Specjalne diety na kobiece dolegliwości

Każda choroba wymaga innego leczenia. Często musi być ono wspomagane odpowiednią dietą. Pozwala oszczędzać chory narząd, ułatwia działanie leków, wspiera układ odpornościowy. Wiadomo już, że związek pomiędzy jedzeniem a zdrowiem jest nierozerwalny. Warto więc w swojej diecie dokonać koniecznych zmian, aby w ten sposób przyśpieszyć leczenie.

Niemal każda dieta lecznicza opiera się na daniach lekkostrawnych. Musi też dostarczyć wszystkich składników odżywczych, potrzebnych organizmowi. Głównym źródłem energii są węglowodany złożone. Niezbędne jest też pełnowartościowe białko oraz tłuszcze, szczególnie niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) Omega -3 i Omega - 6. W żadnej diecie nie może zabraknąć też warzyw i owoców, choć nie wszystkie są zalecane w poszczególnych chorobach.

Aby dieta spełniała swoją rolę leczniczą, trzeba przestrzegać pewnych zasad. Unikaj przede wszystkim produktów o dużej zawartości tłuszczu zwierzęcego, soli i cukru. Te składniki nie są zalecane nawet osobom całkowicie zdrowym. Staraj się jeść pięć posiłków dziennie, zawsze o tych samych porach, trzy dania główne i dwa mniejsze. Wypijaj minimum dwa litry płynów dziennie, najlepiej w postaci wody mineralnej, herbat ziołowych lub owocowych.

Jeśli dieta ma istotne znaczenie w leczeniu twojej choroby, zasięgnij porady u dietetyka. Nauczy cię, jak przygotowywać posiłki, które nie będą ci szkodzić, jak urozmaicać codzienne menu, aby mimo ograniczeń było pełnowartościowe i dostarczało organizmowi wszystkich składników odżywczych.

Zespół Napięcia Miesiączkowego (PMS) powoduje wiele dolegliwości, które utrudniają normalne życie. Wahania nastroju, wzdęcia, bóle głowy, kłopoty z cerą to tylko niektóre z nieprzyjemnych objawów. Jeśli nie są bardzo nasilone, można próbować walczyć z nimi za pomocą ziół np. dziurawca. Lekkostrawna dieta, z ograniczoną ilością soli także pomoże przebrnąć przez "trudne dni".

• Zasady diety: Twoje posiłki powinny składać się z gotowanych warzyw, chudego mięsa, ryb, odtłuszczonego nabiału. Zrezygnuj z potraw smażonych, fast foodów, produktów wędzonych i gotowych do spożycia np. zup w proszku, konserw. Unikaj dań pikantnych i mocno solonych. Kilka dni przed okresem nie jedz potraw, które mogą powodować wzdęcia np. bigosu, fasolki po bretońsku czy grochówki. Pij dużo płynów, 2 litry wody mineralnej, niegazowanej. Chociaż możesz w tym czasie odczuwać wzmożony apetyt na słodycze, nie przesadzaj z nimi, sięgaj raczej po owoce.

• Przykładowy jadłospis: Śniadanie: Bułka grahamka z łyżeczką masła, cztery plasterki polędwicy pieczonej, pół strąka czerwonej papryki. II Śniadanie: Mały jogurt naturalny, jabłko, 8 migdałów. Obiad: Gotowane udko kurczaka, sześć łyżek kaszy jęczmiennej, posypane natką pietruszki. Mix gotowanych warzyw np. z cukinii, kalafiora, marchewki, polany jogurtem naturalnym, doprawiony pieprzem ziołowym. Podwieczorek: Kisiel jagodowy, dwa ciasteczka miodowo-owsiane. Kolacja: Sałatka meksykańska: cztery łyżki gotowanego ryżu dzikiego, pół puszki tuńczyka odsączonego z zalewy naturalnej, po pół strąka pokrojonej, żółtej i zielonej papryki, pomidor. Dopraw ziołami np. prowansalskimi i wymieszaj z łyżką oleju lnianego.

