Rekord rozwodów w Polsce. Tak źle jeszcze nie było
Choć prawo kanoniczne jest rygorystyczne, reforma papieża Franciszka znacząco uprościła i przyspieszyła proces stwierdzenia nieważności małżeństwa. Dzięki temu Polska stała się jednym z krajów z najwyższą liczbą takich orzeczeń w Europie. Skąd ta fala rozstań?
Spis treści:
Czy "rozwód" w świetle Kościoła jest możliwy?
Choć często używa się zwrotów, takich jak "rozwód kościelny" lub "unieważnienie małżeństwa", to są one niepoprawne i mylące. Jednak jest to dosyć powszechny błąd. Otóż w prawie kanonicznym unieważnienie często jest używane jako synonim "stwierdzenia nieważności", ale to nie to samo - Kościół nie "unieważnia" małżeństwa, lecz stwierdza, że było ono nieważne od samego początku. Oznacza to, że związek nigdy nie zaistniał w świetle prawa kanonicznego, ponieważ występowała przeszkoda, która uniemożliwiała jego zawarcie. W przeciwieństwie do rozwodu cywilnego, który kończy ważne małżeństwo, proces kościelny ma na celu ustalenie, czy ślub był od początku nieważny z powodów prawnych lub braku rzeczywistej zgody partnerów.
Jak stwierdzić nieważność małżeństwa?
Istnieją okoliczności, które czynią małżeństwo nieważnym od samego początku, tzw. „przeszkody zrywające”, a należą do nich między innymi: zbyt młody wiek, święcenie kapłańskie, węzeł małżeński, pokuszenie lub uprowadzenie, różnica religii, pokrewieństwo czy też powinowactwo. Małżeństwo może być nieważne także z powodu braku ważnej zgody jednej lub obu stron. Dotyczyć może zaburzeń psychicznych, uzależnień, ukrywania bezpłodności, kłamstwa na temat wiary, przymusu czy również wykorzystania zawarcia małżeństwa w konkretnych celach, takich jak np. dokumenty. Małżeństwo jest także nieważne, jeśli nie dopełniono wymaganej formy prawnej. Mowa o braku obecności kapłana i świadków albo braku uprawnień diakona. W niektórych przypadkach nawet pozornie ważnie zawarty ślub może zostać uznany za nieważny, jeśli okaże się, że jedna ze stron nie miała realnej świadomości obowiązków małżeńskich lub nie zamierzała ich wypełniać.
Zobacz również: Najczęstsze błędy podczas spowiedzi. Nie każdy o tym wie
Rekordowa liczba "unieważnień małżeństwa" w Polsce
Według portalu Bezprawnik.pl, w ciągu ostatnich trzydziestu lat liczba stwierdzeń nieważności małżeństwa kościelnego w Polsce wzrosła o 160%. Jak się okazuje, co czwarte unieważnienie ślubu kościelnego w Europie dotyczy właśnie naszego kraju. Można dostrzec więc, że współczesne związki rozpadają się znacznie szybciej, niż za czasów naszych mam lub babć. Dlaczego? Papież Franciszek w 2015 roku wprowadził reformę, która umożliwia korzystanie ze skróconej procedury kanonicznej, która pozwala uzyskać urzeczenie nawet w 45 dni. Choć często takie procesy trwają ok. 2-3 lat. Kiedyś taka procedura potrafiła trwać 4-5 lat, a w niektórych przypadkach o wiele dłużej. Obecnie za główny powód stwierdzenia nieważności małżeństw w Polsce podaje się brak ważnej zgody małżeńskiej, takiej jak "niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich", która stanowi aż 96% przypadków. Natomiast 2% spraw związana jest z impotencją.
