Reumatyzm: 20 mitów o objawach i leczeniu

1. MIT: Nie ma co się go obawiać przed skończeniem 50-60 lat.

To przekonanie wynika stąd, że większość z nas kojarzy reumatyzm z narzekaniem staruszków na ból kolan... W rzeczywistości zachorować można, mając 40, a nawet 30 lat. Pamiętajmy, że pod pojęciem reumatyzm kryje się nie jedno, ale 200 różnych schorzeń. Najbardziej znane to reumatoidalne zapalenie stawów i choroba zwyrodnieniowa.

2. MIT: Atakuje i zniekształca stawy.

Choroba reumatyczna może rozwinąć się w każdym miejscu w organizmie, gdzie występuje tzw. tkanka łączna - nie tylko w stawach, ale także np. w narządach wewnętrznych. Miejsca te są atakowane przez układ odpornościowy (nie do końca wiadomo dlaczego).

3. MIT: Powodem bólu stawów są zimno i wilgoć.

Nie zostało do końca wyjaśnione, co powoduje, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki i rozwija się RZS lub inna choroba reumatyczna. Wiadomo jednak, że do pewnego stopnia sprzyjają temu m.in.: występowanie choroby w rodzinie, złe warunki życia, infekcje, stresy.

4. MIT: Łatwo się zorientować, że to reumatyzm.

Często na początku choroby nie występują żadne dolegliwości, które można by skojarzyć z reumatyzmem, a które skłoniłyby do wizyty u lekarza. Tak może być przez wiele tygodni, a nawet miesięcy. Niekiedy pojawia się przewlekłe zmęczenie, któremu towarzyszą objawy grypopodobne: uczucie osłabienia, stan podgorączkowy, ból mięśni, brak apetytu, chudnięcie.

5. MIT: Typowym objawem są zgrubienia na stawach palców rąk.

Mogą, ale nie muszą występować. To zależy od choroby reumatycznej. Schorzeniem, przy którym zazwyczaj się pojawiają, jest reumatoidalne zapalenie stawów (inne objawy to m.in. poranna sztywność i ból stawów). Warto pamiętać, że tego typu zmiany mogą występować nie tylko na palcach, ale także w obrębie narządów (np. płuc - przy RZS).

6. MIT: Specjalista może na "oko" stwierdzić, co dolega pacjentowi.

Nie może i nie powinien. Konieczne są specjalistyczne badania - np. krwi na obecność czynnika reumatoidalnego (RF), przeciwciał przeciwcytrulinowych (anty-CCP), przeciwjądrowych (ANA), RTG.

7. MIT: To bolesne, ale niegroźne schorzenie. Choroby reumatyczne mogą mieć wiele niebezpiecznych powikłań. Są to m.in.: miażdżyca tętnic, zawał serca i udar mózgu, zapalenie płuc, niedokrwistość, osteoporoza, zapalenie spojówek, zespół kanału nadgarstka, niewydolność nerek.

8. MIT: Leczeniem zajmuje się lekarz reumatolog.

Osoba chorująca na reumatyzm może wymagać opieki także innych specjalistów, np.: kardiologa, nefrologa, fizykoterapeuty, psychiatry - w zależności od zmian, jakie choroba wywołała w jej organizmie. Kieruje ją do nich lekarz reumatolog - np. na podstawie uzyskanych wyników badań i stwierdzeniu nieprawidłowości w układzie krążenia, oddechowym, wydalniczym.

9. MIT: Płeć nie ma znaczenia, kobiety i mężczyźni chorują tak samo często.

Kobiety chorują częściej od mężczyzn np. na reumatoidalne zapalenie stawów (3-krotnie) i na toczeń rumieniowaty układowy (aż 10-krotnie). Natomiast u panów częściej występuje np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (3-krotnie).

10. MIT: Należy do minimum ograniczyć aktywność fizyczną i jak najwięcej odpoczywać.

Unikanie ruchu grozi osłabieniem i przykurczem mięśni. Stawy stają się przez to mniej ruchome i niestabilne. Trudniej nimi poruszać, przemieszczać się, wykonywać codzienne czynności. Ale uwaga! W okresie tzw. zaostrzenia choroby (gdy dolegliwości są najsilniejsze), wskazany jest częsty odpoczynek i np. drzemki w ciągu dnia.

