Co warto wiedzieć o opłatku?
Opłatek to symbol Świąt Bożego Narodzenia, ale przede wszystkim wieczerzy wigilijnej. Przecież łamiąc się opłatkiem składamy sobie świąteczne życzenia i okazujemy sobie miłość. Mimo że opłatek znany jest większości z nas od dzieciństwa, to mało wiemy na jego temat. Tegoroczne święta to dobra okazja, by nadrobić tę wiedzę. Oto kilka ciekawostek na temat opłatka.
Historia opłatka
Zacznijmy od historii tego wyjątkowego symbolu. Tradycja opłatkowa wywodzi się z czasów początku chrześcijaństwa, kiedy wierni przynosili na nabożeństwa swój własny chleb, który po poświęceniu zanosili do domów, by podzielić się nim z bliskimi. Wówczas praktykowana była także tradycja wysyłania kawałków chleba bliskim, którzy nie mogli być obecni na wieczerzy wigilijnej. Miało to zapewnić im pomyślność oraz pomóc zażegnać ewentualne spory.
Warto wiedzieć, że zwyczaj ten nawiązywał do najpopularniejszej modlitwy chrześcijan, czyli „Ojcze nasz”, w której wierni zwracają się do Boga: „chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj”. To również nawiązanie do Ostatniej Wieczerzy, kiedy Jezus dzielił się chlebem z Apostołami.
Dzisiaj opłatek jest symbolem pojednania i miłości.
Jak powstaje opłatek?
Ciekawą kwestią jest również proces powstawania opłatka. Niegdyś podczas wieczerzy wigilijnej dzieliliśmy się chlebem, a opłatek właśnie do chleba nawiązuje. To nic innego, jak cienki płatek chleba wypiekany tylko z wody i mąki, bez dodatku drożdży. Do produkcji opłatka potrzebne są te same składniki, co do produkcji chleba.
Kto wypieka opłatki?
Przez wiele lat nad procesem wypieku opłatków czuwali zakonnicy, a następnie siostry zakonne. Od XV wieku mogły zajmować się tym także osoby świeckie. W produkcji powstawały również kolorowe opłatki, które dawniej podawano zwierzętom gospodarski. Na przykład czerwony przeznaczony był dla koni. Miało to na celu ochronienie ich przed chorobami lub innym zagrożeniem. Dzisiaj kolorowymi opłatkami dzielimy się również podczas Wigilii.
Kiedy, gdzie i jak dzielimy się opłatkiem?
Dzielnie się opłatkiem to zwyczaj typowy dla Świąt Bożego Narodzenia. Znany jest on Polakom, ale także Włochom, Czechom, Ukraińcom, Słowakom oraz Węgrom. Kiedyś opłatkami nie tylko się dzielono, ale także lepiono z nich ozdoby, które miały mieć moc odpędzania zła. Z opłatków wykonywano także różnego rodzaju wycinanki, gwiazdki, nawet kule przypominające ziemski glob.
