Dopadają osoby w każdym wieku. Pojawiają się nagle i są bardzo bolesne. Trzeba wiedzieć, co je wywołuje, bo tylko wtedy możemy sobie z nimi skutecznie poradzić.
Przyczyna 1: Zbyt duży wysiłek
Jeśli na co dzień niewiele się ruszamy, to np. intensywna praca na działce lub długa wycieczka rowerowa mogą prowadzić do mikrourazów mięśni. Ich "niewytrenowane" włókna naciągają się, co skutkuje bolesnym skurczem.
Szybka pomoc: Rozmasuj bolący mięsień - od zewnątrz w kierunku serca. Następnie delikatnie go rozciągnij: Stań ok. pół metra przed ścianą, oprzyj się o nią rękoma. Jedną nogę wysuń w przód. Napinaj mięśnie nogi stojącej z tyłu. Nie odrywaj stóp od ziemi. Stań na jednej nodze. Stopę drugiej staraj się przyciągnąć jak najbliżej do pośladka. Gdy rozciąganie nie pomoże, przyłóż zimny okład z kostek lodu zawiniętych w ręcznik.
Przyczyna 2: Utrata minerałów
Chodzi przede wszystkim o elektrolity: potas, wapń i magnez, które wspomagają przewodnictwo nerwowe i utrzymują prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowo-mięśniowego. Minerały te tracimy z powodu ostrej diety (np. kopenhaskiej) lub odwodnienia (np. z powodu biegunki, wysokiej temperatury, intensywnego pocenia się, picia zbyt małej ilości płynów).
Szybka pomoc: Wypij powoli szklankę wody z niewielką ilością soli i cukru, soku zmieszanego z wodą lub specjalnego płynu nawadniającego (Acidolit, Orsalit). W ten sposób doraźnie przywrócisz równowagę elektrolityczną i skurcze miną. Jeśli dolegliwości będą się powtarzać, warto iść do lekarza, który pomoże ustalić i usunąć powód tracenia minerałów.
Przyczyna 3: Siedzący tryb życia
Długie przebywanie w jednej pozycji prowadzi do niedostatecznego ukrwienia kończyn (zwłaszcza jeśli zakładamy nogę na nogę), które bronią się przed niedoborem składników odżywczych m.in. zaciśnięciem naczyń krwionośnych.
Szybka pomoc: Wstań i mimo bólu spróbuj przenieść ciężar ciała na "zaatakowaną" nogę, lekko uginając kolano. Staraj się przywrócić prawidłowe krążenie, poruszając stopami i stając raz na palcach, raz na piętach.
Przyczyna 4: Długotrwały stres
W wyniku stałego napięcia nadnercza produkują duże ilości adrenaliny - hormonu, który pobudza pracę narządów. To prowadzi do przeciążenia i skurczów.
Szybka pomoc: Przeznacz choć godzinę dziennie na relaks. Wspomagaj się uspokajającymi ziółkami. Przepis: wymieszaj po łyżce szyszek chmielu, korzenia kozłka, melisy i rumianku. Łyżkę mieszanki zalej szklanką wrzątku. Zaparzaj 15 min. Przecedź. Pij 2 razy dziennie po szklance naparu.
Kiedy jest potrzebna wizyta u lekarza
Regularnie pojawiające się skurcze mogą być objawem poważnych schorzeń. Co powinno zaniepokoić?
Skurcze, które odczuwasz jako ból całej łydki, mogą być objawem żylaków. Prawdopodobieństwo tej choroby wzrasta, gdy towarzyszy im obrzęk stóp lub kostek. Doraźnie ulgę przyniesie stosowanie żeli z wyciągiem z kasztanowca i heparyną oraz noszenie bielizny uciskającej - jednak najlepiej, by dobrał ją lekarz.
Jeśli skurczom mięśni towarzyszą bóle stóp, łydek i ud, trzeba sprawdzić, czy nie mamy do czynienia z miażdżycą lub cukrzycą. Dolegliwości spowodowane są wówczas niedożywieniem i niedotlenieniem naczyń krwionośnych. Lekarz zleci badania krwi (morfologia plus lipidogram) oraz USG dopplera (sprawdza, czy przepływ krwi w naczyniach jest swobodny). W zależności od wyników specjalista zaleci terapię - być może wystarczą ćwiczenia fizyczne i odpowiednia dieta. Jeśli zmiany są zaawansowane, prawdopodobnie konieczne będą leki obniżające poziom cholesterolu oraz ciśnienie.
lek. med. Aleksandra Mossakowska, spec. medycyny rodzinnej