11. MIT: Można się wyleczyć dzięki różnym suplementom diety.

Niestety, nie jest to możliwe. Ale niektóre preparaty mogą być pomocne w złagodzeniu dolegliwości i zapobieganiu powikłaniom reumatyzmu, takim jak np. osteoporoza czy choroba wieńcowa. Zalecane mogą być m.in.: glukozamina, chondroityna, wapń i wit. D, kwasy omega-3.

12. MIT: Sposób odżywiania się nie ma większego znaczenia przy tego typu problemach.

Dzięki zmianom w diecie można poprawić swoje samopoczucie. Zalecane jest m.in., by codziennie jeść dużo warzyw i owoców, kilka porcji produktów pełnoziarnistych (1 porcja to np. 1 kromka pieczywa) i mlecznych o zmniejszonej zawartości tłuszczu (1 porcja to np. 1 szklanka kefiru). Kilka razy w tygodniu należy też sięgać po tłuste ryby morskie. Natomiast im mniej w diecie produktów przetworzonych, tym lepiej.

13. MIT: Na reumatyzm nic nie pomoże.

Choć leczenie chorób reumatycznych jest trudne, wraz z rozwojem medycyny - coraz bardziej skuteczne. Dzięki połączeniu farmakologii z rehabilitacją można nie tylko złagodzić dolegliwości, ale także zahamować postęp choroby.

14. MIT: Tryb życia nie wpływa na dolegliwości.

Na co dzień nasilać je mogą m.in.: nadmiar stresów, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, zbyt mała ilość snu, stosowanie restrykcyjnych diet odchudzających.

15. MIT: Pływanie w basenie szkodzi stawom.

Jest bardzo zalecane m.in. przy: zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa i przewlekłej dyskopatii (na plecach), zwyrodnieniach bioder (tzw. żabką), reumatoidalnym zapaleniu stawów (każdym stylem). Uwaga! Woda powinna mieć min. 27 stopni.

16. MIT: Żadne ćwiczenia nie pomogą.

Odpowiednia, dobrana przez rehabilitanta gimnastyka jest niezbędna dla zachowania sprawnych stawów, np. przy RZS. Ćwiczenia są bardzo proste i zajmują niewiele czasu, np. kartkowanie książki każdym palcem z osobna, dotykanie kciukiem do każdej opuszki, dociskanie złożonych dłoni, w pozycji leżącej zginanie i przyciąganie kolan do klatki piersiowej.

17. MIT: Zastrzyki do chorego stawu to najlepsza metoda leczenia choroby reumatycznej.

To zależy, jakie występuje schorzenie, na ile silne są dolegliwości, jakie efekty przynoszą inne metody. Ważny jest także ogólny stan zdrowia - czy nie występują przeciwwskazania do zastosowania tego typu leczenia (np. schorzenia układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, nerek). Zastrzyki z glikokortykosteroidami mogą pomóc np. przy RZS, toczniu rumieniowatym układowym, zesztywniającym zapaleniu kręgosłupa. Z kwasem hialuronowym - przy zwyrodnieniach. Ale decyzję o ich zastosowaniu podejmuje lekarz prowadzący.

18. MIT: Dzięki terapii komórkami macierzystymi można pokonać reumatyzm.

To metoda pomocna tylko w niektórych przypadkach. Sprawdza się tam, gdzie dochodzi do zniszczenia chrząstki stawowej (np. przy zwyrodnieniach). Pozwala ją odtworzyć. Ale może nie być skuteczna w przypadku tzw. zapalnych chorób reumatycznych (jak np. RZS).

19. MIT: Jak się zacznie leczenie, to już potem trzeba ciągle chodzić do lekarza.

Na początku wizyty są częstsze i odbywają się średnio co kilka tygodni. Potem, gdy lekarz ustali odpowiednią dawkę leków i poinstruuje pacjenta, jak powinien o siebie dbać, konsultacja ma miejsce np. raz na pół roku.

20. MIT: Nie trzeba brać żadnych leków, wystarczy pić zioła, by zwalczyć reumatyzm.

Choroba reumatyczna, czy to RZS, toczeń czy zwyrodnienia, nie minie dzięki stosowaniu ziół. Ale, stosując niektóre z tych roślin, można złagodzić dolegliwości i polepszyć swoje samopoczucie. Są to np.: kora wierzby (ma działanie przeciwzapalne),owoce dzikiej róży (ogólnie wzmacniające), owoce głogu (przeciwbólowe).

***Zobacz materiały o podobnej tematyce***