Rak piersi. Kto znajduje się w grupie ryzyka?
Szacuje się, że rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy, który występuje wśród kobiet. Rocznie nawet kilkanaście tysięcy Polek słyszy przerażającą diagnozę. Profilaktyczne badania mogą jednak uratować życie, a wcześnie rozpoznany nowotwór może zostać całkowicie wyleczony. Październik to Miesiąc Świadomości Raka Piersi. Przyjrzyjmy się więc, jakie są czynniki zwiększające ryzyko zachorowania.
Różowy październik
Od 1985 roku na całym świecie październik uchodzi za Miesiąc Świadomości Raka Piersi. To czas, w którym z każdej strony słychać głosy przypominające o profilaktycznych badaniach, objawach i rokowaniach. 15 października obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi, a jego symbolem jest różowa wstążka.
Według danych rak piersi to najczęściej występujący nowotwór na całym świecie. W 2020 roku odnotowano aż 2,3 mln nowych zachorowań. W grupie nowotworów złośliwych, które powodują najwięcej zgonów, rak piersi plasuje się na drugim miejscu zaraz po raku płuca i oskrzeli. Co roku kilka tysięcy Polek umiera z powodu złośliwego nowotworu piersi.
Profilaktyka raka piersi
Mimo że choroba zbiera śmiertelne żniwo, regularne badania piersi, a także pierwsze oznaki choroby są często lekceważone. Profilaktyka to pierwszy krok do pokonania nowotworu i szansa na wyzdrowienie. Warto podkreślić, że rak piersi we wczesnych stadiach jest zupełnie bezbolesny.
Nowotwory w pierwszych etapach zazwyczaj nie dają o sobie znać, a jeśli już pojawiają się pewne sygnały, to często są mylnie odbierane bądź ignorowane. W przypadku raka piersi istotna jest więc profilaktyka, która pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych. W związku z tym ważne, by kobiety od 20. do 30. roku życia co dwa lata wykonywały USG piersi, a w późniejszym wieku nawet co roku. Mammografia jest natomiast zalecana kobietom od 50. do 69. roku życia. W Polsce to badanie jest refundowane i całkowicie darmowe. Nie można również zapominać o regularnym samobadaniu piersi, które pozwala zauważyć pewne zmiany. Zaleca się wykonywać je między szóstym a dziewiątym dniem cyklu, najlepiej co miesiąc.
Warto skonsultować się ze specjalistą w przypadku nawet najmniejszych zmian, które pojawiły się od momentu wcześniejszego badania. Do tych niepokojących zaliczają się m.in. wyczuwalne guzki i zgrubienia zarówno w piersiach, jak i pod pachami, zmiany w kształcie oraz wielkości piersi, które nie ustępują po zakończeniu menstruacji, a także poszerzenie żył i wciągnięcie brodawki. Do wizyty u lekarza powinna skłonić zmiana koloru skóry oraz wgłębienie na piersi, zaczerwienienie oraz krwisty płyn z brodawki.
Czynniki ryzyka rozwoju raka piersi
Wiele osób ignoruje wszelkie dolegliwości i zmiany, które mogą świadczyć o pojawieniu się choroby. Dotyczy to nie tylko raka piersi, ale wielu innych chorób. Powodów jest wiele. Może to być strach przed diagnozą, lęk przed wizytą u lekarza, czy też przeświadczenie o niskiej szansie na zachorowanie.
W przypadku raka piersi uznaje się, że ryzyko jego wystąpienia jest uzależnione od wieku. Szacuje się, że najczęściej występuje u kobiet po 50. roku życia. To jednak wcale, że oznacza, że młodsze kobiety nie są na niego narażone i powinny zrezygnować z regularnych badań.
Warto podkreślić, że do czynników ryzyka zalicza się również obciążenia genetyczne. Mowa tu przede wszystkim o pojawieniu się choroby wśród krewnych, m.in. u matki bądź siostry. By uzyskać informacje o ryzyku wystąpienia raka piersi, można wykonać badanie mutacji genów BRCA1 i BRCA2.
Wiek, płeć i mutacja genów to jednak nie wszystkie czynniki, które mogą mieć wpływ na wystąpienie raka piersi. Zalicza się do nich również bezdzietność, późne urodzenie pierwszego dziecka, chroniczny stres, późną menopauzę oraz wczesną miesiączkę, a także długotrwałe stosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Poza tym w grupie czynników zwiększających ryzyko pojawienia się raka piersi znajduje się ekspozycja na promieniowanie jonizujące. Może to więc dotyczyć osób, które wcześniej były leczone napromieniowaniem nowotworów powstałych w obrębie klatki piersiowej.
Jak widać, trudno tu mówić o przyczynach. Wyróżnia się jedynie czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia raka piersi. Do puli tych wyżej wymienionych zalicza się również złą dietę, otyłość, nadmierne spożywanie alkoholu, a także niewłaściwy styl życia i brak aktywności fizycznej. Z tego wynika, że zmiana pewnych nawyków może nieco obniżyć ryzyko zachorowania na raka piersi.
***
