Polska na własne oczy: Droga, którą wędrowali królowie Polski. Niezapomniane widoki na Łysej Górze

Nowa Słupia to niewielkie miasto, które położone jest u podnóża Łysej Góry i graniczy ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym. Z miasta można udać się na wycieczkę Drogą Królewską prowadzącą przez Puszczę Jodłową im. St. Żeromskiego aż do Świętego Krzyża. To najstarsza droga pielgrzymkowa, którą wędrował nawet Władysław Jagiełło, a pierwszy raz był tam w 1386 roku. Podążali nią również król Kazimierz Jagiellończyk, król Zygmunt Stary oraz król Zygmunt August. Na przełomie XVI i XVII wieku wybudowano na trasie stacje Drogi Krzyżowej na prośbę opata Michała Maliszewskiego. Pierwsza stacja znajduje się przy kościele świętego Wawrzyńca w Nowej Słupi. Łysa Góra od zawsze była miejscem kultu religijnego jeszcze w okresie przedchrześcijańskim.

Docierając do leśnej trasy, można spotkać się z pielgrzymem Emerykiem. Legenda głosi, że rycerz, będąc w Nowej Słupi, przechwalał się swoją niezwykłą pobożnością i postanowił udać się na kolanach z rynku do klasztoru znajdującego się na Łysej Górze. Mieszkańcy miasta byli pod wrażeniem jego samozaparcia i towarzyszyli mu podczas jego wyprawy. Emeryk dotarł do skraju parku i usłyszał dzwony. Powiedział wtedy, że dzwony biją na jego cześć. Wraz z wypowiedzianymi słowami zamienił się w kamień, w ramach kary za niebywałą pychę. Jego posąg każdego roku przemieszcza się o jedno ziarnko piasku w stronę klasztoru. Według opowieści, gdy ucałuje "święte Drzewo, nastąpi koniec świata". 

Przyrodniczo-kulturowa ścieżka edukacyjna ma ok. 2 kilometry długości i prowadzi przez urokliwy las. Podczas spaceru turystom towarzyszy śpiew ptaków, natura i spokój. Droga jednak nie należy do najprostszych, gdyż znajduje się na niej wiele kamieni, stopni, a nawet pni czy powalonych drzew.  W podróż warto zabrać ze sobą butelkę wody, przekąskę i wygodne buty. Po drodze znajduje się wiele drewnianych ławek, na których spokojnie można odpocząć. Trasę można przejść w ok. 40 minut, jeśli jednak nie zależy komuś na czasie, to może napawać się przyrodniczymi widokami znacznie dłużej.

Zobacz również: Polska na własne oczy: Wędrówka ścieżkami Poleskiego Parku Narodowego 

Spacerując ku górze, można zobaczyć historyczne kapliczki i kopiec księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, który upamiętnia wystąpienia patriotyczne, religijne społeczeństwa polskiego wobec rosyjskiego zaboru. Został uroczyście poświęcony 14 września 1861 roku, a następnie zniszczony po powstaniu styczniowym przez władze carskiej Rosji. Jednak odbudowano go w 100 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

Na szczycie znajduje się słynny Klasztor na Świętym Krzyżu, który położony jest na drugim co do wysokości masywie Gór Świętokrzyskich (595 m n.p.m.). Kompleks klasztorny można zwiedzać między 9:00 a 17:00. Turyści mogą również skorzystać z oprowadzania po obiekcie połączonego z nabożeństwem do relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Taka wycieczka trwa 1,5 godziny. Kompleks składa się z:

• barokowego kościoła, 
• krużganki,
• kaplicy Oleśnickich,
• Muzeum Misyjnego Misjonarzy Oblatów.

W kaplicy od 1723 roku znajduje się słynny relikwiarz z cząstkami drzewa Krzyża Świętego. Nie lada atrakcją jest również wieża widokowa, z której widać panoramę gór. Dodatkowo warto odwiedzić Muzeum Parku Narodowego (zachodnie skrzydło klasztoru) i Krypty Grobowe, w których spoczywa książę Jeremi Wiśniowiecki.

Podziwiana przez turystów jest także wieża radiowo-telewizyjnego centrum nadawczego wykonana w latach 60 XX wieku, która ma 157 m wysokości. Położona jest ok. 250 m od klasztoru. Podchodząc bliżej wieży, można dostrzec jak się "porusza".

Zobacz również: Polska na własne oczy: Sandomierz skrywa 120 zabytków architektonicznych 

Na północnym stoku rozciągają się leśne polany, a na nich Polana Bielnik, na której zakonnicy niegdyś uprawiali zioła lecznicze. Jest to również miejsce, w którym spoczywa ok. 6000 tys. jeńców radzieckich, więzionych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. Niezalesione tereny pokryte są rumowiskami skalnymi, nazywanymi także gołoborzami im. Romana Kobendzy. Warto udać się  także na galerię widokową, z której turyści podziwiają panoramę północnego przedpola Łysogór. Z punktu można dostrzec między innymi:

• Zalew Wióry,
• Rudniki, 
• Starachowice,
• Dębno,
• Ostrowiec Świętokrzyski
• Miejską Górę,
• Psarską Górę,
• Bukową Górę,
• Chełmową Górę.

Legenda głosi, że na Łysej Górze odbywały się sabaty czarownic, odprawiano tam czary i rytualne tańce. Czarownice za dnia udawały przykładne matki i żony, a wieczorem dosiadały swoich mioteł. Latały nad domami i rzucały złe uroki na te, które nie były chronione świętymi obrazami. Zsyłały na ludzi i zwierzęta choroby i śmierć. Sabaty również rzucały zaklęcia, które pozbawiały wszelkich uczuć mężów do żon i dzieci do rodziców. Następnie wypowiadały czar, który przenosił je na Łysą Górę. Mieszkańcy ze strachu postanowili w szybkim tempie postawić klasztor. Bijące dzwony i modlitwy miały osłabić moce wiedźm. Czarownice chciały zniszczyć klasztor wielkim głazem, nazywanym również Diabelskim Kamieniem, jednak wschodzący świt powstrzymał je i odebrał im moce. Lucyfer jednak nie był z tego powodu zadowolony i nakazał demonom zrównać święte miejsce z ziemią. Tym razem mieli użyć do tego wielkiej płachty z kamieniami. Mnich chcąc odprawić poranną modlitwę, zaczął uderzać w dzwon. Tym razem powstrzymało to złe siły na dobre, a kamienie do tej pory leżą w górach i nazywane są gołoborzami.

Zobacz również: Polska na własne oczy: Ujsolscy górale palą ogniska, nazywane hudami

***Wakacje, znowu są wakacje! Polacy ruszają na długo wyczekiwany odpoczynek, a my chcemy im w tym towarzyszyć, służyć radą, co można zobaczyć w naszym kraju. Może wspaniałe atrakcje czekają tuż za rogiem? Cudze chwalicie, swego nie znacie - pisał poeta. I my chcemy pokazać, że faktycznie tak jest. Zajrzymy do małych miasteczek, legendarnych uzdrowisk i zapomnianych zamków. Popłyniemy wodami tajemniczych jezior, poplażujemy na polskich Malediwach. Pójdziemy leśną ścieżką, gdzie oczy poniosą. Bądźcie z nami przez całe lato!