To często występująca, choć ciągle mało znana choroba. Polega na "wszczepieniu się" fragmentu tkanki przypominającej błonę śluzową macicy, w różnych miejscach, np. jajnikach, jelitach czy bliznach pooperacyjnych. Nawet przez lekarzy często mylona bywa z innymi chorobami, bo jej objawy są podobne do tych, które powodują np. mięśniaki albo zapalenie przydatków. Walkę z endometriozą ułatwi ci dieta. Więcej informacji znajdziesz np. na stronie www.endometrioza.aid.pl.

• Zasady diety: Pokrywają się z ogólnymi zasadami racjonalnego odżywiania. Bardzo ważne jest regularne jedzenie niezbyt obfitych posiłków, co 3-4 godziny. Twoje menu powinno zawierać dużo produktów, które przede wszystkim wzmacniają układ odpornościowy, a także są niezbędne do utrzymania równowagi hormonalnej w organizmie.

Powinnaś więc jeść dużo warzyw, które zawierają antyoksydanty (przeciwutleniacze). Potrzebne ci są też jako źródło błonnika. Szczególnie niektóre z nich np. brokuł, kalafior, groszek, seler stanowią naturalne źródło steroli roślinnych, dzięki czemu blokują receptory estrogenowe, obniżając ich aktywność. Takie działanie wykazują także pestki słonecznika i dyni. Ważną rolę w twojej diecie pełnią również ryby morskie. Zawarte w nich nienasycone kwasy omega-3 zapobiegają np. bolesnym skurczom macicy.

• Co ci służy: Wybieraj owoce leśne, jabłka, winogrona, wiśnie (niewskazane są cytrusy). Sięgaj po bogate w błonnik pełnoziarniste produkty zbożowe, gruboziarniste kasze, brązowy ryż, płatki owsiane - pomogą uregulować trawienie i zmniejszą poziom estrogenów. Dobrym źródłem białka będą też nasiona strączkowe (soczewica, fasola). Do przyprawiania używaj czosnku, majeranku, bazylii i ziół prowansalskich.

• Co ci szkodzi: Ogranicz ilość soli w diecie, zwłaszcza przed miesiączką. Nie dosalaj potraw na talerzu i unikaj produktów, które zawierają dużo soli, np. żółtych serów, słonych przekąsek. Zdecydowanie nie służy ci też tłuste czerwone mięso i jego przetwory. Może ono pobudzać organizm do produkcji prostaglandyn - hormonów, które zaostrzają stan zapalny i dolegliwości bólowe.

Zamień dania mięsne na ryby lub chude mięso z indyka czy kurczaka. Niekorzystne są również: wszelkie potrawy smażone, majonez, tłuste sery, orzechy. Unikaj alkoholu, słodzonych napojów i mocnej kawy.

• Przykładowy jadłospis 1: Śniadanie :3 kromki chleba orkiszowego, 3 plastry sera białego półtłustego. Surówka z rukoli i kiełków sojowych, z 3 łyżkami prażonych pestek z dyni.

II Śniadanie: Jogurt naturalny, 3 łyżki pestek słonecznika. Obiad: Makaron razowy - 8 łyżek gotowanego, filet z dorsza pieczonego w folii, ragout warzywne z cukini, pomidora,

papryki, z łyżką oleju z wiesiołka. Podwieczorek: Koktajl z mleka sojowego ze szklanką jagód (np. mrożone). Kolacja: Grahamka, pstrąg w galarecie. Sałatka z pomidora i cebuli, z łyżeczką oleju lnianego.

Przykładowy jadłospis 2:Śniadanie: Mieszanka płatków owsianych i kukurydzianych, z jogurtem, jabłkiem i łyżką suszonej żurawiny. II Śniadanie: 2 sztuki chleba chrupkiego żytniego, sałata, 2 plastry sera twarogowego chudego, kiść czerwonych winogron. Obiad: Kotlet z piersi indyka pieczony bez tłuszczu, 4 łyżki ryżu naturalnego, Różyczki brokuła i kalafiora z sosem czosnkowym i 2 łyżkami pestek z dyni. Podwieczorek: Jogurt naturalny, kiwi. Kolacja: Bułka orkiszowa, pasta z połowy makreli i twarogu. Szklanka kefiru 2 proc. tłuszczu.

