Nadczynność przytarczyc: Choroba, która lubi się maskować
Niepozorne gruczoły mogą powodować poważne problemy, dając różne, mylące lekarzy objawy. Kłopoty z żołądkiem, wzrokiem, sercem i nadciśnienie to tylko początek listy.
Przytarczyce są niewielkie, ale mają ważną misję do spełnienia. Regulują gospodarkę wapniem i fosforem, wydzielając parathormon (PTH). Gdy powstaje go za dużo, mówimy o nadczynności tych gruczołów. Choć choroba nawet przez kilka lat może nie dawać żadnych symptomów, wpływa negatywnie na cały organizm.
Przytarczyce ciężko zlokalizować. Nazwa sugeruje, że znajdują się na szyi, w pobliżu tarczycy. Jednak czasem ukrywają się wewnątrz niej, a także w grasicy, worku osierdziowym, śródpiersiu, niekiedy w jamie brzusznej.
Zwykle występują cztery przytarczyce, ale niektórzy mogą mieć ich mniej lub więcej. Nawet lekarze w badaniu obrazowym miewają trudności z odróżnieniem ich od węzłów chłonnych lub guzków tarczycy!
Kamica nerkowa to najczęstszy symptom. Występuje w 60 proc. przypadków nadczynności przytarczyc. Choroba dotyczy wtedy zazwyczaj obu nerek i często objawia się kolką nerkową. Niestety, zdarza się, że urolog latami zaleca jedynie picie dużych ilości wody i kieruje na zabiegi rozbijania kamieni nerkowych.
Nasza rada: By zdiagnozować nadczynność przytarczyc, wystarczy wykonać trzy proste i niedrogie badani - poziomu parathormonu, stężenia wapnia we krwi oraz wydalania wapnia z moczem.
Zdarza się, że problemy z tymi gruczołami wywołują chorobę wrzodową. Nadmiar parathormonu pobudza wydzielanie innego hormonu - gastryny, która z kolei wzmaga wytwarzanie kwasu solnego. Przy nadkwasocie rozwija się choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy. Dodatkowo wysoki poziom PTH zwiększa ryzyko zapalenia trzustki i jej kamicy.
Nasza rada: Zgaga oraz bóle żołądka nie są banalnymi dolegliwościami. Jeśli nie ma poprawy po czterech tygodniach przyjmowania dostępnych bez recepty inhibitorów pompy protonowej, idź do lekarza.
***Zobacz także***
Osteoporozie nie zawsze winna jest menopauza. Zmniejszenie gęstości tkanki kostnej, bóle kości i skłonność do złamań nawet wskutek niewielkich urazów są objawami, których nie należy tłumaczyć jedynie wiekiem. Gdy osteoporoza pojawia się przed menopauzą albo postępuje szybko, można podejrzewać, że u podłoża problemów leży właśnie nadczynność przytarczyc. Wtedy rozwoju choroby nie da się zahamować dużymi dawkami wapnia.
Nasza rada: Profilaktycznie wykonuj badania gęstości kości - pierwszy raz po pięćdziesiątce, a jeśli w rodzinie występowała osteoporoza - po czterdziestce.
Choroba atakuje układ nerwowy i serce. Nadczynność gruczołów może wywołać problemy z widzeniem przypominające zaćmę, migrenę, depresję, zwapnienia w zastawkach serca i naczyniach krwionośnych oraz zaburzenia rytmu serca (zwłaszcza jeżeli masz tętno niższe niż 50/min.).
Nasza rada: W takich sytuacjach należy zbadać poziom parathormonu.
Przyczyną nadczynności z reguły jest gruczolak przytarczycy. Choć jest to zmiana niezłośliwa, należy ją zlokalizować i operować. Lekarz może w takiej sytuacji zlecić wykonanie RTG i USG szyi, jednak to PET (rodzaj nowoczesnej tomografii komputerowej) okazał się przełomową metodą pozwalającą namierzyć gruczolaka w aż 80-90 proc. przypadków. Niestety, badanie to u osób z nadczynnością przytarczyc nie jest refundowane, choć NFZ płaci za nie w przypadku raka nerki i prostaty.
Korzyści z usunięcia chorej przytarczycy są widoczne i odczuwalne natychmiast. U większości pacjentów po operacji ustępuje kamica nerkowa i inne schorzenia wywołane nadczynnością tego gruczołu.
Zobacz także:
