gorączka, dreszcze, ogólne złe samopoczucie i osłabienie, nudności oraz brak apetytu. Utrzymują się one przez około tydzień, dlatego większość osób jest przekonana, że miała do czynienia ze zwykłą infekcją. Niestety w tym czasie wirus przedostaje się do ośrodkowego układu nerwowego. W ciągu 20 dni od wystąpienia pierwszych objawów pojawiają się symptomy drugiej fazy choroby. Mają one o wiele bardziej gwałtowny przebieg. Pacjenci zmagają się z bardzo wysoką gorączką, wymiotami i sztywnieniem karku.

Kleszczowe zapalenie mózgu w zależności od reakcji organizmu może przybrać ciężką postać. Najczęściej dochodzi do zaatakowania opon mózgowych, a więc najlżejszego rodzaju schorzenia. Niestety powikłania wywołują asymetryczne niedowłady kończyn, osłabienie lub zanik mięśni, a także silne bóle stawów i mięśni oraz mrowienia i drętwienia na skórze. Jeśli wirus zaatakuje mózg, charakterystyczne są stany depresyjne, zaburzenia świadomości, problemy z widzeniem, a nawet myśli samobójcze. Zdarza się, że objawy pozostają na całe życie, mimo leczenia. Chorzy muszą się wtedy zmagać z regularnymi bólami głowy, niedowładami kończyn, trwałym osłabieniem lub zanikiem mięśni, a także depresją.

Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu

Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu jest trudne i długie - trwa od kilku miesięcy do roku. Ze względu na ryzyko groźnych komplikacji, a nawet utraty życia często wymaga hospitalizacji. Terapia ma charakter objawowy – choremu podaje się silne środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, a także leki wzmacniające układ nerwowy. Najskuteczniejszą ochroną przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepionka podawana w trzech dawkach. Pierwszą najlepiej przyjąć zimą. Dawki przypominające powinno się stosować co 3-5 lat.