Praca gruczołu tarczycy polega głównie na wytwarzaniu i uwalnianiu do krwi bardzo ważnych dla organizmu hormonów, tyroksyny i trójjodotyroniny. Gdy produkuje ich za mało, wszystko ulega spowolnieniu. Wolniejsza jest m.in. przemiana materii, dlatego chociaż jesz niedużo, ciągle tyjesz. Często czujesz się zmęczona i apatyczna. Skarżysz się na bóle stawów, mięśni, twoja skóra jest wysuszona i pękająca, zwłaszcza na łokciach i kolanach. Badania wykazują, że masz podwyższony poziom cholesterolu. Jednym z ważnych objawów, szczególnie u kobiet, świadczącym o kłopotach spowodowanych niedoczynnością tarczycy, jest głos, zmieniający się na coraz niższy.

Aby ten niewielki gruczoł zaczął znowu prawidłowo pracować, lekarz zleci ci suplementację hormonu tarczycowego w tabletkach. Przepisze ci również preparat z jodem. Leczenie niedoczynności tarczycy powinno być wsparte też dietą bogatą w ten pierwiastek. Nawet zdrowa tarczyca potrzebuje codziennie przynajmniej 150 mikrogramów jodu. Zwykle zaspokojenie jej nie jest trudne, bo pierwiastek jest obecny w powietrzu, wodzie i w wielu produktach spożywczych. Najbogatsze w jod są ryby morskie, a od wielu lat joduje się w Polsce także sól. Dlatego nie trudno jest uzupełnić niedobór tego pierwiastka, stosując odpowiednie menu. Aby złagodzić objawy niedoczynności, można też dzięki diecie "podkręcić" metabolizm.

• Zasady diety: Ponieważ twoim zadaniem jest dostarczenie organizmowi jodu, powinnaś włączyć do swojej diety ryby morskie oraz owoce morza i algi. Ryby możesz jeść w najróżniejszej postaci - surowe, wędzone, grillowane, pieczone. Gotuj zupy rybne, przyrządzaj sałatki. Algi najlepiej smakują w postaci sprasowanych płatków, w sushi. Jod zawierają również warzywa, np. szpinak, owoce, produkty zbożowe, pochodzące z upraw, na których gleba jest bogata w ten pierwiastek.

Ważną pozycję w twojej diecie powinny też zajmować produkty białkowe. To właśnie dzięki białku możesz znacznie przyspieszyć powolny metabolizm. Dlatego zwiększ jego ilość do 80-100 g dziennie. Musisz przy tym pić przynajmniej 2 litry wody mineralnej, aby chronić nerki.

• Co ci służy: Oprócz ryb morskich pożądane są także drób, jajka - ze względu na wysoką zawartość cholesterolu, ogranicz jednak ich ilość do dwóch sztuk tygodniowo. Także z powodu skłonności do podwyższonego cholesterolu pij mleko i przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu. Jedz również chude mięsa - drób i wołowinę. Zamiast zwykłej wody mineralnej pij taką, która jest wzbogacona jodem, np. Ustronianka z Jodem, ok. 2 zł.

• Co ci szkodzi:Unikaj tych produktów, które zawierają substancje ograniczające przyswajanie jodu. Taką niekorzystną właściwość mają niektóre surowe warzywa kapustne np. kalafior, brukselka, kapusta, rzepa. Unikaj również jedzenia orzeszków ziemnych, a także soi i produktów sojowych, np serka tofu.

