Polska na własne oczy: meleksem przez Sandomierz. Co skrywa miasto Ojca Mateusza?

Sandomierz to średniej wielkości miasto w województwie świętokrzyskim, w którym łącznie zamieszkuje ok. 24 tys. osób. Jego historia sięga czasów neolitu (5200 p.n.e. - 1700 p.n.e.), a świadczą o tym liczne odkrycia archeologiczne. Miejscowość nazywana jest "Małym Rzymem", ze względu na swoją niezwykłą lokalizację. Tak samo jak włoskie miasto położona jest na siedmiu malowniczych wzgórzach. Kolejnym podobieństwem są podziemne tunele wijące się pod miastem. W Rzymie znajdziemy katakumby, a w Sandomierzu dawne piwnice kupieckie oraz lochy. Uważa się, że miasto zyskało na wyjątkowości za sprawą Kazimierza Wielkiego. Mówi się, że "zastał miasto drewniane, a zostawił murowane". Podczas jego panowania powstało wiele zabytków, które zachowane są do dziś np. Katedra, Zamek Królewski lub Brama Opatowska. Sandomierz łącznie liczy aż 120 zabytków architektonicznych.

Sandomierz można zwiedzać na wiele sposób np. pieszo lub rowerem. Obie formy są równie przyjemne, jednak wiele osób decyduje się na bardziej oryginalną podróż i wypożycza meleksy, których w mieście jest pod dostatkiem. Przejażdżka trwa ok. 45 minut i pozwala zobaczyć najważniejsze zabytki "Małego Rzymu". Koszt retro wycieczki to 40 zł od osoby dorosłej i 25 zł od dziecka. Nietrudno o znalezienie meleksa w Sandomierzu, wystarczy wybrać się na tamtejszy rynek.

Zobacz również: Wielkopolski Park Etnograficzny. Poznaj kulturę ludową Wielkopolski

Sandomierz zyskał na popularności w dużej mierze za sprawą serialu "Ojciec Mateusz". Wiele osób kojarzy to miasto głównie z telewizyjnych przygód księdza. Fani serialu mają możliwość zwiedzania Sandomierza śladami duchownego. Najważniejszym punktem jest "Świat Ojca Mateusza", który znajduje się na Rynku 5. To tam zostało odtworzone wnętrze kultowego planu i figury woskowe serialowych bohaterów. Koszt biletu to ok. 20-22 zł. Obiekt jest czynny codziennie od 10:00 do 18:00. 

Czasem organizowane są również rajdy rowerowe, które pozwalają podążać śladami duchownego. W mieście także możesz znaleźć nocleg w "Dworku Ojca Mateusza", który znajduje się przy ul. Staromiejskiej 2. Hotele pokojowe urządzone są w 19-wiecznym stylu.

Zobacz również: Kluki - wieś, która przypomni dzieciństwo. Gdzie jechać na wakacje?

Nie lada atrakcją w Sandomierzu jest Podziemna Trasa Turystyczna, która podąża pod miastem. Miejsce kryje w sobie wiele tajemnic, które można odrywać wraz z przewodnikiem podczas prawie półkilometrowej przechadzki. Labirynt korytarzy składa się z aż 32 odcinków, a najgłębsze wyrobiska znajdują się na głębokości 12 m. Oto co można zobaczyć w lochach:

Na temat tego miejsca krąży wiele legend, a najbardziej popularna dotyczy Haliny Krępianki. Mówi się, że została zasypana w podziemiach, gdy ratowała miasto przed Tatarami. Podróż można rozpocząć na Rynku 10, wejście znajduje się od ul. Oleśnickiej. Koszt biletu to ok. 19-23 zł.

W mieście jest wiele atrakcji, których nie da się zwiedzić w jedno popołudnie. Sandomierz sprawdzi się na weekendowy wypad. Swoją podróż można rozpocząć od rynku, na którym znajduje się jeden z najpiękniejszych ratuszów w Polsce. Można w nim bezpłatnie odwiedzić Salę Ekspozycyjną Ratusza. Punktem obowiązkowym jest także Bazylika Katedralna, która została zbudowana w XIV w. To główny oraz największy obiekt sakralny Diecezji Sandomierskiej. W miasteczku znajduje się również jeden z najstarszych kościołów w całości wzniesionych z cegły, mowa tutaj o kościele św. Jakuba. Dodatkowo warto zwiedzić kościół św. Michała i kościół św. Józefa.

Warto pamiętać o wspomnianej wcześniej Bramie Opatowskiej wzniesionej w II połowie XIV w. To jedyna zachowana brama wjazdowa do miasta. Można wejść na nią za opłatą, a bilet kosztuje od 10 do 12 zł. To niezwykły punkt widokowy, z którego można zobaczyć panoramę miasta. Dodatkowo na każdym piętrze znajdują się plakaty informacyjne na temat Sandomierza i nie tylko.

"Mały Rzym" uważany jest również za stolicę krzemienia pasiastego, który wydobywany jest tylko na terenie tamtejszej ziemi. Surowiec ten jest rzadszy od diamentu. W mieście można odwiedzić Galerię Krzesimowską z autorską biżuterią. Wcześniej jednak wymagany jest kontakt telefoniczny. W Sandomierzu znaleźć można również Galerię Sztuki Współczesnej BWA i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. 

W mieście nie brakuje również zamku, który został wzniesiony za czasów Kazimierza Wielkiego. Początkowo budynek składał się z 4 skrzydeł, jednak w 1656 r. został wysadzony w powietrze przez wojska szwedzkie. Zostało zachowane tylko jedno skrzydło, które w 1821 r. funkcjonowało jako więzienie. Obecnie Zamek jest siedzibą Muzeum Okręgowego, nazywane również Zamkowym. Można w nim zobaczyć dzieła archeologiczne, etnograficzne, sztuki, historyczne i literackie. W muzeum przetrzymywana jest kazimierzowska korona podróżna, która najprawdopodobniej należała do Kazimierza Wielkiego. To jedyna polska średniowieczna korona podróżna zachowana w całości. Wejście do obiektu kosztuje od 12 do 20 zł,a do 31 sierpnia 2023 r. w poniedziałki wstęp dla turystów indywidualnych jest bezpłatny. 

Bardzo istotnym punktem dla mieszkańców Sandomierza na mapie turystycznej jest Muzeum Diecezjalne, w którym znajduje się całe bogactwo historyczne tego miasta. Chlubą muzeum są rękawiczki królowej Jadwigi wykonane z białej koźlej skóry. Legenda głosi, że niegdyś królowa podróżowała saniami i utknęła w zaspach śnieżnych. Pomogli jej wtedy chłopi ze wsi Świątniki. Kobieta w podzięce podarowała wójtowi rękawiczki. Jadwiga później odkupiła tę wieś i uwolniła ją od podatków.

Sandomierz to również miasto dla miłośników natury. Na spacer można wybrać się do Wąwozu Królowej Jadwigi, mierzącego prawie 0,5 km długości i ok. 10 m wysokości. Warto udać się również na wzniesienie Kurhan "Salve Regina", leżące blisko Starego Miasta. Sporą atrakcją jest także rejs po Wiśle. Do dyspozycji turystów jest statek Maria i Bena oraz dubas "Sandomierka". Koszt takiej wyprawy szacuje się od 24 do 35 zł. Przed rozpoczęciem zwiedzania "Małego Rzymu" warto udać się do punktu turystycznego, znajdującego się na rynku. Otrzymać tam można broszury informacyjne i mapę miasta.

Zobacz również: Polska na własne oczy. Jędrzejów - miasto zegarów. Co warto tu zobaczyć?