• Przykładowy jadłospis 1: Śniadanie: Dwie kromki pieczywa pełnoziarnistego, z masłem (82 proc. tłuszczu - ze śmietanki pasteryzowanej), surówka z tuńczyka w sosie własnym, cykorii i jabłka, z łyżką oliwy z oliwek. II Śniadanie: Sok pomidorowy, wymieszany z łyżeczką zarodków pszennych i kroplą sosu Tabasco. Obiad: Zupa krem z dyni, z dodatkiem łyżki jogurtu naturalnego i pestek dyni. Pieczony w folii łosoś, makaron razowy - 6 łyżek gotowanego, surówka z tartej marchwi, skropiona sokiem z cytryny i olejem z pestek winogron. Podwieczorek: Serek ziarnisty odtłuszczony, z łyżką otrąb pszennych, 2 kiwi. Kolacja: Kromka chleba razowego, z łyżeczką masła, kurczak w galarecie, sałatka jarzynowa z gotowanej włoszczyzny polana sosem jogurtowym, doprawiona ziołami.

Przykładowy jadłospis 2: Śniadanie: 4 płaskie łyżki płatków owsianych, łyżeczka siemienia lnianego, szklanka mleka 0,5 proc. 2 łyżki ananasa w kostce z puszki. II Śniadanie: Kromka chleba żytniego, pół fileta śledzia marynowanego, kiszony ogórek. Obiad:Zupa krem z zielonego groszku z krewetkami (100 g mrożonych). Pieczona pierś kurczaka, 4 łyżki makaronu razowego, surówka z marchewki, łyżki pestek słonecznika, skropiona cytryną. Podwieczorek: Sałatka owocowa z jabłka, pół pomarańczy i kiwi.Kolacja: Sałatka z tuńczyka w sosie własnym, z czerwoną papryką, dwoma łyżkami kukurydzy konserwowej, czterema łyżkami ugotowanego ryżu brązowego. Polana sosem przygotowanym z jogurtu naturalnego, koperku, pieprzu i szczypty soli jodowanej.

Kości zmieniają się przez całe twoje życie. W okresie dzieciństwa i wczesnej młodości dominuje proces budowy. Około 30. roku życia są już w swojej szczytowej formie, która jest genetycznie uwarunkowana. Po 45. roku życia u kobiet, zaczyna przeważać utrata masy kostnej, dlatego stają się stopniowo kruche i łamliwe. U zdrowych osób utrata masy kostnej to ok. 1 proc. rocznie. Jeśli jednak należysz do kobiet zagrożonych osteoporozą, może być ona znacznie szybsza i po menopauzie przekraczać nawet 3-5 proc. rocznie. Prawdopodobieństwo wystąpienia osteoporozy jest większe, jeśli odziedziczyłaś po mamie wysoki wzrost (powyżej 173 cm), drobną kość i jasną skórę. Chorobie sprzyja też szczupła budowa ciała.

Aby nie dopuścić do rozwoju osteoporozy, musisz więc jak najwcześniej jej zapobiegać. Podstawowe zalecenia lekarzy to stosowanie diety bogatej w wapń, systematyczna aktywność fizyczna, niepalenie papierosów, przebywanie codziennie przez przynajmniej 15-30 min na słońcu, aby zapewnić sobie odpowiednią produkcję witaminy D. W porach roku, gdy nie jest to możliwe, dostarczaj sobie tej witaminy z pożywieniem lub w postaci preparatu. Możesz zatem nie dopuścić do rozwoju choroby i uniknąć w przyszłości groźnych złamań, np. szyjki kości udowej czy kręgów kręgosłupa dzięki odpowiedniej diecie.

• Zasady diety: Dzienna dawka wapnia z pożywienia powinna wynosić 1000 mg, a jeśli jesteś w okresie menopauzy - 1300 mg. Dlatego podstawą jadłospisu niech będzie mleko i jego przetwory. Sięgaj też po ryby, jedno z najlepszych źródeł witaminy D.

• Co ci służy:Jeśli wypijesz trzy szklanki mleka, zjesz 100 g twarogu i 20 g (plaster) sera żółtego pokryjesz swoje przeciętne, dobowe zapotrzebowanie na wapń. Aby zapobiec osteoporozie, wybieraj raczej niskotłuszczowe mleko i jego przetwory, zamiast beztłuszczowych.

Całkowite usunięcie tłuszczu pozbawia produkty mleczne witaminy D, niezbędnej do prawidłowego wchłaniania wapnia. Jako źródło tego pierwiastka możesz też traktować kozie mleko i seryz niego robione. Także desery mleczne np. budyń i lody mleczne zawierają sporo wapnia. Niestety, są wysokokaloryczne, bo zawierają sporo cukru i tłuszczu.

W twojej diecie powinny znaleźć się także sardynki w oleju oraz warzywa zielone - szpinak, brokuły, natka pietruszki i strączkowe np. fasola.

• Co ci szkodzi:Mimo, że 100 g sera topionego dostarcza 400-500 mg wapnia, nie powinnaś jeść go zbyt wiele. Zawiera dużo tłuszczu, a więc i nasyconych kwasów tłuszczowych. Z tego samego powodu zrezygnuj ze śmietany. Unikaj zupek w proszku i napojów typu cola. Zawierają znaczne ilości fosforanów, których nadmiar ma niekorzystny wpływ na stężenie i przyswajanie witaminy D. Narażasz się też na zwiększone ryzyko złamań kości, jeśli pijesz 2 filiżanki kawy bądź 4 szklanki herbaty dzienne, a twoje spożycie wapnia jest niższe od zalecanego. Nie służy twoim kościom również alkohol, gdyż wzmaga wydalanie wapnia w moczu.

• Przykładowy jadłospis 1: Śniadanie: Trzy kromki chleba razowego,z masłem, pastą zrobioną z połówki makreli wędzonej i pięcioma łyżkami twarogu oraz łyżką szczypiorku. Surówka z kiełków brokuła i kilku rzodkiewek, z łyżką oleju lnianego. II Śniadanie: Kromka chleba razowego, pół puszki sardynek w oleju lub sosie pomidorowym i ogórek. Obiad: Zupa szczawiowa z połową jajka ugotowanego na twardo. Pierś z indyka grillowana, trzy średniej wielkości ziemniaki z wody, posypane natką pietruszki. Po filiżance - fasolki szparagowej i marchewki, z łyżką oliwy. Podwieczorek: Szklanka maślanki z łyżką otrąb pszennych, brzoskwinia.Kolacja: Trzy kromki chleba grahama z masłem, posmarowane pasztetem z białej fasoli i warzyw. Zielona sałata z łyżką oleju lnianego.

Przykładowy jadłospis 2: Śniadanie: Dwa tosty z chleba pełnoziarnistego, z łyżeczką masła (82 proc. tłuszczu - ze śmietanki pasteryzowanej), dwa plasterki sera żółtego odtłuszczonego. Surówka z cykorii i jabłka, doprawiona sosem jogurtowo-ziołowym. II Śniadanie: Filiżanka maślanki, zmiksowana z zielonym ogórkiem i łyżką siekanej natki pietruszki. Obiad: Zupa jarzynowa, 6 łyżek ugotowanej kaszy perłowej, sandacz pieczony w folii, marchewka z groszkiem, surówka z kapusty kiszonej, polana łyżką oliwy. Podwieczorek: Filiżanka budyniu, ugotowanego na mleku o zawartości 0,5 proc. tłuszczu. Kolacja: Bułka grahamka z masłem (82 proc. tłuszczu - ze śmietanki pasteryzowanej), sałatka z zielonego groszku, jajka na twardo, ogórka kiszonego, z sosem jogurtowo-musztardowym.

Walkę z migreną ułatwi ci dieta eliminacyjna. Postaraj się wycofać ze swojego jadłospisu wszystkie produkty, które mogą wywoływać ból głowy. Zapisuj codziennie, co jadłaś. Im szybciej stworzysz sobie listę dań i produktów, których powinnaś unikać, bo ci szkodzą, tym łatwiej będzie ci zapanować nad migreną.

• Zasady diety: Twoja dieta powinna się opierać na naturalnych produktach, czyli takich, które są jak najmniej przetworzone, nie zawierają konserwantów, dodatków smakowych ani innych substancji chemicznych. Bóle głowy wywołują często: aspartam (sztuczny słodzik); glutaminian sodu - używany jako dodatek smakowy i konserwujący do żywności, a także azotyny - występują w przetworzonych produktach mięsnych np. parówkach. Unikaj też siarczynów - są obecne m.in. w winie i chipsach. Przyczyną ataku może być również tyramina - dużo jej w serach żółtych i typu brie.

• Przykładowy jadłospis: Śniadanie: 3 kromki chleba orkiszowego z łyżeczką masła i twarożkiem naturalnym. Surówka z jednego pomidora i ogórka, z łyżeczką oleju z czarnuszki. II śniadanie: Kefir, 200 g malin, 4 łyżki pestek z dyni. Obiad: Rosół z 3 łyżkami makaronu. Pierś z kurczaka gotowana (150 g), 6 łyżek kaszy gryczanej ugotowanej na sypko. Surówka z białej części pora i kwaszonych ogórków z dodatkiem łyżki oleju lnianego. Podwieczorek: Kefir, brzoskwinia, 3 łyżki pestek ze słonecznika. Kolacja: 3 kromki chleba razowego z masłem. Sałata zielona z ogórkiem, żółtą i czerwoną papryką (po pół strąka) i kostkami odtłuszczonego sera Feta.

Gdy wieczorem twoje nogi robią się ciężkie i spuchnięte, a pod skórą widoczne stają się niebieskie żyłki, musisz jak najszybciej zadbać o swój układ krążenia. Nie lekceważ pierwszych objawów choroby. To ostatni dzwonek, by wprowadzić zdrową dietę oraz zmienić styl życia na bardziej aktywny.

• Zasady diety: Trzeba unikać nadwagi, która sprzyja powstawaniu żylaków i utrudnia prawidłowe krążenie krwi. Zastosuj dietę niskokaloryczną, opartą na produktach, które zawierają dużo błonnika. W twoim menu powinny znaleźć się razowe makarony, brązowy ryż i kasza gryczana. Wybieraj owoce i warzywa, które są bogate w bioflawonoidy: owoce cytrusowe, czarną porzeczkę. Z warzyw wybieraj brokuły, kalafior, kapustę, brukselkę, czerwoną paprykę. Do sałatek dodawaj orzechy włoskie - pobudzają przemianę materii. Ale uwaga! Są bardzo kaloryczne. Unikaj tłustych mięs, wędlin oraz przetworów mlecznych.

• Przykładowy jadłospis: Śniadanie: Bułka grahamka z masłem, 150 g serka ziarnistego light, surówka: kilka listków cykorii, pół strąka czerwonej papryki, pół zielonego ogórka. Dopraw surówkę ziołami, wymiesza z łyżeczką oleju lnianego. II Śniadanie: Kromka chleba orkiszowego, surówka: 3 łodygi selera naciowego, pół jabłka, pół opakowania mozzarelii, 3orzechy włoskie. Skrop sokiem z połówki cytryny i wymieszaj z łyżką oleju z orzechów włoskich. Obiad: Filiżanka krupniku z łyżeczką posiekanej natki, bakłażan nadziewany farszem z razowej kaszy kuskus, mielonego mięsa z indyka i warzywami - czerwoną papryką, cebulą, porem. Podwieczorek: Koktajl przyrządzony ze szklanki maślanki zmiksowanej ze szklanką jagód (np. mrożonych). Dwa ciasteczka owsiane. Kolacja: Dwie kromki chleba razowego, lub pełnoziarnistego, z masłem (82 proc. tłuszczu - ze śmietanki pasteryzowanej), pasta przygotowana z trzech łyżek tuńczyka w sosie naturalnym, dwóch łyżek jogurtu naturalnego, trzech łyżek białego sera półtłustego. Wymieszaj z łyżką oleju lnianego. Posyp kanapki kiełkami fasoli mung.

Anna Gumowska